سلوليت عبارت است از يک نماي پوست پرتقالي در سطح پوست همراه با برجستگي ها و فرورفتگي هاي نامنظم که اکثرا در ناحيه پشت ران و باسن شايع است، ولي در ناحيه بالاي بازوها، زير شکم و حتي سينه نيز قابل مشاهده مي باشد.
البته نام اين کلمه (سلوليت) دلالت بر وجود هيچ گونه عفونت پوستي ندارد، بلکه از متون قديمي فرانسوي استخراج شده و به همين صورت باقي مانده است. اين بيماري به رغم اين که هيچ گونه آثار زيان باري ندارد، ولي جزو شکايات شايعي است که به ويژه از طرف خانم ها در مطب هاي پوست عنوان مي شود.
اصولا اين بيماري در خانم ها بسيار شايع تر از آقايان بوده و معمولا سن شروع آن بعد از رسيدن به سن بلوغ است و متاسفانه اکثرا تا آخر عمر بيمار نيز همچنان پايدار باقي مي ماند.
هر چند طبق آمار اين حالت در ۸۰ تا ۹۰ درصد بانوان قابل مشاهده است، ولي معمولا گستردگي و شدت آن بين افراد بسيار متفاوت است.
با دکتر فريده مهتي پور، متخصص پوست در اين مورد به گفتگو نشسته‌ايم.
چرا سلوليت در خانم ها اين قدر شايع است؟
در برخي نژادها استعداد بيشتري براي اين حالت مشاهده مي شود (در کشور خود ما نيز بسيار شايع است). اين بيماري در آقايان بسيار کم بوده، ولي چنان چه اختلالات هورموني خاصي در فرد وجود داشته و يا اين که تحت درمان با داروهاي خاصي باشد که بر وضعيت هورموني وي تاثير بگذارد، مي تواند در مردان هم مشاهده شود.
در مورد علت ايجاد سلوليت بحث هاي فراواني مطرح شده است. طي مطالعات مختلف مشخص شده است که تفاوت بارزي در ساختمان الياف بافت همبند و بافت چربي زير پوستي و نحوه قرارگيري آن بين مردان و زنان وجود دارد. از جمله اين که چربي زير پوستي در مردان نسبت به زنان به شکل توده هاي کوچک تري قرار گرفته و طرز قرارگيري الياف بافت همبند موجود دربين توده هاي چربي نسبت به سطح پوست به شکل مايل است و اين باعث ثبات نسبي در فرم قرارگيري چربي و تمايل کمتر توده هاي چربي براي برآمده شدن به طرف پوست شده است.
در حالي که در خانم ها جهت قرارگيري اين الياف همبندي عمدتا عمود بر سطح پوست بوده و در صورت افزايش حجم چربي زير پوستي، به راحتي اين چربي به طرف سطح پوست فشرده شده و خود را به شکل برآمدگي ها يا بالشتک هاي نامنظمي نشان مي دهد.
اين که چاق ها بيشتر دچار سلوليت مي شوند به همين علت است؟
بله، همين موضوع باعث شده که سلوليت در افراد چاق بسيار شايع تر از افراد لاغر مشاهده شود و هر گونه افزايش وزن معمولا به بدتر شدن نماي ظاهري اين بيماري منجر مي گردد.
البته به ياد داشته باشيم که اين موضوع قطعي نبوده و سلوليت حتي در افراد با وزن طبيعي يا لاغر نيز گاهي اوقات مشاهده مي شود.
درمان قطعي دارد؟
متاسفانه براي درمان سلوليت هنوز درمان قطعي و کاملا موثري پيدا نشده است. طبق مطالعاتي که به ويژه طي دهه اخير انجام شده است، راه هاي مختلف دارويي، جراحي و ليزرتراپي پيشنهاد شده است که هر يک داراي نتايج نسبي بوده و اثرات متفاوتي در افراد مختلف داشته است، ولي هيچ يک از اين روش ها با پاسخ صد در صد همراه نبوده است. در ضمن از عود مجدد اين حالت نيز توانسته اند جلوگيري کنند.
کرم ها و ژل هايي که در تبليغات توصيه مي شوند، چه طور؟
از جمله روش‌هايي که براي درمان اين حالت به کار مي رود، استفاده از کرم ها و ژل هاي موضعي است.
اين کرم ها به رغم تنوع مارک آن ها عمدتا حاوي آنسيوفيلين، رتينوئيد، اسيد لاکتيک و گزانتين هستند.
