برنج تا زمانی که شپشک نزند و موجود زنده در آن نیاید و پوک نشود قابل مصرف است. اما اگر شپشک باعث پوک شدن برنج شده باشد دیگر قابل مصرف نیست. نگهداری برنج از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و کیسه برنج باید در محل خنک و خشک قرار گیرد، زیرا بهترین شرایط برای رشد و تکثیر تخم آفت های برنج گرما و رطوبت است.
حشره کامل مربوط به آفت برنج (شپشک)، حشره سرخرطومی کوچکی به رنگ قهوه ای است. رنگ عمومی بال پوش ها قهوه ای تیره و روی هر بال پوش دو لکه بزرگ به رنگ قهوه ای روشن دیده می شود. خرطوم نرها نسبت به ماده ها ضخیم تر و کوتاه تر است. خسارت عمده حشره در درجه اول مربوط به لارو است. طول عمر حشره کامل به طور متوسط ۴ تا ۵ ماه است و تعداد تخم های گذاشته شده ۴۰۰ تا ۵۷۶ عدد می باشد. بهترین راه برای پیشگیری از حشره زدن برنج و حبوبات و تکثیر تخم آفت ها درون آنها، نگهداری آنها در دمای مناسب است. مکان های خشک و خنک، بهترین محل برای نگهداری و انبار کردن برنج هستند.
چه کار کنیم برنج شپشک نزند؟
یکی از ساده‌ترین راه‌های رهایی از شر شپشک برنج، قرار دادن گونی‌های آن روی بارچین است، یعنی پس از اطمینان از خشک و خنک بودن محل نگهداری برنج در انباری منزل یا هر جای دیگری، یک وسیله چهارپایه قفسه‌بندی شده که حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر از زمین فاصله دارد، برای قرار دادن گونی‌های برنج انتخاب کنید.
بهتر است قفسه‌های این چهارپایه مشبک باشند تا هوادهی لازم در لابه‌لای گونی‌های برنج انجام شود. به علاوه بهتر است از چسباندن گونی‌های برنج به دیوار هم خودداری کنید تا جریان هوا به خوبی بین گونی یا کیسه‌های برنج برقرار شود. حداقل فاصله گونی‌های برنج با دیوار باید ۵ سانتی‌متر باشد تا گردش هوا به آسانی انجام شود. معمولاً انبارداران برنج و غلات هم از چنین روشی برای پیشگیری از شپشک زدن محصولات خود استفاده می‌کنند.
اگر محصولی که خریده‌اید، حشره داشت، به احتمال زیاد پیش از فروش در انبارهای گرم و مرطوب و با شرایط نامناسب نگهداری شده است یعنی تعداد گونی‌های برنج موجود در انبار، بیش از ظرفیت آن بوده و تهویه مناسبی هم در آن مکان صورت نمی‌گرفته است و در نهایت چیدمان برنج‌های داخل انبار به ایجاد گرما و رشد آفت‌ها در محصول کمک کرده‌اند. ضمن اینکه در این دانه‌های برنج یا سایر غلات، هنوز فرآیند متابولیکی در حال جریان است یعنی حتی قرار دادن حجم زیادی از برنج داخل یک گونی و گذاشتن گونی‌ها روی هم باعث ایجاد گرما میشود و همین گرما می‌تواند باعث تبدیل تخم آفت به حشره نیمه بالغ و سپس بالغ شود. به همین دلیل گاهی با وجودی که گونی‌های برنج را در انبار خنک قرار می‌دهیم، پس از باز کردن در گونی، با حجم زیاد شپشک‌های برنج مواجه می‌شویم.
اگر برنج شپشک زد، چه کنیم؟
اگر به هر دلیلی برنج شپشک زد، می‌توانید با راه‌های مختلفی این حشره‌های ریز را از بین ببرید. البته انتخاب روش، به میزان محصولی که در اختیار دارید، بستگی دارد. یک راه ساده و سنتی این است که پارچه بزرگ و تمیزی را زیر نور آفتاب و در محلی دور از گرد و خاک پهن کنید و برنج حشره زده را روی آن بریزید. هوادهی و گرمای شدید آفتاب بین ساعت ۱۲ تا ۳ بعد از ظهر، می‌تواند حشره‌های برنج را فراری دهد. البته برای پیشگیری از خرد شدن برنج، آن را مدت زمان زیادی زیر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید.
روش دیگر، پاشیدن نمک لابه‌لای برنج است که هرچند تأثیر زیادی در از بین بردن حشرات ندارد اما می‌تواند تا حدی باعث پیشگیری از تکثیر آنها شود.
