سقط جنین، اتفاقی است که منجر به از دست دادن جنین تا قبل از هفته بیستم بارداری میشود و خطرناکترین زمان برای وقوع این اتفاق طی هفتههای ۸-۶ است…
پروین همتی، متخصص زنان، زایمان و نازایی پیرامون این مسئله میگوید: فاکتور تغذیه نقش بسزایی در این شکل دارد چنانچه مشکل سوء تغذیه در خانمهای باردار پیگیری و رفع نشود از هفته ۸ به بعد خطر سقط افزایش مییابد.
از این رو ربابه شیخ الاسلام متخصص تغذیه یادآور شد رعایت تنوع و تعادل در برنامه غذایی طی این دوران ضروری است.
در واقع منظور از تنوع غذایی استفاده از تمامی گروههای غذایی در طول روز است و تعادل در صرف غذا بدین معناست که از هر گروه غذایی به اندازه مصرف شود.
بهتر است در وعده صبحانه از نان، پنیر و گردو، نان و کره و مربا و موادی نظیر آنها استفاده شود و میوههایی مانند خربزه، هندوانه و انگور همراه با نان یا میان وعده هم انتخاب مناسبی است.
بر اساس نکات ارائه شده در خصوص بارداری سالم، تصحیح سبک زندگی و تحت مراقبت قرار گرفتن خانمهای باردار توسط متخصص مربوطه ضروری است تا از مشکلات و نارساییهای احتمالی جلوگیری شود.
اشاره به این مسئله هم ضروری است که انجام آزمایشهای پیش از بارداری همچون کم خونی، اختلالات ژنتیک، دیابت و مواردی این چنینی به بهبود شرایط احساس بارداری کمک شایانی می کند.
سقط جنین نتیجه ناگوار یک اختلال ژنتیکی است که در جنین اتفاق میافتد و اغلب با سه برابر شدن یک کروموزوم مشخص میشود. حتی در طب پیشرفته غربی درمان قطعی برای سقط جنین وجود ندارد و هیچ عاملی بهطور کامل مانع از این اتفاق نمیشود؛ ولی شما میتوانید با رعایت بسیاری از اقدامات احتیاطی شانس خود را برای جلوگیری از این رخداد ناخوشایند افزایش دهید. کنترل و محافظت از سلامت عمومی بدن و حفظ الگوهای مناسب خوردن، ورزش کردن و خوابیدن میتواند به اطمینان از حاملگی مثبت و امن شما کمک کند. مراحل زیر را دنبال کنید تا یاد بگیرند چگونه شانس خود را برای رخ دادن سقط جنین کاهش دهید.
عوامل مراقبتی در پیشگیری از سقط جنین
قبل از باردار شدن
معاینه کامل STD انجام دهید: یکی از راه های جلوگیری از سقط جنین انجام آزمایشات مربوط به سلامت، قبل از اقدام به بارداری است. در صورت مبتلا بودن به بیماریهای مقاربتی و عدم درمان آنها خطر سقط جنین در شما افزایش مییابد. اطمینان حاصل کنید که پزشک، شما را برای STDs مانند گونوره، سوزاک، سیفلیس، اچ آی وی و هرپس بررسی میکند، زیرا این بیماریها ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهند.
تاریخچه واکسیناسیون خود را بدانید: بعضی از بیماریها خطر بروز سقط جنین را افزایش میدهند، خوشبختانه میتوان از بسیاری از این بیماریها از طریق واکسیناسیون ساده جلوگیری کرد. اگر از تاریخ واکسیناسیون خود مطمئن نیستید، سابقه واکسیناسیون خود را بررسی کنید. حتی ممکن است به انجام آزمایش خون برای تعیین اینکه آیا واکسیناسیون خاصی را در زمان کودکی دریافت کردهاید یا خیر نیاز داشته باشید. بهترین گزینه این است که قبل از بارداری سابقه واکسیناسیون خود بررسی کنید. واکسیناسیون لازم را انجام دهید و پس از مدتی باردار شوید تا از شرایط واکسیناسیون اطمینان کامل داشته باشید. باید توجه داشته باشید که برخی از واکسنها مثل سرخک در حین بارداری قابل تزریق نیستند و برای جنین ناهنجاریهای بسیار شدیدی ایجاد میکنند، در عین حال اگر فردی از شرایط ایمنی خود نسبت به این بیماریها مطمئن نباشد و با ویروس همین بیماریها مواجه شود در صورت عدم ایمنی مناسب ممکن است به بیماری مبتلا شود و همان نقصهای شدید برای جنین نیز اتفاق بیافتد.
