در برخی نقاط جهان، عمل ختنه دختران مرسوم است. آیا این عمل وجه شرعی دارد؟ برخی جوامع پزشکی معتقدند در اثر این عمل به زن لطمه جسمی یا روحی وارد می شود و یا احتمال خطر برای آن متصور است، در این صورت حکم چیست؟ آیا اجبار زن به ختنه جایز است و ولی دختر می تواند او را وادار به این عمل کند؟
فتوای حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
* بسمه تعالی
درعصر وزمان ما ختنه زنان و دختران سفارش نمی شود واحتیاط واجب در ترک آن است.
***
ختنه زنان چگونه انجام می شود؟
ختنه در واقع قطع ناحیه‌ای از آلت تناسلی زن به نام کلیتوریس است که با قطع آن حس زنانگى در آنها از بین رفته و زن تا پایان عمر از دریافت لذت جنسی محروم خواهد ماند.
روش های ختنه زنان
ختنه زنان در سه‌شکل متفاوت صورت می‌گیرد:
حالت اول منحصر به بریدن کلیتوریس می‌شود.
در نوع دیگر آن علاوه بر کلیتوریس، کلبان یا لب‌هایکوچک اندام جنسی (Labia Minor) نیز بریده می‌شوند.
بدترین شکل ختنه زنان نوع سوم آن است. در این مدل کلیتوریس و کلبان یا لب‌های کوچک هردو بریده شده و با به‌هم‌آوردن ملبان یا لب‌های بزرگ (Labia Major) آنها را میدوزند. سپس بر روی آن سوراخ‌های کوچکی در نزدیکی مجرای ادرار و دهانه‌ی رحم ایجاد می‌کنند. این روش که دردآمیز‌ترین و خطرناک‌ترین شکل ختنه به حساب می‌آید، در آفریقا به‌شدت رواج دارد و معروف به “ختنه فرعونی” است. در این حالت محل‌دوخته شده هنگام وضع‌حمل باز می‌شود و پس از زایمان آنرا مجدداً میدوزند. با توجه به رقم بالای زاد و ولد در آفریقا، این “عمل فرعونی” برای زنان در حقیقت یک “شکنجه” است. همچنین شب ازدواج ، که برای این زنان اولین تماس جنسی محسوب می‌شود، خشونت‌آمیز و توام با رنج و شکنج است.
دلایل واهی برایختنه زنان و دختران
ختنه زنان و دختران موجب خون‌ریزی‌های شدید می‌گردد و درعین‌حال می‌تواند مشکل ادرار و عفونت را نیز ایجاد کند. این عمل همچنین می‌تواند ولادت زنان را پیچیده کند و خطر مرگ نوزادان را نیز افزایش دهد. شماری از زنان و دختران در نتیجه ختنه حتی جان می‌بازند و بسیاری از زنان و دختران از نتایج روانی این عمل به‌شدت رنج می‌برند.
عوامل فرهنگی و اجتماعی در عقب ختنۀ زنان و دختران وجود دارد. یکی از دلایل که در مورد گفته می‌شود، آماده کردن دختران برای ازدواج است. اعتقاد بر این است که این ختنه آرزوی هم‌خوابگی را در دختران کاهش می‌دهد تا آنان بکارت خود را قبل از ازدواج و وفاداری خود را در جریان ازدواج، حفظ کنند. بر اساس تحقیقات سازمان بهداشت جهانی، از دلایل موجه جلوه دادن ختنه دختران،" مفید بودن آن از نظر بهداشتی، کمک به‌سلامتی، پیدا کردن روح پاک، زیبایی بدن دختر، کنترل تمایلات جنسی او تا قبل از ازدواج، نگهداری باکرگى دختران جوان تا زمان ازدواج، تأمین لذت جنسی بیشتر برای مردان، روح خبیث در این بخش از آلت تناسلی زن نهفته است و می‌بایستی آنرا از میان برداشت و این عمل به تولد بچه یاری می‌رساند و نگه‌داشتن رسم و رسوم نسل‌های گذشته" عنوان‌شده است.
عوارض ناشی از ناقص سازی جنسی (ختنه کردن)
درد، خونریزی، شوک، ( این عمل بدون بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می‌گرفته است)
به دلیل درد زیاد دختران از خروج ادرار جلوگیری می‌کنند.
به علت بی‌تجربگی جراح که معمولاً از پیرزن‌های روستاست صدمات ارگانی به شخص وارد می‌شود.
دردهای شدید در زمان دوران قاعدگی، عفونت‌های مکرر دستگاه تناسلی و تخمک‌ها، عفونت در دستگاه ادرار و کلیه‌ها
خطرهای مختلف در هنگام زایمان ناشی از خونریزی و عفونت
ایجاد جوش گاه (اسکار) در قسمت بریدگی‌ها با طول و گستردگى زیاد
مشکلات نازایی و بارداری و با شدت بیشتر هنگام وضع حمل
سندرم بی‌اعتمادی و اضطراب در میان دختران کوچکی که خانواده‌هایشان ناگهان آنها را به زیر تیغ بیگانه‌ای سالخورده فرستاده‌اند شعله‌ور شده و آنان را دچار افسردگی‌های شدید می‌کند.
