به طور طبیعی بیضه داخل شکم رشد نموده و اغلب در هفته ۳۵ حاملگی خودبخود به سمت کیسه بیضه نزول می کند. گاهی اوقات به دلایل ناشناخته یک یا هر دو بیضه نزول نمی کنند. این بیماری به عنوان بیضه نزول نیافته شناخته می شود. اگر تا ۱۴ ماهگی بیضه به محل اصلی خود نرسید باید جراحی صورت گیرد. بهتر است تا قبل از دو سالگی درمان صورت پذیرد.
سن مناسب عمل جراحی بیضه نزول نکرده ۱۴ ماهگی است و بهتر است که زیر ۱۸ ماه عمل شود.
هزینه عمل بیضه نزول نکرده یک طرفه ۳ و نیم میلیون و دوطرفه ۴ و نیم میلیون در سال ۹۶ است.
تشخیص و درمان زود هنگام بیضه نزول نکرده به حفظ باروری و بهبود تشخیص زودهنگام بدخیمی بیضه کمک می کند. معاینه فیزیکی بیضه می تواند مشکل باشد، لذا در صورتی که نتوان بیضه را در کیسه بیضه لمس کرد حتما بایستی با ارولوژیست مشاوره شود. عدم اقدام درمانی فراتر از یک سال اول عمر توصیه نمی شود زیرا تاخیر در درمان، میزان موفقیت جراحی را کاهش می دهد و احتمالا باعث اختلال در روند تولید اسپرم (اسپرماتوژنز) می شود.
در شش ماهگی، بیماران مبتلا به بیضه نزول نکرده باید توسط یک اورولوژیست برای تشخیص و درمان مورد بررسی قرار گیرد. ارجاع زود هنگام به ارولوژیست برای بیضه های غیر قابل لمس دو طرفه در نوزاد یا برای هر کودک با بیماری هیپوسپادیاس (پائین بودن سوراخ خروج ادرار از محل طبیعی خود) و عدم نزول بیضه ها به صورت همزمان ضروری می باشد.
درمان بیضه نزول نکرده بایستی بین سن شش ماه تا دو سال انجام شود که درمان شامل هورمون درمانی و یا درمان جراحی می باشد. موفقیت درمان در هر دو نوع درمان بستگی به موقعیت بیضه ها در هنگام تشخیص دارد.. اگرچه جراحی و orchiopexy (پائین آوردن بیضه) بیماران از ابتلا به بدخیمی بیضه محافظت نمی کند، اما این کار به تشخیص زود هنگام بدخیمی بیضه از طریق خودآزمایی بیضه (معاینه بیضه توسط خود) کمک می کند.
نهان بیضگی، یا عدم نزول بیضه، معمولا در طی معاینه نوزاد تشخیص داده می شود. تشخیص این بیماری، شناسایی سندرم های همراه، ارزیابی تشخیصی مناسب و ارجاع به موقع برای درمان جراحی توسط اورولوژیست گام های مهمی در جلوگیری از عواقب نامطلوب است.
پیامدهای بیضه نزول نکرده
منطق درمان بیضه نزول نکرده پیشگیری از عوارض بالقوه آن است. رایج ترین مشکلات در ارتباط با عدم نزول بیضه شامل تومور بیضه، ناباروری، تورشن بیضه (پیچ خوردن بیضه به دور طناب خود) و فتق مغبنی می باشد.
سرطان بیضه
به خوبی اثبات شده است که در مردان با سابقه بیضه نزول نکرده نسبت به افراد عادی میزان بروز سرطان بیضه بالاتر از حد انتظار است. در حالی که احتمال میزان ابتلا به سرطان بیضه در گذشته احتمالا دست بالا تخمین زده شده است، بروز ابتلا به سرطان بیضه در میان مردان مبتلا به بیضه نزول نکرده تقریبا یک در ۱۰۰۰ تا یک در ۲۵۰۰ می باشد. اگرچه خطر ابتلا نسبت به جمعیت عمومی به طور معنی داری بالاتر است (یک در ۱۰۰۰۰۰)، ولی این سطح از خطر باعث نمی شود تا به درمان های رادیکال، مانند حذف تمام بیضه داخل شکمی را روی بیاوریم.
