زخم یا عرقسوز شدن ناشی از پوشک، یکی از عفونتهای شایع دوران نوزادی است که باعث میشود پوست نوزاد، قرمز، دردناک، همراه با پوستهریزی و زخم شود. در بیشتر موارد، راش یا زخم به این علت به وجود می آید که پوست بدن نوزاد به خاطر تماس با پوشک تنگ، دچار تحریک و حساسیت شده است. پوشکهای کثیف که مدت طولانی تعویض نشوند یا بعضی شویندههای خاص هم میتوانند باعث تحریک پوست نوزاد و ایجاد زخم پوشک شوند. با بررسی مرتب نوزاد و تعویض سریع پوشک میتوان از به وجود آمدن زخم ناشی از پوشک جلوگیری کرد.
پماد «زینک اکساید» (اکسید روی) و پودر بچه هم کمک میکند رطوبت عامل به وجودآمدن تحریک، زودتر برطرف شود. اگر زخم ناشی از پوشک حتی بعد از تعویض پوشک و استفاده از کرمها هم برطرف نشد و بیش از ۳ روز باقی ماند، احتمالا قارچ «کاندیدا»، عامل آن است. این مدل زخم معمولا قرمز و برجسته است و دانههای قرمزرنگی هم در اطراف آن وجود دارد. این نوع زخم ها ممکن است به بقیه نقاط بدن هم گسترش پیدا کنند و از فضای پوشک هم خارج شوند. زخمهای این چنینی به سرعت بعد از مصرف کرمهای ضدقارچ از بین میروند.
راه های جلوگیری از زخم پوشک
بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل این است که پوست بدن نوزاد را تا آنجا که میتوان خشک و تمیز نگه داشت. تعویض به موقع پوشک بعد از کثیف شدن آن باعث میشود مدفوع و به خصوص ادرار نوزاد، پوست او را تحریک نکند. پلاستیکی که در پوشکها برای جلوگیری از نشت آلودگیها وجود دارد باعث میشود هوا داخل پوشک و پوست نوزاد جریان پیدا نکند و یک محیط مناسب برای رشد قارچ به وجود بیاید. در هربار تعویض پوشک اجازه بدهید مدتی، بدن نوزاد هوا بخورد و خوب خشک شود.
هرچند وقت، موقع تعویض پوشک، نوزاد را حمام کنید یا حداقل مجل پوشک را با آب ولرم شستوشو دهید و حتما قبل از پوشک کردن دوباره، بدن نوزاد را کاملا خشک کنید.
اگر از پوشک های پارچهای چند بار مصرف استفاده میکنید، حتما بعد از شستوشو با مواد شوینده، آنها را چندین بار آب بکشید تا ذرات حساسیتزای مواد شوینده از آن خارج شوند. سعی کنید برای پوشکها از نرمکننده استفاده نکنید.
متخصصین توصیه میکنند نوزادانی که دچار زخم پوشک شدهاند، چند ساعت در رزو بدون پوشک بمانند تا پوست محل زخم خشک شود و هوا بخورد. برای اینکار میتوانید کودک را روی یک ملحفه که زیر آن نایلون پهن شده است، بگذارید.
درمان زخم ناشی از پوشک
با درمانهای خانگی مثل کرمها و پودرهای بچه و شست وشوی مرتب با آب ولرم و صابون بچه، زخم پوشک معمولا بعد از دو یا سه روز از بین میرود. اما اگر این زخم باقی ماند، باید حتما با پزشک نوزادتان تماس بگیرید. زخمهای قارچی و عفونی را به هیچوجه سرخود و در خانه درمان نکنید. کرمهای ضدقارچ و داروهای موضعی، اصلیترین درمانهای اینجور زخمها هستند، اما باید آنها را حتما با دستور پزشک تهیه کرد.
در صورت وجود زخم پوشک حاد میتوانید مدتی برای نوزاد از پوشک استفاده نکنید و او را با پارچههای نرم و ملایم بپوشانید. در نوزادان چاق حتما باید لای چینهای بدن نوزاد را به دنبال اینجور زخمها یا عرقسوزها بررسی کنید و در صورت وجود، این مناطق را هم حتما به خوبی شستوشو دهید.