از هر ۱۰۰ مورد بارداري، ۳ مورد آن ممکن است به چندقلويي منجر شود. اما به دليل افزايش سن ازدواج و روشهاي نوين درمان نازايي، احتمال دوقلويي يا چندقلويي بيشتر شده است.
امروزه بسياري از زوج ها، حامله شدن خود را به تأخير مياندازند و حتي بسياري از زنان تا ۳۰ سالگي و بعد از آن تمايلي به بچه دارشدن نشان نميدهند. تغييرات هورموني وابسته به سن ممکن است سبب رها شدن بيش از يک تخمک در يک زمان شود. زناني که سن آنها بالاتر ميرود بيشتر به سراغ استفاده از روشهاي درماني مانند آي. وي. اف يا روشهاي لقاح مصنوعي ميروند و از آنجايي که در اين روشها از بيش از يک تخمک در رحم استفاده ميشود، احتمال بيشتري وجود دارد تا دوقلويي و حتي چندقلويي اتفاق بيفتد.
انواع دوقلوها
دوقلوها، دو نوع هستند. همسان يا يک تخمکي و غيرهمسان يا دوتخمکي. دوقلوهاي همسان هميشه، هم جنس يعني هر دو دختر يا هر دو پسر هستند. تشخيص دادن اين دوقلوها از هم مشکل است مگر اينکه به خوبي آنها را بشناسيم. دوقلوهاي غيرهمسان، مثل تمام خواهر و برادرهايي که پدر و مادر مشترک دارند، در ماده ژنتيکي خود تشابه دارند و ممکن است شبيه يا متفاوت باشند، همچنين ممکن است هم جنس يا غيرهمجنس باشند. سابقه فاميلي تولد دوقلويي در خانواده مادر، سابقه قبلي حاملگي دوقلويي، حاملگي هاي متعدد، سن مادر و استفاده از داروهاي محرک باروري به منظور درمان نازايي، در ايجاد دوقلويي نقش دارند.
روش تشخيص
اندازهگيري هورمون هاي خاصي که در بدن مادر ترشح ميشود، در سه ماهه اول بارداري حاملگي چندقلويي را مشخص ميکند. همچنين انجام سونوگرافي و شنيدن ضربان قلب بيش از يک ضربه قلب جنيني حاملگي دوقلويي را تعيين ميکند. در آزمايش هورموني، مقادير بيش از حد مورد انتظار هر کدام از هورمونهاي خاص نشاندهنده حاملگي دو يا چندقلويي است.
معني دوقلويي براي مادر
انجام بهترين مراقبت از خود، بهترين راه مراقبت از جنين هاي در حال رشد است. هر خانمي با حاملگي چندقلويي به مراقبت هاي بيشتر و دقيقتري نسبت به حاملگي معمولي نياز دارد. اين مادر بايد به مراتب بيشتر از ساير مادران تحت نظر باشد و اطلاعات دقيقتري از وضعيت سلامت خود به پزشک بدهد تا او بتواند بيشتر او را تحت نظر داشته باشد. بارداري چند قلويي يا دوقلويي عوارض زيادي براي مادر دارد. تهوع، استفراغ، سوزش سردل، بيخوابي و خستگي که در حاملگيهاي معمول شايع است، در اين مادران بيشتر است. درد شکم، تنگي نفس هم از ديگر شکايات مادراني است که چندقلو باردار هستند. حتي يک حاملگي چندقلويي ايدهآل و بدون مشکل براي مادر بسيار سختتر از حاملگي تک قلويي است. علايم حاملگي مثل تهوع، خستگي و يبوست در اين مادران بسيار بيشتر است. بعدها در طول حاملگي، سوزش سردل، کمردرد، خستگي زودرس يا تنگي نفس فعاليتي، سريع و مکرر ايجاد ميشود. در سه ماهه سوم حاملگي چند قلويي حتي گشادترين لباسهاي حاملگي براي مادر تنگ ميشود. گذشته از فشار و استرس فيزيکي، مخاطرات بارداري اين زنان را بيشتر تهديد ميکند. احتمال ايجاد فشار خون حاملگي و ديابت بارداري در اين مادران به مراتب بيشتر است. بنابراين لازم است اين مادران بيشتر تحت نظر پزشک باشند.
تاکيد روي تغذيه
مصرف غذاهاي غني از پروتئين در رشد و نمو بدن جنين ها و مناسب نگهداشتن عمل جفت مهم است. علاوه بر پروتئين کافي، مقدار زيادي از کالري لازم بايد به صورت کربوهيدرات ها مثل نان، برنج، غلات و حبوبات تامين شود. مادر به ميزان بيشتري از اسيدفوليک نياز دارد، دريافت کلسيم و آهن هم بايد بيشتر شود. بهتر است موادغذايي در مقادير اندک اما در وعده هاي بيشتري مصرف شود. اين وعدههاي کوچک ميتوانند شامل مقداري گوشت بدون چربي، جگر، کره و بادام زميني يا تخم مرغ و نان باشند.
وزنگيري بيشتر
وزن خانم باردار بايد به طور منظم در ماههاي مختلف بارداري افزايش يابد. در واقع مادر بايد اضافه وزن پيدا کند. اما اين اضافه وزن بايد تحت نظر پزشک باشد. افزايش وزن متناسب با سن بارداري نشاندهنده وضعيت سلامت شما و کودک در حال رشد شماست. حتي از دست دادن وزن اضافي را هم بعد از زايمان آسانتر ميکند. در حاملگي دوقلويي اضافه وزن توصيه شده در حدود ۱۵ تا ۲۰ کيلوگرم است. براي اين وزن گيري مناسب مادر بايد روزانه ۲ هزار و ۷۰۰ کالري مصرف کند. البته پزشک در مورد هر فرد بهتر ميتواند قضاوت کند و حتماً شما را در اين زمينه راهنمايي خواهد کرد.