حدود ۲۰ درصد از تومورهای بیضه در مردان با بیضه نزول نکرده یک طرفه، در بیضه سمت مقابل که به طور طبیعی نزول کرده است رخ می دهد؛ این یافته، از مخالفت با حذف بی رویه بیضه نزول نکرده پشتیبانی می کند. نهان بیضگی و سرطان بیضه نیز ممکن است تظاهراتی از اختلال ژنتیکی بیضه باشند، بنابراین، بروز سرطان در بیضه نزول نکرده ممکن است به دلیل محل غیر طبیعی بیضه و نزول نکردن آن نباشد. اگر چه اثبات نشده است که orchiopexy و پائین آوردن بیضه با جراحی، خطر ابتلا به سرطان بیضه را کاهش می دهد، ولی به سهولت تشخیص زود هنگام سرطان بیضه از طریق خودآزمایی بیضه کمک می کند.
ناباروری
به عنوان یک گروه، مردانی که بیضه نزول نکرده داشته اند کاهش تعداد اسپرم، اسپرم با کیفیت پائین تر و میزان باروری پایین تری نسبت به مردان با بیضه ها نزول کرده نرمال داشته اند. احتمال ناباروری با نهان بیضگی دو طرفه و بالا بودن سن در زمان orchiopexy،(پائین آوردن بیضه با جراحی) افزایش می یابد. اختلال در تولید اسپرم (اسپرماتوژنز) ممکن است تا حدی به علت زمینه ی ناهنجاری های ژنتیکی ایجاد شود که خطر ابتلا به سرطان بیضه را نیز می تواند افزایش دهد. به همین دلیل، ممکن است اختلال در تولید اسپرم (اسپرماتوژنز) از طریق مداخله جراحی و پائین آوردن بیضه به طور کامل برگشت پذیر نباشد.
بر خلاف خطر ابتلا به سرطان بیضه، به نظر می رسد مزیت orchiopexy (پائین آوردن بیضه با جراحی) زود هنگام، حفظ باروری می باشد. از طریق بیوپسی بیضه در زمان orchiopexy ، نشان داده شده است که تراکم سلول های تولید کننده اسپرم(ژرم سل) با گذشت زمان کاهش می یابد، و این اتفاق از اوایل یک سالگی شروع می شود. به همین دلیل، درمان بیضه نزول نکرده از اوایل شش ماهگی توصیه می شود و بایستی قبل از سن دو سالگی حتما انجام شده باشد.
پیچ خوردگی بیضه و فتق مغبنی:
اگرچه شواهد کمی وجود دارد، ولی تصور می شود میزان بروز چرخش بیضه در بیضه های نزول نکرده بالاتر از بیضه های نزول کرده به داخل کیسه بیضه (اسکروتوم) می باشد. پیچ خوردگی بیضه نزول نکرده اغلب با بروز تومور بیضه همراه است، که احتمالا به دلیل افزایش وزن بیضه و بهم ریختگی ابعاد آن می باشد. پیچ خوردگی بیضه داخل شکمی ممکن است به صورت درد حاد شکم تظاهر کند.بیضه غیر قابل لمس در معاینه فیزیکی سرنخی برای تشخیص در این حالت است، اما اغلب چرخش بیضه تنها در زمان باز کردن و اکتشاف شکم تشخیص داده می شود.
در صورت وجود فتق مغبنی همراه با بیضه نزول نکرده، ترمیم فتق همزمان با orchiopexy (پائین آوردن بیضه با جراحی) ضروری است.
علائم و آناتومی
اکثر بیضه های نزول نکرده در حال حاضر در بدو تولد بروز می کند. تا یک سوم نوزادان پسر زودرس و ۳ تا ۵ درصد از نوزادان پسر ترم (نوزادانی که به هنگام به دنیا آمده اند) با بیضه نزول نکرده متولد می شوند. در سه ماهگی، میزان بروز به ۰٫۸ درصد کاهش می یابد، بین سه ماهگی و بزرگسالی، میزان بروز نهان بیضگی تغییر نمی کند. انتظار و عدم اقدام درمانی گزینه مناسبی نیست چرا که عدم نزول بیضه واقعی به ندرت خود به خود پس از سه ماهگی نزول می یابد.
