مایع دور جنین یا مایع آمنیوتیک در رشد جنین نقش مهمی ایفا می کند. زیاد بودن مایع آمنیوتیک در خیلی از موارد علائم بالینی به دنبال ندارد اما ممکن است منجر به درد شکم یا دشواری در تنفس گردد زیرا زیاد بودن مایع آمنیوتیک سبب می شود بر ارگان ها یا ریه ها فشار وارد شود.
با استفاده از سونوگرافی می توان مقدار مایع دور جنین را اندازه گیری کرد. دو راه برای اندازه گیری مقدار مایع آمنیوتیک وجود دارد: AFI و MPV. در AFI عمق مایع آمنیوتیک در چهار ناحیه رحم اندازه گیری می شود سپس این مقادیر با هم جمع می شود و اگر مقدار به دست آمده بیش از ۲۴ سانتی متر باشد در آن صورت زیاد بودن مایع آمنیوتیک تشخیص داده می شود.
در MPV عمیق ترین ناحیه رحم اندازه گیری می شود تا مقدار مایع آمنیوتیک ارزیابی شود. اگر مقدار به دست آمده بیش از ۸ سانتی متر باشد در آن صورت زیاد بودن مایع آمنیوتیک تشخیص داده می شود.
خطرات افزایش مایع دور جنین
زیاد بودن مایع آمنیوتیک احتمال بروز خطراتی را در بارداری به همراه دارد:
زایمان زودرس
پارگی زودرس غشاها
پارگی جفت
مرده زایی
خونریزی بعد زایمان
پوزیشن غیر معمول جنین
در حدود نیمی از موارد علت افزایش مایع دور جنین مشخص نمی باشد. در سایر موارد نیز ممکن است فاکتورهایی مرتبط با زیاد بودن مایع آمنیوتیک مطرح شود:
نقص در جنین
دیابت
عدم تطابق بین گروه خونی مادر و جنین
وجود مشکلاتی در ضربان قلب جنین
عفونت در جنین
سندرم ترانسفیوژن دو به دو
افزایش مایع دور جنین: تشخیص و درمان
وقتی سونوگرافی زیاد بودن مایع آمنیوتیک را نشان دهد در آن صورت باید سونوگرافی دیگری با جزئیات بیشتر انجام شود و در آن احتمال سندرم ترانسفیوژن دو به دو و یا نقص در جنین بررسی شود. ممکن است احتمال وجود دیابت بررسی شده و یا آمنیوسنتز انجام شود. در تست آمنیوسنتز مقداری از مایع آمنیوتیک از اطراف جنین نمونه برداری و مطالعه می شود. در بیشتر موارد زیاد بودن مایع آمنیوتیک به طور خود به خود برطرف می شود.
در برخی دیگر از موارد نیز با رفع علت زمینه ای جای نگرانی وجود نخواهد داشت. برای مثال اگر ضربان قلب جنین مشکل ساز باشد در آن صورت با مصرف برخی داروها شرایط تعدیل خواهد شد. در صورت زیاد بودن مایع آمنیوتیک باید سونوگرافی به طور ماهانه انجام شود و وضعیت سلامت جنین بررسی گردد. ممکن است متخصص زنان دارویی به نام ایندومتاسین را تجویز کند. این دارو مقدار ادراری که جنین می سازد را کاهش می دهد بنابراین به این ترتیب از حجم مایع آمنیوتیک تاحدی کاسته می شود.
انجام آمنیوسنتز نیز به کاهش مقدار مایع آمنیوتیک کمک خواهد کرد. اگر زیاد بودن مایع آمنیوتیک در زمانی نزدیک به پایان بارداری انجام شود و تست های تشخیصی نشان دهد مادر و جنین در سلامت به سر می برند در آن صورت نیازی به درمان نخواهد بود.
