شاید دیده باشید بعضی از کودکان در زمان راه رفتن لنگ می زنند و باید در مواجه با این کودکان فورا علت لنگیدن را جویا شد و به پزشک مراجعه کرد. سرماخوردگی یا سینوزیت، مفصل ران کودکان ۳ تا ۷ ساله به ویژه پسران را گرفتار و موجب ابتلا آنها به «التهاب مفصل گذرا» می‌شود که در صورت عدم درمان سر استخوان ران از بین می‌رود.
دکتر شیاری، فوق تخصص روماتولوژی با هشدار نسبت به ابتلا کودکان به عفونت‌های ویروسی و احتمال ابتلا به «لنگش» اظهار داشت: عفونت‌های ویروسی می‌تواند مفصل را به صورت بی‌گناه گرفتار کند که به آن التهاب مفصل گذرا می‌گوییم در این اختلال کودک سابقه عفونت تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا سینوزیت پیدا می‌کند و حدود یک هفته تا ۱۰ روز بعد با شکایت نسبت به اینکه کودک قابلیت تحمل وزن خود را ندارد و موقع راه رفتن می‌لنگد مراجعه می‌کند.
وی ادامه داد: این موضوع علاوه بر خانواده از دیدگاه علم طب نیز نگران‌کننده است زیرا مفصل لگن استثناء است و کپسول مفصلی دارد بنابراین ارزیابی آرتریت مفصل با معاینه معمولی میسر نیست و باید از عکسبرداری، سونوگرافی یا MIR برای مفصل مبتلا استفاده شود.
ایشان گفت: همچنین خونرسانی به مفصل ران راحت نیست و با عروق دیگر تأمین نمی‌شوند اگر هر علتی موجب فشار کپسول مفصل شود به آن شریان خون‌رساننده آسیب وارد می‌شود و در نهایت موجب مردگی و از بین رفتن سر استخوان شده که می‌تواند نگران‌کننده باشد.
فوق تخصص روماتولوژی اطفال تصریح کرد: اختلال التهاب مفصل گذرا ارتباطی به آرتریت عفونی مفصل لگن ندارد و این دو اختلال کاملاً مجزا هستند اما همیشه باید در کودکی که با لنگش مراجعه می‌کند بین آرتریت یا التهاب مفصل از التهاب مفصل گذرا افتراق دهیم که توسط پزشک روماتولوژی اطفال قابل ارزیابی و تفکیک است.
وی افزود: خانواده‌ها با وجود اینکه التهاب مفصل گذرا در این فصل وجود دارد در صورت مشاهده چنین مواردی در یک ماه گذشته باشد به فوق تخصص روماتولوژی اطفال مراجعه کنند تا بین فرم‌های عفونی از غیرعفونی یا التهاب مفصل گذرا افتراق داده شود. درمان اختلال محافظتی است و کودک باید استراحت کرده و از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی استفاده کند.
وی ادامه داد: این اختلال بدون تب، کاهش وزن و سابقه ضربه است و تنها مشکل کودک لنگش یا درد مفصل لگن است که مانع استفاده او می‌شود در صورت خفیف بودن اختلال کودک توانایی ایستادن دارد اما راه رفتن او با مشکل همراه است.
این فوق تخصص روماتولوژی اطفال ادامه داد: بیشترین شیوع عفونت ویروسی در کودکان بین ۳ تا ۷ سالگی است که محدوده سنی ابتلا به اختلال التهاب مفصل گذرا نیز محسوب می‌شود همچنین شیوع اختلال در جنس مذکر کمی بیشتر از جنس مؤنث گزارش شده است.
وی خاطرنشان کرد: توصیه می‌شود والدین لنگش را امری جدی بگیرند و تشخیص اینکه آیا اختلال مانند التهاب مفصل گذرا خوش‌خیم است یا خدای ناکرده التهاب عفونی مفصل است را به پزشک روماتولوژی اطفال بسپارند.
شایع ترین علل لنگیدن در بچه ها بر حسب محل ضایعه عبارتند از:
– کل اندام تحتانی ( این علل در هر قسمتی از اندام تحتانی می تواند وجود داشته باشد و موجب لنگش شود)
– ضربه و کشیدگی عضلات و التهاب تاندون ها
– شکستگی استخوان
– عفونت استخوان
– اختلاف طول اندام ها
– اختلالات عصبی یا عضلانی مانند فلج مغزی و دیستروفی عضلانی
اگر شما اهل مصرف لبنیات غیرپاستوریزه هستید، یکی از احتمال‌هایی که در پی بروز کمردرد یا لنگش در کودکتان باید بررسی شود، تب مالت است
سراغ دکتر علیرضا ناطقیان، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، رفتیم تا در این رابطه بیشتر بدانیم.
