عفونت ادراري در نوزادان
از آنجائی که عــفـونتهای ادراری در نوزادان (( از روز اول تولد تا ۲۹ روزگی را دوران نوزادی گويند = يکماه اول زندگی )) با بقيه دوران زندگی متفاوت است و عفونت در اين دوران بايد بسيار مهم تلقی شود لذا ابتدا در مورد عــفـونتهای ادراری در نوزادان می پردازيم:
عــفـونتهای دستگاه ادراری در ۱/. در صد نوزادان تازه متولد شده اتفاق می افتد:
شيوع اين عفونت در نوزادان با وزن تولد پايين بسيار بالاتر است .
در جنس مذکر ۳ برابر شايعتر از جنس مونث است.
نوزادان پسر ختنه نشده
نوزادان مبتلا به ناهنجاريهای مادرزادی کليه ومبتلايان به رفلا کس مثانه ای – حالبی درصد بالاتری از شيوع عـفـونت ادراری را دارا می باشند ( رفلاكس بمعناي برگشت ادار در جهت عكس است يعني از مثانه به طرف حالب ).
عـفـونت نوزادی ممکن است از طريق صعودی کسب گردد يعنی عـفـونت اوليه مثانه را گرفتار نموده (سيستيت = عفونت مثانه ) سپس سيستم حالبی – لگنچه ای و کليه ( پيلونفريت) و از آنجا به گردش خون راه می يابد .
تظاهــرات بالينـــــــی عفونت ادراری در نوزادان:
نشانهای بيماری متغير و غير اختصاصی است شروع بيماری ممکن است بی سروصدا و شامل نشانهای غير ادراری مثل مشکلات تغذيه ای – نقض رشد وتـب غير قابل توجيه باشند همچنين ممکن است استفراغ – اسهال – تحريک پذيری – يرقان و وزن نگرفتن نيز داشته باشند.
"بعضی ازنوزادان ممکن است کاملآ بدون علامت باشند"
در حالی که بعضی ديگر علاوه بر تـب دار بودن می توانند با يا بدون نشانه های موضعی مانند جريان ضعيف ادرار- سوزش ادرار(گریه در هنگام دفع ادرار) ويا توده ای بزرگ در پهلو تظاهرنمايد.
تشخيص عفونت ادراری
با کشت ادرار ميسر می باشد. هر نوزادی متعاقب اولين عـفـونت ادراری تائيد شده بايد بررسی اولتراسونوگرافی کليوی صورت پذيرد و در صورت وجود ناهنجاريها-هيدرونفروز- آبسه ويا تومورها بررسی بعمل آيد.
درمان
لازم به ذکر است که درمان عــفـونتهای ادراری در نوزادان تزريقی است و بايد نوزاد بستری گردد .
عـفونتــهای ادراری بعداز دوران نوزادی
از ماه دوم زندگی تا بزرگسالی عــفـونتهای دستگاه ادراری در جنس مونث شايعتر است
علایم عفونت ادراری در کودکان:
دراين گروه سنی بخضوض از ۲ تا ۶ سالگی ممکن است علائم بصورت گوارشی باشد ولی تکرر ادرار-دردشکم واحساس فوريت ادرار نيز در اين گروه سنی در حال ظهور است.
در سنين ۶ تا ۱۸ سالگی شايعترين علائم احساس فوريت ادرار – تکررادرار- سوزش ادرار و درد پهلو و يا شکم است .
عـفـونـتهای ادراری در۱ يا۲ درصد دختران در سنين مدرسه ديده می شود پيشابراه کوتاه در دختران آنها را به عـفـونتهای ادراری مستعد می کند. در عـفـونتهای ادراری بخصوص نزد دختران نوجوان ممکن است در ادرار خون ديده شود که اين خون ارزش تشخيصی مهمی نيست.
در تمام کودکان تب های غير قابل توجيه و علائم پايدار شکمی بدون توجيه -انجام آزمايش وکشت ادرار را ايجاب می کند .محل استقرار عـفـونت نيز خيلی مهم است وعـفـونتهای مجاری ادراری فوقانی ( کليه ها و حالبها ) نسبت به وعـفـونتهای مجاری ادراری تحتانی (مثانه و پيشابراه ) اغلب بااختلالات آناتوميک بيشتری همراه است.
متاسفانه درنوزادان وشيرخوران وکودکان نوپا تظاهرات بالينی بيماری در تعيين محل عـفـونت زياد کمک کننده نيست . تب و درد شکم هم در عـفـونتهای فوقانی وهم در عـفـونتهای تحتانی دستگاه ادراری ديده می شود ولی تب های بالاتر بيشتر در موارد درگيری مجاری فوقانی ديده می شود.
کليه های هيدرونفروز- رفلاکس مثانه به حالب ( برگشت ادرار از مثانه به سمت بالا ) -مثانه ای که بطور کامل تخليه نمی شود- ناهنجاريها ی مادرزادی – سنگ کليه و عوامل ديگری که باعث رکود ادرار می شوند بيمار را مستعد به عـفـونتهای ادراری ميکند .وجود رفلاکس مثانه به حالب و عـفـونت عامل مستعد کننده ای برای ايجاد اسکار کليوی است.
اولين قدم برای بررسی بيماران با وجود علائم ادراری آزمايش وکشت ادرار ميباشد.
در موارد زير ارزيابی راديولوزيک برای پيگيری بيمار ضروری است:
۱-عفونت ادراری در تمام بچه های زير ۱۰ سال.
۲-عـفونت ادراری در هر جنس مــذکــر.
۳- عـفـونت درجنس مونث که بالاتر از ۱۰ سال باشد و نشانه و علائم پيلونفريت دارد و يا به درمان کند جواب می دهد.
۴-عـفـونتهای مکرر و راجعه در دختران پيش از سن بلوغ
اگر بيمار علائم سمی داشت و يا آهسته وضعيف به درمان پاسخ دهد ويا يک توده و يا اتساع مثانه داشته باشد انجام سونوگرافی فوری از مثانه و کليه ضرورت دارد.
نکته مهم!
لازم به ذکر است که يکی از علتهای مهم عـفـونت ادرار در کودکان بخصوص دردختر بچه ها که پيشابراه کوتاهی دارند رعايت نکردن طريقه شستشوی کودک پس از دفع مدفوع است.
لذا بايد توجه کرد که با دستی که پشت کودک را شسته ايد جلو کودک را نشوئيد يا بايد ابتدا جلو کودک را شسته و بعد از آن پشت کودک را شست ويا اينکه با يک دست پشت کودک را بشوئيد و با دست ديگر جلوی کودک را بشوئيد و هر گز نبايد دست را در هنگام شستن از پشت به جلو بياوريد چون باعث انتقال ميکروب از پشت (مقعد ) به پيشابراه کودک می شود.
کودک باید به میزان فراوان آب مصرف کند. از مصرف نوشابه، چای، یا موارد این چنینی پرهیز شود. بدن کودکان باید برای کمک به دفع عفونت هیدراته نگه داشته شود.
برای کودکانی که همچنان از پوشک استفاده می‌کنند، تعویض مرتب پوشک برای کمک به رعایت بهداشت و پاکیزگی اهمیت دارد. در کودکان بزرگ‌تر که توانایی استفاده از توالت را دارند، آموزش صحیح قوانین و عادات بهداشتی اهمیت دارد.
همچنین، زیرپوش‌های نخی را انتخاب کرده و از مواد مصنوعی که تعریق را دشوار می‌سازند، پرهیز کنید.
عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً خفیف هستند و به راحتی با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند.