تکرر ادرار یکی از علائم اولیه بارداری است که از هفته ششم شروع می شود.
تکرر ادرار یکی از علائم آزاردهنده بارداری است که هیچ ضرری برای جنین یا مادر ندارد. در واقع ادرار باعث خروج سموم از بدن می شود. تا زمانی که نشانه دیگری مشاهده نشود، تکرر ادرار طبیعی است.
دلایل تکرر ادرار در بارداری
تغییرات هورمونی
هورمون HCG که در طول بارداری فعال است، یکی از دلایل اصلی تکرر ادرار می باشد. این هورمون باعث افزایش جریان خون به سمت لگن و کلیه می شود. بدن تلاش می کند به سرعت از شر مواد بی مصرف خارج شود.
فشار وارده بر مثانه
مثانه می تواند در مواقع غیر بارداری، یک هشتم گالن ادرار را در خود نگه دارد. اما در سه ماهه اول بارداری، رحم رشد می کند و شروع به افزایش فشار بر مثانه می کند. مثانه کوچک نمی تواند ادرار زیادی تحمل کند بنابراین باید به سرعت خالی شود. این مسئله دلیل اصلی تکرر ادرار در اوایل بارداری است.
مایع اضافی
سطح خون در طول بارداری حدود ۵۰% افزایش می یابد. بنابراین مایع اضافی بیشتری تولید می شود که به کلیه ها منتقل شده از طریق ادرار دفع می شوند.
عفونت مجاری ادرار
در صورتی که عفونت مثانه درمان نشود مشکلات جدی ایجاد می کند. تکرر ادرار یکی از این مشکلات است. سایر علائم شامل سوزش در هنگام دفع ادرار، احساس درد در انتهای عمل ادرار و لکه های خون در ادرار می باشد.
اگر عفونت ادراری درمان نشود، موجب عفونت کلیوی می شود که باعث تب بالا، استفراغ و پشت درد می شود. در این حالت نیاز به دیمان با استفاده از آنتی بیوتیک ها می باشد. این مسئله احتمال زایمان زودرس و سقط جنین را افزایش می دهد.
تکرر ادرار در هر سه ماهه بارداری:
در سه ماهه اول بارداری، تکرر ادرار عمدتا به خاطر تغییرات هورمونی و رشد رحم اتفاق می افتد که به مثانه فشار وارد می کند.
در سه ماهه دوم بارداری، رحم به قسمت بالای شکم می رود بنابراین به مثانه فشار کمتری وارد می آورد بنابراین تکرر ادرار کاهش می یابد. اما این شرایط موقتی است.
در سه ماهه سوم بارداری، تکرر ادرار افزایش می یابد. نوزاد جهت آماده شدن برای زایمان به قسمت لگن حرکت می کند. رحم به مثانه فشار می آورد و کنترل شما بر مثانه کاهش می یابد. این افزایش فشار باعث تکرر ادرار می شود.
چگونه با تکرر ادرار در بارداری کنار بیاییم؟
روش های کاهش تکرر ادرار شامل:
خم شدن به جلو در هنگام ادرار:
خم شدن به جلو به شما کمک می کند مثانه را بهتر خالی کنید.
از ادرار آورها اجتناب کنید:
از نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه یا الکل که به طور طبیعی ادرار آور هستند اجتناب کنید. این نوشیدنی ها باعث افزایش نیاز به ادرار کردن می شوند.
پیش از خواب مایعات اضافی مصرف نکنید:
پیش از خواب مایعات کمتری مصرف کنید اما در طول روز آب زیاد بنوشید. حداقل روزی ۸ لیوان آب بخورید.
ورزش kegel:
ورزش kegel به شما کمک می کند کنترل بیشتری بر مجرای ادرار داشته باشید. می توانید این ورزش را روزی سه بار با ۱۰-۲۰ انقباض، هر انقباض ده ثانیه انجام دهید.
خالی کردن مثانه:
پیش از خواب یا بیرون رفتن، مثانه خود را خالی کنید. بهتر است ادرار هر چه سریع تر از سیستم بدن شما خارج شود.