دلایل اصرار برخی از زنان و مادران برختنه کردن دختران چیست؟
ختنه دختران عملی کاملاً زنانه است. این زنان هستند که دختر را وادار می‌کنند و در حین عمل زنان حضور دارند، جشن و شادمانی اگر باشد زن‌ها انجام می‌دهند. مردها بی‌تفاوت از کنار این قضیه می‌گذرند و به روی خودشان نمی‌آورند. یک سؤال پیش می‌آید چرا زنان آن‌قدر اصرار دارند. چرا مادران اندر اصرار دارند. در واقع یکی از پدیده‌هایی که در جوامع مردسالار وجود دارد این است که از زنان استفاده می‌شود تا مردسالاری را بازتولید کنند. خیلی وقت‌ها دیده می‌شود که مرد بخشی از قدرت خود را برای نظارت بر دیگران به زن‌ها منتقل می‌کند. تنها تا زمانی زن می‌تواند قدرتمند باشد که هنجارهای مردانه را رعایت کند. مادر باید دقیقاً آنچه را که پدر می‌خواهد اعمال کند. این مادران هستند که بر مثله سازی بدن دختران خودشان تأکید می‌کنند تا آنچه را که مردان اصلاً در موردش صحبت نمی‌کنند انجام دهند تا رضایت مردان را کسب کنند. خود زن‌ها هستند که آن را بازتولید می‌کنند.
شیعه در مورد ختنه زنان چه می‌گوید؟
طبق مذهب شیعه ختنه کردن زنان واجب نیست.ابن قدامه در کتاب مغنی تصریح کرده که قول علما، عدم وجوب است. در حال حاضر در محیط اسلامی به این امر عمل نمی‌شود. زیرا به‌اتفاق علمای شیعه جزء واجبات نیست. استفتاء جدید آیت آلله مکارم شیرازی (مدظله) این گونه بیان می‌شود که لزومی ندارد اقدام به چنین کاری کنند.
از حضرت آیة الله سیستانی (مد ظله) سؤال شد که بعضی می‌گویند ختنه زنان سنت اسلامی است و شایسته می‌باشد والدین آن را اجرا نمایند، و برخی دیگر می‌گویند این کار به دختر آسیب می‌رساند و باید از آن اجتناب نمود، نظر شما چیست؟
اگر منظور از ختنه دختر بریدن پوسته عضو جنسی زن باشد، صحیح آن است که این کار سنت شرعی نیست، بلکه در صورتی که به دختر آسیب برساند حرام می‌باشد. و اما قطع خود عضو جنسی زن و یا قطع قسمتی از آن به یقین جنایتی در حق دختر محسوب می‌شود و برای والدین هیچ‌گونه مجوزی در اقدام به آن وجود ندارد و الله العالم.
ترمیم آلت تناسلی زنان ختنه شده
کنیک ترمیم آلت تناسلی زن‌های ختنه شده ۱۰ سال پیش توسط یک داکتر فرانسوی معرفی و راه‌اندازی شد. امروز در شمار اندک کلینیک‌های دنیا از این تکنیک استفاده می‌شود. پاریس، بارسلونا، امستردام، کلیفورنیا، بورکینو فاسو در این امر پیش‌قدم بوده اند، اکنون سوید هم به گروه این کشورها پیوسته است. به باور دکتر جراح در بیمارستان کرولینسکا در استکهلم، علاقه به استفاده از این روش از آغاز خیلی زیاد بود.
تمام زن‌هایی که عمل شده اند حس خوبی در بافت‌های قسمت حساس تناسلی خود پیدا کرده اند. زن‌هایی که در زمان ادرار کردن ناراحتی داشتند، بعد از عمل مشکل شان کاهش یافته است. عمل‌ها نتیجه کاربردی بهتری داشته اند.
برای دریافت امکانات عمل جراحی، متقاضیان باید تصدیقی برای نیازمندی خود از داکتر معالج خود داشته باشند. از اینکه ختنه زن‌ها موضوع حساسی است و صحبت کردن در مورد آن آسان نیست و شمار زیادی از افراد جرآت نمی‌کنند این موضوع را با کلینیک مربوط خود طرح کنند، زن‌ها آمکان آن را هم دارند که مستقیم به داکتر جراح مراجعه کنند. از سوی دیگر، کلینیک‌های محلی با این موضوع زیاد آشنا نیستند و نمی‌توانند توصیه درست ارائه کنند.
شمار زیادی از زن‌های ختنه شده متولد سومالیا، اتیوپیا، اریتریا، مصر و گمبیا هستند و قبل از اینکه به سوید بیایند ختنه شده اند.
کارزار زنان
کارزار زنان با متمرکز کردن بخشی از نیرویش در این راستا و با توجه به رواج این عمل غیرانسانی در جهان توانسته است، در کشور‌هایی چون سنگال، سومالی و هند موفقیت‌هایی به‌دست آورد. مبارزه با ختنه زنان در واقع مبارزه با جهل و باورهای غلط است. مبارزه‌ای که چندان آسان نیست.
تصویب قانون ممنوعیت ختنه دختران و زنان در مصر دستاورد هِرمان زنان قربانی و تلاش‌های پی‌گیرندگان حقوق زنان است. قوانینی از این دست می‌توانند دختران بی‌گناهی چون او را حمایت کند.
