درمان گیاهی توده هیپواکو یا فیبروکیستیک پستان/ آیا توده هیپواکو خطرناک است؟!

ویتامین E و روغن «گل فنجانی» از داروهای مصرفی برای کنترل بیماری فیبروکیستیک هستند. حذف کافئین، کاهش استروژن دریافتی توسط غذا و حتی کاهش شکر از دیگر اقدامات کمکی در کنترل بیماری فیبروکیستیک است …

تغییرات فیبروکیستیک می‌تواند یک پستان یا هر دو را گرفتار کند و به‌دلیل ایجاد ناراحتی و درد هنگام لمس پستان توسط بیمار باعث مراجعه‌ی او به پزشک می‌شود. علت این تغییرات ناشناخته است ولی ارتباط آن با الگوی هورمونی خانم‌ها ثابت شده است.

در واقع بیماری فیبروکیستیک پستان به طیفی از تغییرات هیستوپاتولوژیک اشاره دارد که علامت آن معمولاً تورم و درد در یک قسمت خاص یا در تمامی نسج پستان است و معمولاً در حوالی تخمک‌گذاری یا بلافاصله پیش از قاعدگی مشخص‌تر می‌شود. در این دوران تغییرات هورمونی اغلب باعث می‌شود که سلول‌های پستانی مایع جمع کنند و به‌طرف تشکیل ندول یا کیست بروند (ساک‌‌های پر از مایع) و شبیه تورم یا برآمدگی منتشر یا موضعی لمس شوند.
در معاینه‌ی پستان ممکن است حساسیت در لمس پستان و افزایش ندولاریته و تورم پستان و در بعضی موارد توده‌های حساس پستانی یافت شود.

ارتباط فیبروکیستیک پستان با سرطان پستان

معمولاً اولین پرسشی که در ذهن هر خانم مبتلا ایجاد می‌شود و از پزشکش جواب صریح می‌خواهد، این است که آیا این بیماری با سرطان پستان ارتباط دارد یا خیر.

بیماری فیبروکیستیک برخلاف اسمش یک بیماری خطرناک و مرتبط با سرطان پستان نیست ولی مطالعات جدید نشان داده است خانم‌هایی که این بیماری یا سایر بیماری‌های خوش‌خیم پستان را دارند اگر در بیوپسی پستان آن‌ها سلول‌های غیرطبیعی مشاهده ‌شود احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان دارند.

تشخیص
اقدامات تشخیصی در این موارد انجام سونوگرافی و در صورت لزوم ماموگرافی است که خصوصاً در این حالت ماموگرافی می‌تواند بسیار دردناک باشد و گاه متراکم (Dense) بودن پستان خواندن ماموگرافی را مشکل کند.

درمان معمول بیماری
اگر سونوگرافی کیست ساده را نشان دهد، می‌توان با راهنمایی سونوگرافی کیست را تخلیه کرد و اگر کیست با آسپیراسیون از بین نرفت، می‌توان بیوپسی انجام داد که این بیوپسی می‌تواند با راهنمایی سونوگرافی توسط دستگاه جدید واکیوم بیوپسی به‌خوبی برای برداشتن سلول‌های لازم جهت پاتولوژی انجام شود و در صورت لزوم تمامی توده با بیوپسی اکسیژنال برداشته شود.

پروژسترون موضعی
مطالعات زیادی نشان داده است که بیماری فیبروکیستیک علامت افزایش سطح استروژن نسبت به پروژسترون است. به‌همین دلیل برای کنترل علایم از آنالوگ‌های تستوسترون برای درمان استفاده می‌شود تا بتوان با استروژن افزایش یافته مقابله کرد ولی این داروها عوارضی همانند موسکولاریزاسیون، آکنه، سبوره، هیرسوتیسم و حتی خشکی واژن، کلفتی صدا و کوچک شدن پستان‌ها را به‌دنبال دارد.
شاید خانم‌هایی را دیده باشید که با نگرانی و اضطراب و اسکارهای متعدد در هر دو پستان به‌خاطر بیوپسی‌های متعدد پستان مراجعه کرده‌اند که در جواب آن‌ها Dense fibrocystic breast disease گزارش شده است.

