سوالات رایج درباره امکان زایمان طبیعی پس از سزارین

آیا زایمان طبیعی بعد از یک زایمان سزارین برای مادر خطرناک است؟

اگر خانمی تحت عمل سزارین قرار گرفته باشد و سزارین او به علت تنگی لگن نباشد و موقع عمل و بعد از آن دچار عارضه‌ای از جمله عفونت و عارضه پس از عمل نشده باشد، امکان اینکه زایمان طبیعی بعد از ۳ سال داشته باشد وجود دارد اما مادر باید هم در دوران بارداری و هم زمان نزدیک زایمان تحت نظارت دقیق باشد.



آیا مراقبت‌ها و نظارت‌ها در این خانم‌ها بیشتر است؟

کسی که سابقه سزارین دارد، اگر قرار بر این باشد که زایمان طبیعی انجام دهد به دلیل اینکه خطر پارگی رحم وجود دارد به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارد. نکته قابل توجه این است که هم خود بیمار باید تمایل به این کار داشته باشد و هم پزشک معالج او باید این مسوولیت را بپذیرد. مادر باید بلافاصله پس از شروع علایم درد زایمانی، خود را به پزشک برساند. حتما از اولین ساعت‌های شروع درد در بیمارستان بستری شود. چند واحد خون رزرو داشته و رگ باز با کفایتی هم داشته باشد. چرا که احتمال پارگی رحم در این افراد بیشتر است. زایمان طبیعی پس از سزارین یک زایمان پرخطر محسوب شده و به مراقبت دقیق نیاز دارد.



آیا نوع برش سزارین قبلی در این موضوع تاثیر دارد؟

بله، البته برش روی رحم خیلی اهمیت دارد نه برش روی شکم. باید توجه کنید که برشی که روی پوست ایجاد می‌شود، نشان‌دهنده برشی نیست که روی رحم ایجاد شده است. به عبارتی دیگر، ممکن است روی پوست شکم یک برش عرضی داشته باشید، ولی با وجود این روی رحم برش عمودی ایجاد شده باشد. اگر برش به صورت عرضی در قسمت تحتانی و پایینی رحم باشد، احتمال اینکه این برش با دردهای زایمانی در بارداری بعدی دچار پارگی شود، خیلی کمتر است. در صورتی که خانمی تحت سزارین قرار گرفت و برشی که روی رحم داده شده برش عمودی و در قسمت‌های فوقانی رحم باشد، به هیچ وجه نباید پس از آن زایمان طبیعی داشته باشد، چرا که خطر پارگی رحم وجود دارد.



اکثر سزارین‌ها از طریق یک برش عرضی در پایین شکم انجام می‌شود، (در امتداد لگن در پایین‌ترین قسمت رحم). خانم‌هایی که این نوع برش را دارند، معمولا می‌توانند در بارداری‌های بعدی، زایمان طبیعی داشته باشند. در صورت انجام روشی به عنوان سزارین کلاسیک که یک برش عمودی در قسمت بالای رحم انجام می‌شود، زایمان بعدی نباید به روش طبیعی انجام شود زیرا احتمال پارگی این نوع برش وجود دارد. برش‌های عمودی در مواردی انجام می‌شود که زایمان بسیار زودرس یا جفت سر راهی باشد، یا زمانی که رحم مادر یک شکل غیر طبیعی یا فیبروم‌های بزرگ داشته باشد. برش عمودی در پایین شکم نسبت به برش افقی زیر شکم کمتر صورت می‌گیرد ولی به مادر امکان مبادرت به زایمان طبیعی در بارداری‌های بعدی را می‌دهد.



وضعیت جنین در امکان زایمان طبیعی پس از سزارین هم تاثیرگذار است؟

اگر همه موارد برای زایمان طبیعی پس از سزارین مناسب بود، وضعیت جنین هم در تعیین زایمان بسیار مهم است. سر جنین باید سفالیک باشد یعنی موقع زایمان ابتدا سر جنین خارج شود.



آیا آماری از انجام زایمان طبیعی پس از سزارین وجود دارد؟

در کشورهای دیگری که قوانین از این موضوع حمایت می‌کنند، حدود ۹۰ درصد از خانم‌هایی که قبلا زایمان سزارین داشته‌اند، می‌توانند زایمان طبیعی انجام دهند اما در ایران به دلیل اینکه احتمال دارد بعد از سزارین رحم پاره شود، مادر رحم خود را از دست بدهد یا خون‌ریزی شدید شود یا جنین از دست برود، اکثر پزشکان این مسوولیت را بر عهده نمی‌گیرند.



مراقبت‌های پس از این‌گونه زایمان‌ها چطور، تفاوتی با سایر زایمان‌ها دارد؟

بله، مادر باید مدت بیشتری در بیمارستان بستری باشد و تحت نظر باشد. پس از زایمان باید محل قبلی سزارین توسط پزشک بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. به طور کلی خانم‌هایی که زایمان طبیعی دارند، ممکن است بیشتر دچار تغییراتی در دستگاه تناسلی شوند و مشکلات ادراری و پارگی قسمت‌های تناسلی در آنها بیشتر است اما آنچه بیشتر پزشک را نگران می‌کند، پارگی محل برش قبلی سزارین است، حتی در مواری که این برش عرضی و تحتانی باشد، احتمال پارگی وجود دارد که لازم است مادر مدت زمان بیشتری تحت نظر باشد.