بدانید و به خاطر داشته باشید که برخی از بیماریهای مزمن، احتمال بروز سقط جنین را افزایش میدهند. بیماریهای مربوط به غده تیروئید نظیر کم کاری تیروئید، صرع و لوپوس احتمال خطر سقط جنین را به شدت افزایش میدهند. هرچند اگر مبتلا به یکی از این بیماریها گفته شده هستید، هنوز هم امکان دارد که یک کودک سالم داشته باشید. از سابقه بیماریهای خانوادگی خود اطمینان حاصل کنید و نتایج بررسیهایی را که انجام میدهید به پزشک گزارش دهید.
حداقل ۶۰۰ میلیگرم اسیدفولیک در روز را مصرف کنید: این دوز از اسید فولیک را دو ماه قبل از اینکه قصد بارداری داشته باشید شروع کنید. اسیدفولیک به کاهش احتمال به دنیا آمدن نوزاد با نقصهای مادرزادی بسیار کمک میکند.
مصرف کافئین را محدود کنید: هنگام تلاش برای بارداری، بیش از دو فنجان قهوه (۲۰۰mg) در روز ننوشید. کافئین دارویی است که میتواند بر میزان هورمونهای شما تأثیر بگذارد و مصرف آن در مقادیر زیاد، برای بارداری مناسب نیست.
عوامل مراقبتی در پیشگیری از سقط جنین
بعد از بارداری
به آرامی ورزش کنید: برای شما و کودکتان بسیار مفید است تا ورزش روزمره را هر روز انجام دهید. اما از انجام ورزش بیش از حد خودداری کنید. ورزش شدید ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد؛ زیرا انجام ورزش باعث افزایش دمای بدن و کاهش جریان خونِ در دسترس جنین میشود. اجتناب از ورزشهای سنگین و تماسی مثل کاراته، جودو و … الزامی است؛ زیرا انجام این ورزشها سبب ضربه یا آسیب به جنین و سقط آن میشود.
از مصرف محصولات لبنی غیر پاستوریزه و گوشت خام اجتناب کنید: عفونتهای ناشی از این محصولات شامل لیستریا و توکسوپلاسموز است که میتواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. اگرچه انتقال این عفونتها از گوشت بسیار نادر است، لیکن میتوان با اطمینان از پخته بودن کامل انواع گوشت و پاستوریزه شدن محصولات لبنی احتمال بروز این عفونتها را بهطور کامل از بین برد. بنابراین یکی دیگر از راه های جلوگیری از سقط جنین، عدم مصرف غذاهای حاوی گوشت نیم پز مثل استیک آبدار و گوشت خام مانند سوشی و… میباشد.
عوامل مراقبتی در پیشگیری از سقط جنین
از مصرف دخانیات، الکل یا داروهای غیرقانونی خودداری کنید: همانطور که در هر بارداری، مصرف انواع دارو باید قبل از اقدام به بارداری و هنگام تلاش برای باردار شدن به طور کامل متوقف شود، این وضعیت در بارداری بسیار مهمتر بوده و همچنان اجتناب از مصرف دارو تا پایان این دوره باید ادامه یابد. علاوه بر آسیبهای وارده در اثر مصرف دارو به شما و کودکتان، استفاده از آنها میتواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
از تابش اشعه ایکس و سموم دور بمانید: در حین بارداری هرگز تحت پرتوهای اشعه ایکس قرار نگیرید. از موادی مانند آرسنیک، سرب، فرمالدئید، بنزن و اکسید اتیلن دور بمانید زیرا ممکن است به کودک شما آسیب جدی برساند.
وضعیت روحی خود را کنترل کنید و سطح استرستان را کاهش دهید: هنگامی که شما تحت تأثیر یک استرس قرار گرفته باشید، بدن شما زمان بیشتری را برای مبارزه با این حالت مصرف میکند. سعی کنید در طول بارداری آرامش خود را با هر گونه تمرین و تکنیکهای ممکن حفظ کنید، این شرایط کمک میکند استرس را کاهش دهید. برخی از روشهای توصیه شده برای کاهش استرس میتواند شامل تنفس عمیق، مدیتیشن، تجسم و تفکر شرایط آرامش بخش، تمرین حرکات یوگا، نقاشی یا حتی باغبانی باشد.
امکان مصرف پروژسترون را بررسی کنید: پروژسترون یکی از هورمونهای جنسی زنانه است که باعث تغییرات ترشحی در پوشش داخلی رحم میشود و برای حفظ یک تخمک بارور شده بسیار ضروری است، همچنین پروژسترون به رشد کامل پوشش آندومتر و تخمک کمک میکند. برخی از سقط جنینها ممکن است ناشی از ترشح ناکافی پروژسترون باشد. در طول سه ماهه اول بارداری، پروژسترون ممکن است به کاهش خطر سقط جنین کمک کند. در مورد دریافت پروژسترون و اینکه یک گزینه مناسب برای شما هست یا خیر با پزشک خود مشورت کنید.
روند مراقبتی سوم رژیم غذایی بارداری داشته باشید
سبزیجات ارگانیک و میوه تازه را بصورت روزانه مصرف کنید: از خوردن محصولات معمولی که ممکن است حاوی علف کشها و آفتکشهایی که تأثیر منفی بر بارداری دارند به شدت اجتناب کنید. انتخاب گیاهان سالم و ارگانیک، بدون علفکشها، چربی کامل و سالم و فراوردههای لبنی خام که فرآوری ناسالمی بر روی آنها انجام نرفته باشد ضروری است.
رعایت رژیم غذایی بارداری: یکی دیگر از راه های جلوگیری از سقط جنین داشتن رژیم غذایی مناسب در طول بارداری است. منابع لبنی متعارف ممکن است حاوی هورمون و آنتیبیوتیک باشد که میتواند میزان هورمون استروژن در بدن را افزایش دهد و سبب آسیب به بارداری شود. اگر لبنیات با معده یا رژیم شما سازگار نیست، میتوانید از لبنیات به طور کامل اجتناب کنید و شیر گیاهی که بر پایه دانههای آجیلی مانند شیر بادام تهیه شده استفاده کنید. در این حالت شیر سویا را مصرف نکنید، زیرا به طور ذاتی حاوی استروژن بالاست و موجب خطرات بیان شده فوق میشود.
مصرف ماهی مناسب: ماهیهای آب سرد غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند و مصرف آنها برای بانوان باردار توصیه میشود. علاوه بر غنی بودن به لحاظ پروتئین و ویتامین A، این ماهیها همچنین دارای اسیدهای چرب سالم هستند که باعث افزایش تولید هورمون پروژسترون، کاهش التهاب و اطمینان از چرخه قاعدگی میشود. هدف، خوردن ماهی قزل آلا وحشی، ماهیهای روغنی نظیر Cod و ماهی هالیبوت و اجتناب از ماهی پرورشی است؛ زیرا ماهی پرورشی ممکن است حاوی آنتی بیوتیکها و مواد رنگی که در غذای حیوانات استفاده میکنند باشند. از مصرف ماهیهای بزرگی که در آبهای عمیق زندگی میکنند نیز اجتناب کنید. ماهیهای آبهای عمیق مانند ماهی تن، اره ماهی، و بأس دریایی ممکن است حاوی مقادیر بالا از جیوه باشند که میتواند برای بدن مضر باشد و ناهنجاریهای شدیدی را در جنین ایجاد کند و سبب سقط جنین شود.
با هر وعده غذایی فیبر مصرف کنید: فیبر علاوه بر تنظیم میزان هورمونها و سطح قند خون، هضم سالم غذا را نیز افزایش میدهد. سعی کنید بیشتر فیبر بخورید، برای این منظور میتوانید میوه، سبزیجات (سبزیجات تیره)، لوبیا و غلات سبوس دار را با هر وعده غذایی مصرف کنید.
از خوردن سویا اجتناب کنید مگر اینکه تخمیر شده باشد: سویا حاوی ترکیباتی است که در بدن شما شبیه به هورمون عمل میکند، بنابراین میتواند تعادل هورمونی بدن شما را مختل کند. سعی کنید از خوردن تمام محصولات سویا در حین بارداری یا در زمان تلاش برای باردارشدن اجتناب کنید.
نوشیدن آب به اندازه کافی بسیار ضروری است: زنان در هر روز به حدود ۲٫۲ لیتر آب نیاز دارند. در صورت امکان، از نوشیدن آب شیرین (آب لوله کشی شهری) که ممکن است حاوی باقیماندههای آفتکشها یا مواد معدنی ناخواسته از پساب کشاورزی باشد، اجتناب کنید. بهتر است آب معدنی بنوشید.