جالب است بدانیم امروزه استفاده از پروژسترون موضعی طبیعی (Natural) با نتایج خوبی در درمان بیماری فیبروکیستیک همراه بوده است. کرم موضعی پروژسترون یکی از جالب‌ترین محصولاتی است که من در دوره‌ی پزشکی خود دیده‌ام. مهم‌ترین کار این کرم خنثی کردن اثر استروژن افزایش یافته است. این کرم حتی در بیماران یائسه هم قابل استفاده است و علاوه بر این‌که در عرض ۶ ماه درد و تورم پستان‌ها را به‌طور محسوس کاهش می‌دهد، می‌تواند ترس و نگرانی ناشی از سرطان پستان را هم در بیمار از بین ببرد. کرم پروژسترون موضعی نه‌تنها فاقد عوارض جانبی جدی است، بلکه کاهش میل جنسی و کمبود انرژی و خستگی ناشی از دوران یائسگی را نیز بهبود می‌بخشد.
کرم‌های پروژسترون با نام‌های Progestelle یا Progensa در بازار اروپا و آمریکا وجود دارد و از مزیت‌های اصلی آن این است که مانند مولکول طبیعی پروژسترون عوارض جانبی ندارد و روش مصرف آسانی دارد.

نحوه‌ی استفاده از کرم پروژسترون
کرم‌های پروژسترون را می‌توان به‌سادگی روی سطح پوست مالید. این کرم‌ها سریع جذب می‌شوند و اثری از خود باقی نمی‌گذارند. در هر فرد دوز مورد نیاز موثر ممکن است فرق کند و معمولاً از یک‌دوم تا یک‌چهارم قاشق چای‌خوری در روز متغیر است.
نکته‌ی مهم در مصرف کرم این است که مصرف آن باید ۷-۳ روز در هر ماه قطع شود تا بدن نسبت به آن تحمل (تولرانس) پیدا نکند. معمولاً پس از ۳-۲ ماه مصرف بهبودی واضحی در علایم به‌وجود می‌آید که سپس می‌توان دوز دارو را تعدیل کرد. هر چه سطحی که کرم مالیده می‌شود بیشتر باشد جذب کرم بیشتر خواهد بود. این کرم در اروپا با قیمت ۳۴ پوند قابل دسترس است که برای مصرف چند ماه کافی است.

به‌دلیل فواید بسیار زیاد این کرم در درمان علایم قاعدگی (PMS)، گُرگرفتگی (Flushing) دوران یائسگی، کاهش میل جنسی و حتی پیشگیری از سرطان پستان و نیز نداشتن عارضه‌ی جدی و آزاردهنده، با شرکت‌های دارویی برای واردات این کرم به ایران صحبت کردم که به‌محض موفقیت به اطلاع همکاران خواهد رسید و نحوه‌ی دقیق مصرف و دوز دقیق مصرفی آن برای خانم‌های یائسه و دوران باروری توضیح داده خواهد شد.

سایر درمان‌ها
ویتامین E با دوز ۶۰۰-۷۰۰ mg روزانه، ویتامین B6 با دوز ۵۰ mg روزانه، قرص منیزیم (که وارد بازار ایران شده است) با دوز ۳۰۰ mg روزانه و همچنین روغن «گل فنجانی» از دیگر داروهای مصرفی برای کنترل بیماری فیبروکیستیک هستند.
حذف کافئین، کاهش استروژن دریافتی توسط غذا و حتی کاهش شکر از دیگر اقدامات کمکی در کنترل بیماری فیبروکیستیک است.
همچنین به بیماران توصیه می‌شود از سوتین سینه‌ی مناسب و راحت استفاده کنند.