پوشیدن پد:
پوشیدن یک پد بهداشتی به خصوص اگر سرفه یا عطسه می کنید، مورد نیاز است. گاهی اوقات سرفه، عطسه و یا فعالیت هایی مانند بلند کردن اشیاء سنگین باعث نشت می شود. برخی از خانم های باردار که نمی توانند ادرار را کنترل کنند از پدهای بهداشتی استفاده می کنند.
تماس با پزشک و تشخیص بیماری های مربوط به تکرر ادرار:
تکرر ادرار مشکلی رایج در طول بارداری است. به پزشک درباره فعالیت های روزمره خود توضیح دهید تا بتواند تشخیص درستی بدهد. اگر احساس درد و سوزش دارید یا در ادرار خون مشاهده کرده اید به پزشک اطلاع دهید.
پزشک براساس شرایط و میزان تکرر ادرار و علائم شما تشخیص درست می دهد. آزمایشات لازم جهت تشخیص شامل:
سونوگرافی- شناسایی هرگونه اختلال در کلیه ها، مثانه و مجرای پیشاب
آزمایش ادرار- بررسی ادرار برای عفونت های باکتریایی
آزمایش استرس مثانه- اندازه گیری مقدار ادرار خروجی در هنگام عطسه یا سرفه
سیستوسکوپی- بررسی مثانه و مجرای پیشاب برای بررسی اختلالات
چه زمانی تکرر ادرار در بارداری کاهش می یابد؟
حتی پس از زایمان نیز تکرر ادرار تا چند روز ادامه خواهد داشت. بدن سعی می کند مایعات اضالی که در دوران بارداری به دست آورده است را از دست بدهد. هنگامی که تمام مایعات اضافی خارج شدند، شما به برنامه ادرار قدیم بر می گردید. اما اگر دفع مایعات اضافی مدت زیادی طول بکشد باید به پزشک مراجعه کنید.
ورزش kegel نیز در جلوگیری از بی اختیاری ادرار در خانم ها پس از زایمان کمک می کند. همچنین کاهش وزن اضافی نوزاد نیز احتمال خطر را کاهش می دهد.
سوالات رایج درباره تکرر ادرار در بارداری:
آیا نگه داشتن ادرار باعث بی اختیاری می شود؟
بسیاری از خانم ها هنگامی که سرفه یا عطسه می کنند یا جسم سنگین بلند می کنند یا تمرینات خاص ورزشی انجام می دهند، نشت ادرار دارند. این وضعیت بی اختیاری ادرار ناشی از استرس است که معمولا در سه ماهه سوم یا پس از زایمان رخ می دهد. بهترین راه جلوگیری از این مشکل، جلوگیری از پر شدن بیش از حد مثانه است. بنابراین زمانی که احساس نیاز می کنید ادرار را دفع کنید.
چگونه تکرر ادرار بر جنین تاثیر می گذارد؟
اگر مشکل دیگری وجود داشته باشد، تکرر ادرار بر جنین تاثیر نمی گذارد. اما به یاد داشته باشید هیچگاه عفونت مجاری ادراری را نادیده نگیرید.
تفاوت بین تکرر ادرار و عفونت ادرار براساس رنگ و درد ناشی از ادرار می باشد. اگر عفونت ادرار داشته باشید، ادرار همراه با سوزش در ناحیه تناسلی را تجربه می کنید. هر چقدر زمان درمان نشدن عفونت ادراری بگذرد درد آن بیشتر می شود.
چگونه از تکرر ادرار در بارداری در شب جلوگیری کنیم؟
ممکن است برای دستشویی رفتن در طول شب بیدار شوید. در هنگام دراز کشیدن، مایعاتی که در طول روز در پاها جمع شده اند، راه خود را به جریان خون و مثانه پیدا می کنند. می توانید با کاهش مصرف نوشیدنی پیش از خواب و مصرف نوشیدنی در طول روز، این مشکل را حل کنید. به این ترتیب نیاز ادرار در شب کاهش می یابد.
