آیا تاخیر گفتار و عدم حرف زدن به علت کم شنوایی است؟
متاسفانه هر روز با والدینی مواجه می شویم که با کودک خود جهت ارزیابی شنوایی به کلینیک مراجعه می کنند و هنگام ارزیابی شنوایی مشخص می شود که کودک کم شنوایی دارد. حال وقتی از والدین آنها علت آنکه چرا در سن ۳ یا ۴ و حتی ۵ سالگی اقدام به مراجعه به متخصص شنوایی شناسی کرده اند، تمامی آن ها با ادبیات مشترکی بیان می کنند:
در خانواده ما دیر حرف زدن رسم است
خانواده ما ژنتیکی دیر به حرف می آیند
پسر عمو یا یک نفر در فامیلمان دیر به حرف آمد
همسایمان گفت حرف نزدن بچه تا ۴ سالگی طبیعی است
آشنایان و فامیل هایمان گفتند که چون پسر است دیر بحرف می آید
و بسیاری از این گونه جملات تاسف بار.
والدین گرامی دقت داشته باشید هر گونه تاخیر در حرف زدن یا عدم واکنش به صدا را در هر سنی باید جدی بگیرید و بلافاصله به متخصص شنوایی شناسی مراجعه کنید.
سیستم شنوایی انسان و در کل رشد مغز طبق یک قانون منظم پیروی می کند، یعنی در یک سن رشد مغز شروع می شود و در سن خاصی متوقف می شود. در انسان معمولا رشد مغز در سن ۳ الی ۴ سالگی متوقف می شود ازاین رو اگر کودکی دچار مشکلی شود و در سال های اولیه تولد شناسایی نشود هیچ گونه درمانی نمی تواند موفقیت آمیز باشد.
طبق مطالعات کودکان کم شنوایی که در سن ۱ سالگی سمعک استفاده می کنند نسبت به کودکانی که در سن ۳ یا بالاتر از سمعک استفاده کرده اند پیشرفت بسیار سریعی در گفتار و زبان داشته اند.
از این رو لازم است به هر گونه علائم کم شنوایی در کودکان از قبیل:
تاخیر گفتار
بد حرف زدن
افزایش صدای تلویزیون
نزدیک نشستن به تلویزیون
عدم توجه به صدا از فاصله دور یا صداهای آهسته
عدم تمایل به حضور در بازی های کودکانه گروهی و غیره
را جدی بگیرید و برای اطمینان از سلامت شنوایی به شنوایی شناس مراجعه کنید.
با سنجش شنوایی نوزادان در اوایل زندگی میتوان وجود هرگونه کم شنوایی را رد کرد.
اما اگر از شنوایی کودک خود اطمینان حاصل کردید:
هیچوقت کودکتان را برای صحبت کردن تحت فشار قرار ندهید. صحبت کردن هر کودک با روند طبیعی خاص خود او کامل میشود و این امر در رابطه با هر کودک متفاوت است :
مراحل و گام ها :
۱٫ با دقت به صحبت های کودکتان گوش دهید. بعد از مدتی متوجه میشوید که واقعا معنایی پشت اصوات او وجو دارد. او با گفتن کلماتی مثل (( با )) یا (( گا )) قصد دارد مفهومی را به شما برساند.
۲٫ با علاقه ، نسبت به آن چه کودکتان قصد دارد به شما بفهماند ، پاسخ دهید.
۳٫ اولین تلاش های کودکتان را برای استفاده از زبان ، با تکرار کردن آن چه ک فکر می کنید او در حال گفتن آن به شماست ، تشویق کنید.
هنگامی که مثلا او در حال گفتن کلمه ی توپ است به او بگویید : (( توپ . اون یه توپه )). یا مثلا وقتی متوجه شدید که او سعی در گفتن کلمه ی دختر دارد به او بگویید : (( آره دختر. اون جا یه دختره )).
۴٫ از جمله های ساده برای صحبت کردن با کودکتان استفاده کنید ، مثل (( من دارم شام می پزم )) یا (( می خوای بری پارک ؟)) در مورد چیزهایی که در حال اتفاق افتادن می باشد با او صحبت کنید . بدین ترتیب شما میتوانید هر واژه را به موضوعی که در اطرافتان در حال وقوع است ، ربط دهید.
۵٫ نسبت به احساسی که کودکتان ممکن است در مورد چیزی داشته باشد ، با صدای بلند عکس العمل نشان دهید. مثلا به او بگویید : (( تو ناراحت شدی ، چون پدربزرگ رفت خونشون )). بدین ترتیب او میتواند احساساتش را با حوادث مرتبط سازد و یاد بگیرد که چگونه آنها را با حرف زدن بیان کند.
۶٫ هنگامی که کودک احساساتش را بیان می کند ، به او گوش دهید ، حتی اگر از نظر شما ترس او از چیزی غیرمعقول باشد. اگر شما به احساساتش گوش دهید ، او حس می کند که بیشتر مورد قبول واقع شده و بیشتر مورد علاقه ی شماست.
جای امیدواری است که وقتی کودک میتواند کاملا صحبت کند ، به راحتی در مورد احساساتش با شما حرف خواهد زد.
چرا برخی کودکان دیر حرف می زنند؟
توصیه های مفید
بچه هایی که در خانواده های نسبتا پر جمعیت متولد میشوند ، به تنهایی صحبت کردن را یاد می گیرند و نیازی نیست برای آموختن زبان به آنان از فلش کارت ( کارت حافظه ) یا دیگر لوازم یادگیری استفاده کرد.
در هر حال توجه داشته باشید که مجبور کردن کودک ، پیش از آن که او آمادگی لازم را برای این گونه آموزش ها به دست آورده باشد ، میتواند به استعداد ذاتی وی در یادگیری ، صدمه بزند.
برای کودکتان کتاب بخوانید. با این کار نه تنها قدرت درک او را در زبان و توانایی صحبت کردن بالا میبرید ، بلکه زمینه ی علاقه به مطالعه را نیز در او ایجاد می کنید.
( به یاد داشته باشید که بین آموختن و خواندن برای کودک تفاوت وجود دارد. وقتی شما برای او کتاب می خوانید ، در واقع از او انتظاری نداشته و او را برای گرفتن اطلاعات خاصی تحت فشار قرار نداده اید ).
به خاطر داشته باشید که آلبرت انیشتن تا قبل از سه سالگی شروع به صحبت نکرد!
بگذارید کودکتان با روند طبیعی رشد خویش شروع به صحبت کردن نماید.