بسته به نوع کرم ممکن است عصاره هاي گياهي يا دريايي متنوعي نيز در اين محصولات به کار رفته باشند، ولي هيچ يک از اين مواد، اثرات قطعي و ثابت شده اي نداشته و حتي بعضي از آن ها ممکن است باعث ايجاد حساسيت هاي پوستي هم شوند.
ليپوساکشن چه طور؟
روش ديگري که توصيه مي شود انجام ليپوساکشن در نواحي مورد نظر است. اين روش نيز در برخي از افراد به بهبود بيماري کمک کرده است، وليکن قبلا بايد به بيمار توضيح داده شود که حاصل کار اولا صد درصد نبوده، ثانيا در برخي از موارد ممکن است ناصاف کردن سطح پوست باعث بدتر شدن نماي ظاهري آن شود.
لازم به توضيح است که کاهش وزن فرد همراه با ورزش و ماساژ موضعي عمقي در ناحيه مربوطه نيز از روش هاي ديگري است که در اکثر بيماران نتايج خوبي داشته و در ضمن عوارض روش هاي ديگر را هم ندارد.
روش جراحي ديگري که براي اين بيماري انجام مي شود، روشي است که در آن تحت بي حسي موضعي به وسيله سوزن هاي خاصي، ديواره توده هاي چربي زير پوستي در مناطق مورد نظر برش داده مي شود. اين روش نيز علاوه بر داشتن درد و کبودي و احتمال اسکار جوشگاهي (به جا ماندن جاي زخم) بعد از عمل، ممکن است با نتايج متوسط يا ضعيفي همراه باشد.
امروزه روش هاي جديد تري هم به بازار آمده؛ درست است؟
بله، اين روزها روش هاي متعددي مورد استفاده قرار مي گيرد، اما بيشتر مردم فقط با ليزر درماني آشنا هستند.
در هر يک از روش هاي فوق با استفاده از تزريق مواد خاص در چربي زير پوستي و يا با استفاده از اشعه ليزر سعي بر آن است که تغييراتي در فرم قرارگيري و نحوه توزيع چربي در ناحيه مورد نظر ايجاد گردد. البته هريک از روش هاي فوق بايد به دفعات متعدد براي بيمار انجام شود. همچنين اثر بخشي هر يک از اين روش ها در افراد مختلف، تفاوت هاي قابل ملاحظه اي دارند.
پس بالاخره چه کار کنيم؟
در تجربيات باليني ما که بسته به مورد، از تمام روش هاي فوق استفاده کرده ايم، ترکيبي از روش هاي کاهش وزن همراه با ماساژ موضعي و عميق ناحيه و در برخي از بيماران استفاده از ليزر به عنوان درمان، بيشترين و بهترين نتايج را داشته اند.
بنابراين استفاده از روش هاي جراحي را فقط در مواردي توصيه مي کنيم که بيمار به روش هاي ساده تر جواب ندهد و يا حجم ناحيه مورد نظر زياد بوده و رفع آن با روش هاي غيرتهاجمي امکان پذير نباشد.
نحوه درمان سلولیت……..
– برس زدن پوست
یكی از مهمترین روش های كاهش سلولیت، برس زدن پوست است.
بهتر است این كار هر روز قبل از استحمام انجام شود. برس در ابتدا باید با فشار كمی روی پوست قرارگیرد و پس از مدتی فشار افزایش یابد. برس پوست باید از پاها شروع شود و جهت آن به سمت قلب باشد. مدت زمان لازم برای این فرآیند باید حدود ۵ دقیقه باشد، در این حالت پوست گل بهی رنگ می شود كه نتیجه اثر بخشی آن است.
برس پوست كاملا شخصی است و باید هفته ای یك بار شسته شود.
برس سلولیت
– ماساژ پوست
ماساژ پوست با تحریك جریان لنفی به كاهش سلولیت كمك می كند.
روش های درمانی مانند استفاده از كرم های برطرف كننده سلولیت، لیپوساكشن، لیزر، تحریك الكتریكی و حرارت درمانی نیز وجود دارند كه خیلی توصیه نمی شوند و ممكن است در برخی مواد علایم سلولیت را تشدید كنند.
محققان استفاده از غذاهایی با فیبر بالا و بدون چربی و شكر را در كاهش سلولیت موثر می دانند. نوشیدن آب كافی، فعالیت بدنی و كاهش وزن نیز در رفع سولیت موثر است.