يکي از پرسش‌هايي كه در اواخر بارداري براي خانم‌هاي باردار مطرح مي‌شود، اين است که: «من دقيقا چه زماني فارغ مي‌شوم؟» مخصوصا اگر اولين‌باري باشد که يک خانم، باردار مي شود؛ اين سوال به‌طور جدي‌تري برايش مطرح مي‌شود. اگر مي‌خواهيد از جزييات زمان زايمان آگاه شويد، با اين مطلب همراه شويد.
علايم زايمان براي برخي از خانم‌ها کاملا مشخص است ولي گروهي ديگر هيچ اطلاعي از شروع درد زايمان ندارند. علايم رايج زمان زايمان عبارتند از: انقباض‌هاي رحمي، پارگي کيسه آب، شل شدن دهانه رحم، افزايش ترشح‌هاي موکوسي‌شکل و پايين آمدن بالاي شکم هنگام زايمان. اما لازم است درباره هر يک از اين علايم، کمي بيشتر صحبت کنيم.
• پايين آمدن بالاي شکم : نوع قرارگيري نوزاد يا پايين آمدن او داخل لگن قبل از زايمان با نام لايتنينگ خوانده مي‌شود که ممکن است چند هفته قبل از زايمان اتفاق بيفتد. به خاطر اينکه رحم بيشتر به مثانه فشار مي‌آورد، مادر باردار احساس نياز بيشتري به ادرار پيدا مي‌کند.
• افزايش ترشح‌هاي موکوسي: ترشح‌هاي موکوسي دوران بارداري در دهانه رحم تجمع پيدا مي‌کند. وقتي دهانه رحم شروع به بازشدن مي‌کند، اين موکوس‌ها به داخل واژن ترشح مي‌شوند و اين ترشح‌ها به رنگ صورتي شفاف يا کمي خوني هستند. زايمان معمولا تا ۴۸ ساعت پس از خروج ترشح اتفاق مي‌افتد.
• انقباض‌هاي زايماني: هنگام انقباض‌ها، شکم سفت مي‌شود. بين انقباض‌ها، رحم شل و شکم نرم مي‌شود. اين انقباض‌ها در هر زني با زن ديگر متفاوت است و حتي در يک خانم هم از يک بارداري تا بارداري ديگر فرق مي‌کند. اما انقباض‌هاي زايماني معمولا موجب احساس ناراحتي يا درد مبهم در کمر و زير شکم مي‌شود؛ طوري که در لگن هم احساس فشار بيشتري وجود دارد. انقباض‌ها به شکل امواجي از بالاي رحم به پايين حرکت دارد و برخي زنان اين انقباض‌ها را بسيار قوي‌تر از انقباض‌هاي دوران قاعدگي توصيف مي‌کنند. برخلاف انقباض‌هاي کاذب زايمان، انقباض‌هاي واقعي زايمان با تغيير وضعيت قطع نمي‌شوند. اگرچه انقباض‌ها ممکن است بسيار ناراحت‌کننده باشند اما بين انقباض‌ها، مادر احساس آرامش مي‌کند.
تفاوت علايم واقعي با علايم کاذب
قبل از اينکه دردهاي زايمان شروع شود، ممکن است دردهاي کاذب زايماني وجود داشته باشد. اين انقباض‌هاي نامنظم رحمي کاملا طبيعي هستند و ممکن است از ۳ماهه سوم بارداري شروع شوند که اين امر بيانگر آن است که بدن آماده زايمان است. انقباض‌هاي کاذب يا براکسون‌هيس با سفتي شکم توصيف مي‌شود که به صورت متناوب قطع و وصل مي‌شود. قدرت و فاصله اين انقباض‌ها به هم نزديک نمي‌شوند، با راه رفتن بيشتر نمي‌شوند، طول مدت آنها افزايش نمي‌يابد و با گذشت زمان نيز شديدتر نمي‌شوند.
وقتي خانم باردار فکر مي‌کند که علايم واقعي زايمانش شروع شده، بايد شروع به زمان‌بندي انقباض‌ها کند. براي اين کار بايد زمان هر انقباض، شروع و خاتمه آن را به ذهن بسپارد. زمان بين انقباض‌ها شامل طول مدت انقباض‌ها و دقايق بين انقباض‌ها را هم بايد در ذهن داشته باشد. انقباض‌هاي خفيف معمولا هر ۱۵ تا ۲۰ دقيقه يکبار شروع شده و ۶۰ تا ۹۰ ثانيه طول مي‌کشند. انقباض‌ها سپس منظم‌تر مي‌شود؛ تا اينکه فاصله آنها به ۵ دقيقه مي‌رسد و به مرور قوي‌تر مي‌شود؛ به‌طوري که ۴۵ تا ۶۰ ثانيه طول مي‌کشد و هر ۳ تا ۴ دقيقه رخ مي‌دهد و حتما بايد در آن موقع به بيمارستان مراجعه کرد.
طرز تسکين دردهاي زايماني
اولين مرحله زايمان معمولا در خانه تجربه مي‌شود. رعايت اين نکته‌ها به شما کمک مي‌کند تا دردتان را بهتر تحمل کنيد.
•سعي کنيد به خودتان آرامش دهيد؛ کمي قدم بزنيد يا يک فيلم خوب ببينيد.
• يک دوش آب گرم بگيريد اما اگر کيسه آبتان پاره شده، بايد فورا به بيمارستان مراجعه کنيد.
• سعي کنيد بخوابيد تا براي زايمان انرژي کافي داشته باشيد.
پارگي كيسه آب قبل از شروع درد
پارگي کيسه آب يا کيسه آمينوتيک به‌صورت احساس فروريختن ناگهاني مايع از بدن مادر است که به طور مداوم تراوش مي‌کند. اين مايع معمولا بدون بو است. اگر کيسه آب پاره شود، مادر بايد زمان آن را به خاطر بسپارد و توجه کند که چه ميزان مايع از او خارج شده و به پزشک خود اطلاع دهد. اگرچه زايمان بعد از پاره‌شدن کيسه آب ممکن است فورا شروع نشود اما معمولا بايد زايمان اتفاق بيفتد؛ چراکه خطر عفونت وجود دارد. در بسياري از مواقع، پزشک در بيمارستان، کيسه آب را پاره مي‌کند. گاهي کيسه آب به‌صورت زودرس پاره مي‌شود (در ۷ ماهگي يا ۶ ماهگي) که در اين صورت هم مادر بايد بلافاصله به بيمارستان برود.
افاسمان و ديلاتاسيون يعني چه؟
هنگام زايمان، دهانه رحم شروع به نرم شدن و شل شدن مي‌کند تا بتواند به اندازه سر نوزاد باز شود. به شل شدن و کوتاه شدن دهانه رحم «افاسمان» مي‌گويند. پزشک با معاينه دهانه رحم متوجه اين تغييرها مي‌شود. باز شدن دهانه رحم به صورت صفر تا ۱۰۰درصد بيان مي‌شود. وقتي دهانه رحم کاملا باز شود يعني افاسمان ۱۰۰ درصد اتفاق افتاده و سر جنين بيرون مي‌آيد. باز شدن کامل به اندازه تقريبا ۱۰ سانتي‌متر به نام «ديلاتاسيون» خوانده مي‌شود. اين ۲ وضعيت به دنبال انقباض‌هاي موثر رحم اتفاق مي‌افتد.
اگر حس کرديد دچار علايم واقعي زايمان شده‌ايد، حتما بايد به بيمارستان يا پزشکتان مراجعه کنيد. اگر فکر کرديد کيسه آبتان پاره شده يا دچار خون‌ريزي شديد شده‌ايد و حرکات جنين‌تان بسيار کمتر از حالت عادي است و انقباض‌ها بسيار ناراحت‌کننده است و هر ۵ دقيقه يکبار در هر ساعت تکرار مي‌شوند، بايد به پزشک مراجعه کنيد.
