علت کم شدن مایع آمنیوتیک چیست؟/ راههای افزایش آب دور جنین

الیگوهیدرآمنیوس یا کاهش بیش از حد مایع آمنیوتیک (مایع دور جنین)، به مواردی اطلاق می شود که اندازه گیری مایع آمنیون دور جنین عددی کمتر از ۵ سانتی متر را نشان دهد. پزشکان همیشه نمی توانند به علت ایجاد کننده الیگوهیدرآمنیوس پی ببرند و معمولا برخی علل ناشناخته باقی می مانند.
بروز این مشکل در سه ماهه سوم بارداری شایع تر است، به خصوص اگر زایمان با تاخیر انجام شود.

 دلایل شناخته شده برای بروز الیگوهیدرآمنیوس به شرح زیر است:

تخریب و پارگی کیسه آمنیوتیک

حتی وجود یک پارگی بسیار کوچک در پرده های آمنیوتیک باعث نشت مایع به بیرون می شود و در بعضی مواقع می تواند به صورت فوران ناگهانی مایع باشد. این اتفاق می تواند در هر زمانی از بارداری رخ دهد اما معمولا در نزدیکی زمان زایمان شایع تر است. معمولا مادر باردار با خیس شدن لباس زیرش متوجه نشت مایع می شود و در برخی موارد در صورت شک به کاهش مایع آمنیونتیک در هنگام معاینه پزشک متوجه این موضوع می شود.
بهتر است در طول بارداری هر زمان شک به خیس شدن لباس زیر داشتید سریعا به پزشک مراجعه کنید زیرا پارگی پرده ها راهی برای ورود باکتری ها به درون کیسه آمنیوتیک باز می کند و می تواند احتمال خطر عفونت مادر و جنینش را بالا ببرد.
گاهی اوقات پارگی پرده ها خود به خود ترمیم و نشت مایع متوقف می شود و سطح مایع آمنیوتیک به مقدار طبیعی باز می گردد. (این مورد معمولا پس از انجام آمنیوسنتز مشاهده می شود)

اختلالات موجود در جفت

وجود مشکل در جفت مانند جداشدن بخشی از جفت از دیواره داخلی رحم (دکولمان) می تواند منجر به کاهش سطح مایع آمنیوتیک شود. اگر جفت مقدار کافی مواد مغذی و خون به جنین نرساند، این مورد باعث کاهش تولید ادرار جنین می شود و در نهایت چون بازگردش مایع آمنیوتیک کم می شود، منجر به الیگوهیدرآمنیوس می شود.
در مواردی هم که بارداری بیش از ۴۲ هفته طول کشیده به دلیل کاهش عملکرد جفت این مشکل مشاهده می شود.

وجود شرایط بالینی خاص در خانم باردار

وجود شرایط خاصی مانند فشار خون بالا و مزمن، پره اکلامپسی، دیابت و لوپوس (اختلال خود ایمنی) می توانند باعث کاهش سطح مایع آمنیوتیک شوند.
همچنین کم آبی بدن مادر و کمبود اکسیژن مزمن، می تواند باعث ایجاد تغییراتی در میزان مایع آمنیوتیک شود.

بارداری دوقلو یا چندقلو

خانم های باردار دوقلو یا چندقلو در معرض خطر اولیگوهیدرآمنیوس هستند. کاهش مایع آمنیوتیک احتمالا یک مورد شایع در سندرم انتقال خون قل به قل است که در این مورد یکی از قل ها مقدار بسیار کم و قل دیگر مقدار بسیار زیاد مایع آمنیوتیک دارند.

اختلالات جنینی

اگر تشخیص اولیگوهیدرآمنیوس در سه ماهه اول و دوم بارداری صورت گیرد می تواند بیانگر وجود نقص در جنین باشد. در صورت عدم تشکیل کلیه ها یا عدم تکامل مناسب کلیه ها، انسداد مجاری ادراری جنین و سایر اختلالات در جنین باعث کاهش تولید ادرار توسط جنین می شود و در نتیجه سطح مایع آمنیوتیک کاهش پیدا می کند.

دارو

مصرف داروهایی مانند مهار کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) مانند داروهای کاهنده فشارخون

اگر مادر به هفته پایانی بارداری نزدیک شده بنابراین خطری سلامتی نوزاد را تهدید نمی کند و اکثر پزشکان توصیه به ختم حاملگی دارند و در این موارد پزشک ضربان قلب جنین، تکامل ریه ها، حرکات جنین را از طریق سونوگرافی و سایر تست ها بررسی می کند.
بسیاری از موارد الیگوهیدرآمنیوس خیلی زودتر از زایمان بروز می کند و نیازمند درمان هستند.

 درمان های رایج در این موارد شامل:

تزریق محلول سدیم کلراید به داخل کیسه آمنیوتیک در مقطعی از بارداری باعث افزایش موقتی مقدار مایع آمنیوتیک می شود و از عوارض بعدی الیگوهیدرآمنیوس می کاهد.
تزریق محلول سدیم کلراید به داخل کیسه آمنیوتیک در طول زایمان از طریق لوله ای که وارد رحم می شود. اضافه کردن مایع برای کاهش فشار بر روی بند ناف در طول زایمان و کاهش احتمال جراحی سزارین انجام می شود.
تزریق مایع قبل از زایمان از طریق تکنیک آمنیوسنتز به منظور افزایش وضوح تصاویر سونوگرافی. در این مورد، محلول سدیم کلراید به کیسه آمنیوتیک از طریق یک سوزن بلند به دیواره شکم تزریق می شود. معمولا پس از انجام این کار در طول یک هفته مجددا مایع آمنیوتیک کاهش می یابد اما اینکار در هنگام سونوگرافی به پزشکان در مشاهده استخوان بندی جنین و تشخیص برخی مشکلات کمک می کند.
مادر باردار در صورت تشخیص الیگوهیدرآمنیوس باید استراحت کند یا در بیمارستان بستری شده و مایعات بدن او با مایعات خوراکی یا مایعات تزریقی تامین شود تا سطح مایع به مقدار طبیعی بازگردد.
در موارد بسیار شدید در سه ماهه اول بارداری تنها راه درمان، ختم بارداری است.

منبع خبر : mom

علت کم شدن مایع آمنیوتیک و درمان الیگوهیدرآمنیوس