ورزش
اگر ميخواهيد در طي حاملگي چندقلويي ورزش هم کنيد، حتماً در اين مورد با پزشک خود مشورت کنيد. با اين حال پرهيز از برخي فعاليتها در طي اين حاملگي توصيه ميشود.
ورزشهاي سنگين و فعاليتهايي که به تنگي نفس يا تعريق شما منجر ميشوند، مناسب نيستند. چنين ورزشهايي بيشتر به سيستم قلبي عروقي شما فشار ميآورند. استراحت متناوب بعد از انجام کميفعاليت لازم است. پياده روي درمسافت کم و سپس استراحت ميتواند ورزش خوبي براي اين مادران باشد. البته ورزش کردن و نوع آن از يک خانم باردار به خانم باردار ديگر فرق دارد و نوع و ميزان آن حتماً بايد توسط پزشک شما مشخص شود.
نگران نباشيد
يک خانم حامله که چندقلو باردار است ميتواند براي کاهش احتمال بروز برخي خطرات اقداماتي انجام دهد. هر چه تشخيص حاملگي چندقلو زودتر باشد، شروع اقدامات لازم براي بهبود بخشيدن به سرنوشت حاملگي بهتر است. برخي عوامل خطرزا از کنترل شما خارج است اما ميتوانيد با توجه بيشتر به توصيههاي پزشک به بالارفتن مناسب وزن جنينها و جفتهايشان کمک کنيد.
با خوردن غذاي خوب و مناسب، خودداري از مصرف مواد مضر، سيگار کشيدن و ورزش کردن تا آنجايي که پزشک توصيه ميکند و استراحت کافي به سلامت خود و نوزادانتان کمک کنيد. نگران نباشيد، حاملگي به سلامت پايان مييابد.
درباره بارداری “دو قلویی”/ تفاوت دوقلوهای همسان و غیرهمسان
اشتراکگذاری
بهترين شيوه رفتار با فرزندان دوقلو ////
طي تجربه فعاليتم در زمينه طب کودکان، به موارد زيادي از کودکان دو قلو برخوردم که براي درمان بيماريشان تحت نظر من بودند. هم رفتار خودشان و هم رفتار والدينشان از نظر شيوه زندگي کردن و کنار آمدن با يکديگر و درخواستشان از من براي کمک به آنان درسهاي زيادي به من آموخت که در اين شماره ميخواهم براي شما بگويم.
داشتن فرزندان دوقلو و سه قلو يک موهبت از جانب خداوند است، اما ممکن است ابتدا وقتي صاحب فرزند دوقلو شديد کميدچار ترس شويد و تصور کنيد که نگهداري و تأمين نيازهاي آنها دشوار است. البته اين موضوع کاملاً واضح است که نگهداري از يک نوازد کار دشواري است چه برسد به دو يا سه تا. اما با به کارگيري اين نکات ساده ميتوانيد از بزرگ کردن و نگهداري نوزادان خود لذت ببريد.
خجالت نکشيد، کمک بگيريد…..
در روزهايي که احساس خستگي ميکنيد يابايد کارهاي ديگري انجام دهيد، ميتوانيد از دوستان يا پدر و مادر خود بخواهيد به خانه شما بيايندو چند ساعتي مراقب نوزادان شما باشند.
برنامهريزي را به خاطر بسپاريد……
دنبال کردن رفتارهاي متفاوت نوزادان ميتواند روز و شب شما را خسته کننده و عذابآور کند، بنابراين با داشتن يک برنامهريزي صحيح سعي کنيد کاستيها و نقصها را تا حد امکان برطرف کنيد. مثلا اگر يکي از دوقلوها ازخواب بيدار شد، ديگري را هم بيدار کنيد و به هردوي آنها در يک زمان غذا بدهيد. اجازه دهيد تا بچهها به برنامه ريزي شماعادت کنند.
کدام يک از اين دو بايد اول شير بخورد؟
گاهي اوقات يکي از دوقلوها ضعيفتر از ديگري است. بايدتوجه داشته باشيدکه اول به نوزادي که قويتر است شير بدهيد، زيرا او با مکيدن بيشتر، راه جريان شير را بازتر ميکند و شير خوردن براي نوزاد ضعيفتر، راحتتر ميشود.
شيشه و پستانک، جدا، لطفا!…..
گاهي اوقات پزشک دستور غذايي خاصي به هر يک از دوقلوها ميدهد. بنابراين براي اينکه شير هر کدام با ديگري اشتباه نشود، شيشه مخصوص و جداگانهاي به هر کدام اختصاص دهيد و شيشهها را از رنگها و مارکهاي متفاوت انتخاب کنيد. در مورد پستانک هم اين نکته را رعايت کنيد. زيرا ويروس و بيماري به راحتي از طريق آن قابل انتقال است. علاوه بر اين، برنامه غذايي نيز تهيه کنيد. معمولا هميشه يکي از نوزادان، شکموتر و زرنگ تر از ديگري است. براي اينکه هر دو به طور يکسان غذا بخورند، ساعت شير خوردن و شيشه هر يک را در اين دفترچه يادداشت کنيد. مطمئن باشيد کار مشکلي نيست.