علت خارش مژه ها چیست؟/ درمان خشکی و خارش دور چشم

مژه‌ها موهایی هستند که از فولیکول‌های مویی رشد می‌کنند که در لبه‌های پلک‌های ما قرار دارند. پلک و مژه از ورود ذرات خارجی و یا خار و خاشاک به درون چشم جلوگیری می‌کنند. چین نازک پوست و بافتی که پلک را تشکیل می‌دهند، سطح جلویی کره چشم و رطوبت قرنیه را حفظ کرده و در برابر مواد محرک موجود در محیط محافظت می‌نماید. هرگاه هرگونه ماده‌ی محرکی در تماس با سطح چشم قرار گیرد، چشم‌ها با پلک زدن واکنش نشان می‌دهند. غدد سباسه تخصص یافته (غدد میبومین) که در لبه‌ی پلک واقع شده‌اند، با تولید اشک، پلک‌ها را نرم و چرب ساخته و به شستن و دفع مواد محرک کمک می‌کنند. از آنجا که پوست اطراف چشم ما بسیار ظریف است، تروما یا ضربه، واکنش‌های آلرژیک یا عفونت چشم می‌توانند موجب التهاب پلک و یا فولیکول مژه شوند.

علل خارش مژه ها
اغلب، کناره‌ی پلک و یا لبه‌ی آن از جایی که مژه رشد می‌کند، ممکن است به دلیل رعایت نکردن بهداشت پلک، تحریک و یا ملتهب شود. خارش در فولیکول‌های مژه همچنین ممکن است با علائم دیگری مانند تورم پلک، قرمزی، تاری دید و یا پوسته پوسته شدن پوست اطراف لبه‌ی پلک همراه باشد.
بهداشت پایین پلک
لبه‌های پلک و یا فولیکول‌هایی که از آنها مژه رشد می‌کند، ممکن است دچار التهاب شوند. استفاده از محصولات آرایش چشم و یا مواد آرایشی بهداشتی مانند شامپو و رنگ مو می‌تواند موجب التهاب فولیکول‌های پلک در خانمها شود. چنانچه مژگان را پاکیزه نگاه نداشته، روزنه‌های غدد میبومین که در لبه پلکها قرار دارند و غدد سباسه مژگانی که در پایه فولیکول مژه وجود دارند، ممکن است مسدود شوند. فولیکول‌های مژه می‌توانند ملتهب یا عفونی شوند. این امر ممکن است به تشکیل گل‌مژه بیانجامد.
درماتیت
آلرژی‌های چشم نیز می‌توانند مسئول ایجاد التهاب در اطراف پلک‌ها و فولیکول‌های مژه باشند. اصطلاح «درماتیت تماسی آلرژیک» یا «درماتیت تماسی تحریکی» به التهاب پوست به علت تماس با مواد آلرژی‌زا یا محرک اشاره دارد. درماتیت می‌تواند بر روی پوست روی پلک تأثیر گذارد. در حالی که بعضی افراد ممکن است در اثر تماس با مواد حساسیت زای موجود در هوا مانند موی حیوانات خانگی، گرده، گرد و غبار و قارچ واکنش‌های آلرژیک از خود نشان دهند، استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی نیز می‌تواند مسبب ایجاد تورم پلک باشد.
بلفاریت
بلفاریت به التهاب فولیکول‌های مژه واقع در پلک اشاره دارد. و باعث می‌شود پلکها قرمز، خشن یا پوسته مانند و متورم شوند. درماتیت سبورئیک عارضه‌ی دیگری است که می‌تواند موجب خارش، پوسته پوسته شدن و یا شوره زدن پوست سر، پلک، ابرو و یا صورت شود. درماتیت سبورئیک پوست سر و صورت ممکن است موجب آسیب پذیری فرد نسبت به بلفاریت شود. دمودیکاسی (Demodicosis) بیماری پوستی دیگری است که می‌تواند به بلفاریت بیانجامد. این بیماری به دلیل افزایش در تعداد دمودکس فولیکولاروم که مایت یا انگل‌هایی هستند که در فولیکول‌های مو یافت می‌شوند، رخ می‌دهد.
گل‌مژه
گاهی اوقات، غدد سباسه که در پایه مژه واقع شده‌اند، ممکن است ملتهب یا عفونی شده، در نتیجه منجر به تشکیل هوردئولوم (گل مژه) گردد. گل مژه یک توده‌ی متورم بوده که ممکن است در امتداد حاشیه پلک ایجاد شود. و معمولاً توسط باکتری استافیلوکوک ایجاد می‌شود. گل‌مژه می‌تواند در کنار مژه و یا در سطح زیرین پلک تشکیل شود. ناحیه‌‌ای که گل‌مژه زده معمولاً نسبت به لمس حساس می‌باشد. همچنین ممکن است قرمز و خارش‌آور باشد. چنانچه عفونت به طور کامل از غده پاک نشود، آن ناحیه ممکن است به دلیل التهاب غده‌ی میبومین (چربی) مسدود شده به برآمدگی کوچکی تبدیل شود. چنین برآمدگی غیر عفونی را شالازیون گویند.
سندرم خشکی چشم
سندرم خشکی چشم به علت عملکرد نادرست غدد اشکی است. این بیماری با کاهش در مقدار اشک و یا بدتر شدن کیفیت اشک تولید شده توسط غدد اشک آور مشخص می‌شود. در نتیجه، فرد دچار خشکی و خارش می‌شود. علائم دیگر سندرم خشکی چشم، احساس وجود ریگ در چشم همراه با درد، سوزش، خستگی چشم و یا قرمزی را شامل می‌شود. خشکی چشم ممکن است به علت استفاده‌ی نادرست از لنز‌های چشمی ایجاد شود. افرادی که از لنزهای چشم استفاده می‌کنند بایستی جانب احتیاط را رعایت کنند. بنابراین، اگر پلک شما قرمز، خارش دار و متورم شده و علائمی مانند آمدن بیش از حد اشک، احساس سوزش و وجود جسم خارجی در چشم را مشاهده می‌کنید، فوراً به یک چشم پزشک مراجعه کنید.

