در دوران بارداری نیاز به آهن تا دو برابر قبل از بارداری افزایش می یابد. این میزان افزایش نیاز به آهن برای رشد جفت و جنین به حدی است که به هیچ وجه از طریق مصرف مواد غذایی تامین نمی شود بنابراین مصرف یک عدد قرص آهن (سولفات فرو) برای پیشگیری از کم خونی فقر آهن و عوارض ناشی از کمبود شدید و متوسط آن بر رشد و تکامل جنین و سلامت مادر از جمله مرگ و میر مادران، زایمان زودرس، رشد ناکافی جنین و افزایش خطر مرگ و میر جنین ضروری است.
خانم های باردار باید از شروع هفته ۱۶ بارداری یک عدد قرص سولفات فرو در روز مصرف کرده و تا سه ماه پس از زایمان مصرف آن را ادامه دهند مصرف قرص آهن ممکن است عوارضی مانند تهوع، درد معده، اسهال و یا یبوست به دنبال داشته باشد به همین دلیل توصیه می شود قرص آهن بعد از غذا میل شود تا عوارض جانبی به حداقل برسد.
بهترین زمان برای مصرف مکمل آهن شب قبل از خواب می باشد.
در هر حال خانم باردار باید بداند هیچگاه نباید مصرف قرص آهن را قطع کند زیرا بعد از گذشت چند روز معمولا” این عوارض قابل تحمل شده و یا کلا” برطرف خواهند شد.
از مصرف همزمان شیر و فرآورده های لبنی و قرص آهن خودداری شود زیرا کلسیم موجود در لبنیات در جذب آهن بدن اختلال ایجاد می کند. همچنین تا ۱ ساعت پیش و پس از مصرف قرص آهن چای ننوشید.
مکمل مولتی ویتامین (ساده یا مینرال)
در دوران بارداری نیاز به ویتامین ها و املاح معدنی افزایش می یابد و باید اطمینان حاصل شود که برنامه غذایی روزانه، مواد مغذی مورد نیاز خانم باردار را تا حد زیادی تامین می کند. خصوصا” در شرایطی که ترکیب برنامه غذایی روزانـــه خانم باردار از تعادل و تنوع کافی برخوردار نیست و یا خانم باردار بعلت حاملگی های مکرر و به ویژه با فاصله کم، ذخایر بدنی کافی ندارد باید مصرف مکمل های مولتی ویتامین توصیه شود.
معمولا” در کشورهای در حال توسعه به دلیل وضعیت نامطلوب اقتصادی و یا فرهنگی ممکن است خانم باردار دریافت کافی مواد مغذی از رژیم غذایی روزانه نداشته باشد در این صورت مکمل یاری مولتی ویتامین باید انجام شود. در کشور ما بر اساس دستور العمل کشوری، کلیه خانم های باردار از شروع هفته ۱۶ بارداری تا سه ماه بعد از زایمان باید روزانه یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند.
مکمل اسید فولیک
نیاز به اسید فولیک در دوران بارداری افزایش می یابد. به دلیل نقش اسید فولیک در پیشگیری از نقص مادرزادی لوله عصبی، بهتر است مصرف این مکمل از سه ماه یا حداقل یک ماه قبل از بارداری شروع شود و برای خانم های بارداری که از قبل تصمیم به بارداری نداشته اند به محض اطلاع از بارداری مصرف روزانه ۴۰۰ میکروگرم از این مکمل توصیه می شود.
مصرف منابع غذایی غنی از اسید فولیک مانند جگر، سبزی های سبز تیره مثل اسفناج و حبوبات در برنامه غذایی روزانه توصیه می شود.
با توجه به اینکه بخش عمده ای از اسید فولیک در اثر پخت سبزی ها از بین می رود، باید توصیه شود از سبزی های تازه (مثل سبزی خوردن) در برنامه غذایی روزانه استفاده شود. البته باید توجه داشت مصرف کافی منابع غذایی این ویتامین به تنهایی نیاز به بدن خانم های باردار به اسید فولیک را تامین نمی کند و نمی تواند جایگزین مکمل اسید فولیک شود.
مصرف قرص آهن ممكن است عوارضی مانند تهوع، درد معده، اسهال و یبوست داشته باشد و مصرف قرص آهن شب قبل از خواب عوارض آن را می‌كاهد.
آهن مورد نياز مادر باردار mg 30 در روز است يعني ۳۵% افزايش مي يابد.
ميزان مكمل روزانه mg 300 است.
در بهترين رژيم غذايي هم مكمل ضروري است.
علائم كمبود آهن هموگلوبين كمتر از gr/dl11 و هماتوكريت كمتر از ۳۲% مي باشد.
مكمل آهن بايد در يبن وعده هاي غذايي مصرف شود، و نيز مصرف منابع ويتامين C موجب افزايش جذب ان مي شوند ،
در ضمن قهوه و چاي روي جذب آهن اثر سوء دارند.
موفق باشید
میزان مصرف اسید فولیک چقدره ؟
B9 ( اسيد فوليك ) : ميزان مورد نياز آن ۲۰۰ ميكروگرم بيش از دوران غير بارداري است ، يعني ۶۰۰ ميكروگرم.
منابع اصلي آن عبارتند از سبزي ها ، لوبيا ، آب پرتغال ، سويا ، گندم ، بادام و بادام زميني.
زنان سيگاري ، الكليسم ، معتاد و آنهائيكه قرص ضد بارداري و ضد صرع ( تشنج ) مصرف ميكنند در معرض خطر كمبود اسي فوليك قرار دارند.