راه دیگری که بسیاری از افراد برای پیشگیری از شپشک زدن برنج یا حتی از بین بردن حشره‌های برنج استفاده می‌کنند، قرص‌های سیر موجود در بازار است. این قرص‌ها معمولاً ترکیب‌های فسفردار هستند و از آنجا که ترکیب‌های فسفردار بوی سیر می‌دهند، در بازار به قرص سیر معروف شده‌اند ولی در واقع سیری در تهیه آن به کار نرفته است.
البته قرص خود گیاه سیر هم در بازار موجود است اما بیشتر قرص سیرهایی که در داروخانه یا عطاری‌ها به فروش می‌رسند، قرص «فستوکسین» هستند که ترکیب‌های فسفردار دارند و بوی سیر می‌دهند. قرص فستوکسین مانند نفتالین تصعید میشود. یعنی از حالت جامد یک دفعه به حالت گاز درمی‌آید.
در انبارهای بزرگ، پلاستیک‌های بزرگی روی گونی‌های برنج می‌اندازند و این قرص‌ها را زیر آنها قرار می‌دهند و با بستن تمام در و پنجره‌ها به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت، باعث تصعید قرص‌ها و ضدعفونی شدن برنج‌ها با بخار ناشی از تصعید قرص می‌شوند. این گاز، ترکیب شیمیایی بسیار خطرناکی دارد و به شدت سمی است و می‌تواند روی کبد و کلیه‌ها اثر منفی بگذارد و در زمان ضدعفونی کردن برنج‌ها در انبارهای بزرگ نباید کسی در محل حضور داشته باشد.
در خانه می‌توان قرص های سیر را برای جلوگیری از مخلوط شدن با برنج، داخل یک قوطی کبریت قرار داد و پس از ایجاد چند سوراخ ریز روی قوطی کبریت، آن را داخل گونی برنج‌ها انداخت. این قرص‌های سمی به هیچ‌وجه نباید خرد یا لابه‌لای برنج شوند زیرا با خوردن اتفاقی آنها، مشکلاتی ایجاد میشود. البته تا به حال جایی ندیده‌ام یا تحقیقی نخوانده‌ام که نشان دهد گاز متصاعد شده از این قرص‌ها به بافت برنج نفوذ می‌کند و باعث مسمومیت‌زایی یا سرطان‌زا شدن محصول میشود. استفاده از سیر هم در لابه‌لای برنج تا حدی کمک‌کننده است. باز هم تاکید می‌کنم که پیشگیری از حشره زدن برنج با استفاده از روش‌های مناسب، بسیار ساده‌تر از رهایی از آن است.
عوارض شپشک برنج
اینکه برنج شپشک زده را نمی توان خورد، تصور غلطی است. زیراکه در حقیقت شپشک برنج مستقیما بر روی انسان خطری ایجاد نمی کند و ناقل هیچگونه بیماری ایی نیست. اما از عوارض شپشک زدن برنج آسیبی است که به خود برنج و یا سایر غلات میزند. و منظور از شپشک برنج ضرر مالی و اقتصادی آن است. از جمله عوارض شپشک برنج می توان به پوک شدن برنج و ایجاد ظاهر ناخوشایند در دانه های برنج اشاره کرد.
شپشک برنج در سر
در مدارس و پادگان ها و سایر جاهایی که تراکم جمعیت در آنها بالاست امکان بوجود امدن شپشک در سر افراد وجود دارد. و موضوعی که این عامل را تشدید می کند پنهان کاری فرد مبتلا به شپشک است. در این گونه موارد فرد مبتلا شده باید از دیگران فاصله بگیرد و همچنین باید از بالشت و شانه و لباس های جداگانه استفاده کند و آنها را انگل زدایی کند. زیراکه در غیر اینصورت موجب انتقال شپشک به افراد دیگر میشود.
آیا شپشک برنج همان شپش سر هم محسوب میشه؟برای آدم ها ضرر مثل شپش سر دارد؟
آیا شپشک برنج همان شپش سر است ..
آیاشپشک برنج همان شپش سر است..آیا به بدن یا موی انسان بره عوارضی داره
سلام اگر برنج شپشک زد و با کرم های ریز بعد از چ دور شستن و پاک کردن اگ جا بمونه و پخته بشه خوردن اون برنچ چ حرمه ؟؟!!