گزینه‌های درمانی برای خارش و خشکی مژه ها

چنانچه از ورم پلک همراه با خارش رنج می‌برید، بایستی بلافاصله با یک چشم پزشک در این خصوص مشورت کنید. آن ناحیه را با شدت نمالیده و نخارانید، به این دلیل که این امر نه تنها وضعیت چشم را بدتر می‌سازد، بلکه موجب ریزش مژگان نیز می‌شود.
» به بهداشت پلک توجه نشان دهید. شستن پلکها با شامپو بچه، ایده‌ی خوبی می‌تواند باشد. گذاشتن کمپرس آب گرم به رفع گرفتگی غدد چربی کمک خواهد کرد. پارچه‌ی تمیزی برداشته و آن را در آب گرم فرو برید. چشمان خود را بسته و کناره‌ها و مژه‌های خود را با این دستمال تمیز کنید. این کار به از بین بردن ترشحات و خار و خاشاک روی مژه‌ها و پلک‌ها کمک خواهد کرد.
» از آنجا که شوره سر نیز می‌تواند موجب خارش ابرو و مژه شود، بهترین کار این است که به منظور درمان درماتیت سبورئیک از کمک‌های پزشکی استفاده کنید. در صورتی که درمان آلرژی چشم مطرح باشد، استفاده از آنتی هیستامین‌ها، داروهای ضد التهابی و یا قطره‌های استروئیدی ممکن است سودمند باشد.
» چنانچه استفاده از هر نوع مواد آرایشی و بهداشتی موجب خارش مژگان شما شده است، در این صورت بلافاصله استفاده از آنها را قطع کنید. خانم‌هایی که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند بایستی تنها از مواد آرایشی و بهداشتی ضد حساسیت استفاده نمایند. خط چشم و یا مواد آرایشی که به راحتی شسته می‌شوند خریداری نمایید. همیشه بایستی شب هنگام آرایش چشم و برس‌های آرایشی خود را پاک کرده تا باکتری در آنها به دام نیافتد.
» اگر در شما خشکی چشم تشخیص داده شده است، در این صورت، درمان آن، استفاده از قطره چشم یا اشک مصنوعی را شامل می‌شود. چنانچه دچار خشکی شدید چشم شده‌اید، چشمان شما ممکن است نسبت به نور حساس شده، بنابراین حتماً هنگامی که به بیرون از خانه می‌روید، از یک عینک آفتابی استفاده کنید. این کار از خشک شدن چشم ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و یا باد جلوگیری می‌کند.

هنگامی که با کامپیوتر کار می‌کنید، پلک زده و کمی به چشم خود استراحت دهید. گاهی، پزشکان ممکن است قرار دادن پلاگ‌های پونکتوم را جهت درمان خشکی چشم پیشنهاد دهند. کمپرس آب سرد همچنین تأثیری تسکین دهنده بر روی خشکی و خارش و قرمزی چشم دارد.

از آنجا که چشمان ما بسیار حساس می‌باشند، بایستی از هرگونه تأخیر در مراجعه به پزشک خودداری کنید. خارش پلک و یا مژه می‌تواند علامتی از وجود عفونت چشم باشد، بنابراین در صورتی که هرچند وقت یکبار فولیکول‌های مژه‌تان دچار خارش می‌شوند، با یک چشم پزشک مشورت نمایید.