اولین علت لنگیدن یک بچه نوپا یا بچه‌ای در سنین قبل از مدرسه چه می‌تواند باشد؟
شاید به نظرتان خنده‌دار برسد، اما بسیاری از کودکان فقط برای جلب‌توجه یا تقلید از دیگران در این سن می‌لنگند و اگر دقت کنید، هیچ اثری از درد هنگام لنگیدن یا معاینه ندارد. البته مسائل شایع دیگری هم هستند که باعث لنگیدن بچه‌ها می‌شود؛ مانند میخچه پا که با پوشاندن کفش‌های نامناسب یا تنگ ایجاد می‌شود، ضربه به اندام‌ها، ورود یک جسم خارجی به کف پا و واکسیناسیون.
ابتلا به عفونت هم می‌تواند باعث لنگیدن کودک شود؟
بله، عفونت ساده ویروسی مانند آنفلوانزا ممکن است باعث درد شدید عضلات شود و بچه حین راه رفتن بلنگد. عفونت مفاصل چه ناشی از ویروس باشد و چه باکتری یا عفونت استخوان می‌تواند باعث لنگیدن شود.
علاوه بر اینها، بیماری‌هایی مانند نرمی استخوان هم باعث بروز این مشکل می‌شود. در این حالت گاهی با ضربه‌هایی بسیار خفیف هم کودک دچار شکستگی استخوان در اندام‌های تحتانی خواهد شد.
البته نرمی استخوان هم می‌تواند تغییر شکل و بدشکلی پاها، زانوها و لگن را در پی داشته باشد و حالت پا پرانتزی در این بچه‌ها دیده می‌شود.
چه بچه‌هایی مستعد ابتلا به نرمی استخوان هستند؟
بچه‌هایی که ویتامین D کافی دریافت نمی‌کنند، اگر رشد سریعی داشته باشند در معرض ابتلا به نرمی استخوان هستند. این بچه‌ها از نظر دریافت مواد غذایی مشکلی ندارند و حتی بعضی از آنها وزن زیادی هم دارند و چاق‌اند. معمولا والدین فکر می‌کنند کودکشان سالم است و از این بابت خوشحال‌اند، اما آثار کمبود برخی ویتامین‌ها و املاح مثل کمبود آهن و D در دوره‌های رشدی سریع مانند بلوغ خود را نشان می‌دهد.
آیا قد کشیدن بچه‌ها هم می‌تواند باعث مشکلاتی مثل درد اندام‌ها و لنگیدن شود؟
بله، بعد از سن نوپایی امکان دارد کودک از درد پاها مخصوصا ساق هر دو پا هنگام غروب و شب شکایت کند و از والدین بخواهد پاهای او را ماساژ دهند.
اگر این درد صبح فردا که کودک بیدار شد، برطرف شود، کودک اشتهای خوبی داشته باشد و کاملا طبیعی به فعالیت‌های خود بپردازد یا فقط در روزهای پرتحرک این درد شدت می‌یابد، نیازی به بررسی ندارد.
لنگیدن بچه‌ها چه زمانی باید ما را نگران کند؟
اگر بچه درد شدید دارد و قادر نیست پایش را زمین بگذارد، اگر تورم در پا می‌بینید، اگر تب یا سایر علائم عفونت را دارد و مشکل او با ماساژ دادن یا مسکن ساده رفع نمی‌شود و می‌بینید چند روز است بر شدت مشکل او افزوده می‌شود، بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید، به‌خصوص اگر این درد در یک پای بچه باشد، نه هر دو پا.
آیا همیشه علت لنگش کودک به پاها و کمرش ربط دارد؟
نه لزوما، گاهی بچه داخل شکم یا لگن مشکلی دارد و درد مبهم او را وادار می‌کند به سمتی که دردش تغییر ماهیت می‌دهد، بلنگد. بررسی‌های مختلف از نظر وجود سنگ کلیه یا وجود آپاندیس ملتهب مواردی است که امکان دارد پزشک برای تشخیص درد آن، پس از بررسی پا و کمر اقدام‌هایی انجام دهد.
لنگیدن می‌تواند نشانه تب مالت باشد
اگر شما اهل مصرف لبنیات غیرپاستوریزه هستید، یکی از احتمال‌هایی که در پی بروز کمردرد یا لنگش در کودکتان باید بررسی شود، تب مالت است.
از عوارض بیماری تب مالت که در خیلی از مناطق کشور ما نیز شیوع دارد، می‌توان به کمردرد یا لنگیدن اشاره کرد. اگرچه این بیماران با علامت تب مراجعه می‌کنند، اما در هر کودکی که کمردرد یا لنگیدن طولانی‌مدت دارد، باید به فکر تب‌مالت هم بود.