سلام اگر برنج شپشک زد و با کرم های ریز بعد از چ دور شستن و پاک کردن اگ جا بمونه و پخته بشه خوردن اون برنچ چ حرمه ؟؟!!
پیامبر ملخ رو که حلال اعلام کردن
تازه اجداد ماندرتالمونم حشرات جز اصلی برنامه غذاییشون بوده
تازه اگه به خوردن حشرات روی بیاریم گرسنگی از زمین رخت مینده میره عطارد
بنظر من ضمن اینکه شپشک برنج چندش آور است باعث ایجاد مشکلات تنفسی بخصوص اگر در محیطی بسته مانند اطاق خواب باشد ایجاد می کند لذا بهتر است گونی برنج را در محیط مناسب خشک و خنک نگهداری کنید و در ارتفاع ۲۰ سانتی زمین و دیوار نگهداری کنید ضمن اینکه گرده و بخارات حاصله از برنج در گونی در محیط بسته دچار اشکال تنفسی می نماید
سلام و خسته نباشید،برنجم هم شپشک زده و هم کرم سفید رنگی شبیه برنج داره ،من نمک ریختم داخلش ،ولی بعداز گذشت چند روز بازهم این حیوانات از برنجم دست نمیکشند،چیکار کنم،یکی راهنمایی کنه ،لطفا
سلام
من چند عدد بيسكوييت خوردم و بعد متوجه شدم روي اونا پر از همين شپشك ها بود
أيا مشكلي إيجاد ميشه واسه ي من ؟
خيلي نگرانم ممنون ميشم راهنمايي كنين
سلام
اول اینکه یه راه اولیه جلو افتاب گذاشتنه ولی برنج هم به فنا میره دیگه میشکنه و وا میره تو پخت– راهی که ما میکنیم اینه که گونی ها رو دونه به دونه میاریم بیرون رو یه پارچه یا نایلونی چیزی هر گونی رو الک میکنیم – معمولا همین ابکش های داخل خونه سولاخ یه کم ریز که برنج نریزه کفایت میکنه و هرچی حشره و اشغال برنج هست با یه ۳۰ ثانیه الک کردن برنج ازش بیرون میریزه (البت اکر حجم زیاد تر باشه باید بیشتر الک کنید )اون بخش برنجی هم که بعد الک رو پارچه ریخته باز میتونید الک کنید و ما بقی اشغال و حشرات هست بریزید جلو افتاد نابود بشن انتقال بگیرید – این حشره ها به انسان کاری ندارن خودنشم چیزیتون نمیکنه خیالتون راحت برنج خورده همش پروتئین تحویلتون میده – موقع شست و شو یه اب بگیرید همه برنج های پوک شده میاد بالا میریزید میره و بقیه هم همین طور
یه راه دیگه استفاده از برگ درخت گردو هست که تازشو بذارید تو کیسه های توری مانند کوچیک و بندازید لا به لای برنج ها نمیذاره حشرات بمونن درمیرن به سمت جاهای تاریک اینم بدونید خوبه – برنج جای تاریک باش جمع میشن روش نباشه میرن سمت تاریکی
آیا دمای یخچال یا فریزر باعث مردن شپش برنج وتخم انها می شود؟
اره عزیزم برنج من شپش زد گذاشتمش تو فریزر همشون مردن ☺️
قبل ازشپشک زدن میخ بزرگ زنگ زده تاکیدمیکنم حتمازنگ زده باشه توبرنج بزارین اصلاشپشک نمیزنه .هریه میخ تو۴کیلوبرنج کفایت میکنه.البته میخابزرگ باشن که موقع پاک کردن برنج خوب ببینید واشتباها به خورد کسی ندین که باعث گیرکردن کسی بشه خداینکرده.
بچها من توی جوپرک هام زده بود اخه تو اورانوس هام بود اورانوس هامم تو کابینت یجا ک اصلا نور نداش??
الان کل خونه ام داره با اینکه همه مواد غداییمو دور ریختم ولی بازم هس و حشره کشم زدم هنوزم تک و توک هس چیکا کنم کلا شرشون کنده شه..
من از این غذا ها که توش غلات سبوس دار هست که باید با شیر بخوری خوردم توش پر جوجو بوده مشکلی برام ایجاد نمیشه؟
برگ بو، چوب دارچین، سیر و قرص سیر توی برنج بذارین و هر چند وقت یکبار بازرسی شون کنید. برنج جای مرطوب، روی زمین، جلوی نور خورشید و جای گرم نباشه. الکوکردن هم بهترین راه پاکسازیه