گهگاه، بیضه ها که در اوایل دوران کودکی در موقعیت کیسه بیضه (اسکروتوم) مشاهده شده است “صعود” کرده و در واقع به بیضه نزول نکرده تبدیل می شوند. در حالی که پزشکان در گذشته بر این باور بودند که این یافته ها نشان دهنده خطا در معاینه فیزیکی اولیه بوده است، ولی در حال حاضر صعود بیضه پدیده ای است که به خوبی به اثبات رسیده است. این پدیده در کودکان بزرگتر رخ می دهد. صعود بیضه در کودکان بزرگتر احتمالا نشان دهنده بیضه نابجا است.
نهان بیضگی را بر اساس یافته های فیزیکی و یافته های حین عمل می توان طبقه بندی کرد:
(۱) عدم نزول بیضه واقعی (شامل داخل شکمی، در ناحیه حلقه داخلی کانال مغبنی و بیضه داخل کانال مغبنی)، که در طول مسیر طبیعی نزول وجود دارد و یک gubernaculum نرمال؛
(۲) بیضه نابجا، که یک gubernacular غیر طبیعی دارد؛
و (۳) بیضه تحریک پذیر یا انقباض پذیر retractile testicles، که در واقع بیضه نزول کرده است ولی به دلیل تحریک پذیری و انقباض عضلات طناب بیضه، بیضه مرتبا بالا می رود.
مهم ترین دسته ای که هنگام معاینه فیزیکی بیضه بایستی تشخیص داده شد بیضه تحریک پذیر یا انقباض پذیر retractile testicles است، زیرا هیچ درمان هورمونی یا درمان جراحی برای این بیماری مورد نیاز نیست.
در حال حاضر حدود ۲۰ درصد از نوزادانی که با نهان بیضگی مراجعه می کنندحداقل یک بیضه غیر قابل لمس دارند. از طریق معاینه حین جراحی، در حدود نیمی از بیضه های غیر قابل لمس داخل شکمی بوده، در حالی که بقیه موارد بیضه غیر قابل لمس محو و ناپدید شده و یا تحلیل رفته اند. تصور می شود بیضه محو شده به دلیل چرخش داخل رحمی بیضه ایجاد می شود.
درد بیضه
درد بیضه ممکن است در هر دو بیضه یا یکی از آنها احساس شود و بسته به دوره زمانی، می‌تواند شدید، نیمه‌شدید یا مزمن باشد.
تشخیص بیضه نزول نیافته
برای اولین بار معاینه فیزیکی نوزاد برای تشخیص محل قرارگیری بیضه توسط پزشک صورت می گیرد. سونوگرافی، MRI و جستجوی لاپاراسکوپی داخل شکمی از سایر روش های پیشرفته برای تشخیص دقیق می باشد.
درمان
جراحی تحت بیهوشی عمومی برای جابجا کردن بیضه به داخل کیسه بیضه صورت می گیرد. برش کوچکی در ناحیه کشاله ران داده می شود و لوله های مرتبط به بیضه تا حد ممکن آزاد می شوند که به راحتی به کیسه بیضه برسد. بیضه داخل کیسه ثابت شده و پوست ناحیه کشاله ران و کیسه بیضه ترمیم می شود.
فواید جراحی بیضه نزول نیافته
اجتناب از تخریب بیضه
کاهش مشکلات نازایی
کاهش احتمال پیچ خوردگی بیضه
ارکیدوپکسی به علت تشخیص زودرس سرطان بیضه لازم است ولی نقشی در پیشگیری از سرطان ندار.
خطرات جراحی بیضه نزول نیافته
تورم بیضه، درد پس از عمل جراحی، خونریزی یا عفونت محل جراحی، اسکار ایجاد شده در دراز مدت، تخریب بیضه یا کیسه بیضه در حین عمل، وجود قرمزی و ترشح چرکی در محل جراحی، افزایش درجه حرارت بدن، برگشت بیضه به محل قبلی خود که ۱۲-۶ ماه پس از عمل اولیه ترمیم مجدد صورت می گیرد.
مراقبت های بعد از جراحی بیضه نزول نیافته
بیمار به مدت ۶-۴ هفته باید از انجام فعالیت های بدنی شدید خودداری نماید. Bruising اطراف محل جراحی اغلب ۳-۲ روز طول می کشد.
شش ساعت قبل از شروع جراحی باید بیمار ناشتا باشد. در صورت استفاده از شیر مادر میزان آن به تدریج کاهش می می یابد.
تورم ناحیه بیضه ها طبیعی بوده و نیازی به تعویض پانسمان نمی باشد.
