تفاوت بين برنج قهوه اي و سفيد تنها در رنگ آنها نيست. دانه کامل برنج داراي چندين لايه مي باشد. اگر فقط يک لايه خارجي آن را برداريم، آنچه ناميده مي شود، برنج قهوه اي است. در اثر اين فرايند، مواد مغذي موجود در برنج، به مقدار خيلي کم از بين مي روند.
حال اگر برنج قهوه اي آسياب شود، مقدار زيادي از لايه هاي دانه برنج به همراه سبوس و مواد مغذي آن از بين مي روند و آن چه باقي مي ماند، همان برنج سفيد است.
در طي آسياب کردن برنج قهوه اي و تبديل آن به برنج سفيد،۶۷ درصد ويتامين ب۳، ۸۰ درصد ويتامين ب۱ ، ۹۰ درصد ويتامين B6 ، نصف منگنز، نصف فسفر، ۶۰ درصد آهن و تمامي فيبرهاي محلول و اسيدهاي چرب ضروري موجود در آن از بين مي روند.
برنج قهوه ای و کند شدن پیشرفت دیابت: به گفته محققان دانشگاه هاروارد مصرف هفتگی دو بار برنج قهوه ای خطر پیشرفت و ابتلا به دیابت را کند می کند. در واقع مصرف ۵۰ گرم از این برنج در روز خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را ۱۶ درصد کاهش می دهد. البته مصرف دیگر غلات کامل مانند جو و گندم کامل، خطر ابتلا به این بیماری را تا ۳۶ درصد کاهش خواهد داد.
برنج قهوه ای منبع غنی از فیبر: این نوع برنج می تواند ۱۴ درصد از میزان نیاز روزانه بدن به فیبر را تامین کند و بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به سرطان روده و سینه داشته باشد. مصرف فیبر خواص مفید بسیاری برای بدن دارد که سلامت دستگاه قلبی عروقی جزئی از آن ها است.
منبعی سرشار از منگنز و سلنیوم: یک پیمانه از این نوع برنج در روز، ۸۸ درصد از نیاز بدن به منگنز را تامین میکند و نقش مهمی در مبارزه با رادیکالهای آزاد دارد. منگنز نقش مهمی در کسب انرژی از پروتئین های مصرفی و کربوهیدرات ها و نیز سنتز کردن اسیدهای چرب دارد. سلنیوم نیز نقش مهمی را در فرآیند آنتی اکسیدان ها برعهده دارد و می تواند سلول های سرطانی را تخریب کند ضمن این که در تنظیم متابولیسم هورمون تیروئید و عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز اهمیت اساسی دارد.
کاهش وزن با برنج قهوه ای: به گفته محققان زنانی که غلات کامل از جمله برنج قهوه ای را در برنامه غذایی خود وارد کرده اند بسیار بهتر از دیگران توانسته اند به وزن ایده ال خود دست یافته و آن را نیز حفظ کنند.
برنج قهوه ای و کاهش میزان کلسترول بد: روغن برنج قهوهای سطح کلسترول بد را تا ۷۰ درصد کاهش میدهد ضمن این که باعث افزایش کلسترول خوب می شود.
منبع خوب فیتونوترینت ها: فیتونوترینتها ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در گیاهانی یافت می شوند که دارای خواص ضد التهابی بوده و تمایل دارند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کنند. برنج قهوهای منبع خوبی از این ترکیبات گیاهی محسوب می شود.
برنج قهوه ای و کاهش خطر آسم کودکی: کودکانی که مقدار زیادی غلات کامل را همراه با ماهی می خورند احتمال ابتلا به این بیماری را تا ۵۰ درصد در خود کاهش می دهند.
برنج قهوه ای و افزایش سلامت استخوان ها: برنج قهوه ای منبع خوبی از منیزیم است – ماده معدنی که در سلامت استخوانها نقشی اساسی دارد. تنها مصرف یک پیمانه برنج قهوه ای، ۲۱ درصد از مقدار نیاز توصیه شده روزانه بدن به منیزیم را برطرف می کند.
زمان آماده سازی برنج قهوه ای :
برای پختن برنج قهوهای نیاز نیست آشپز ماهری باشید، فقط کافی است بدانید چه مقدار آب و چه زمانی برای پختن آن نیاز دارید. در این دستور مقدار برنج را ۱ پیمانه در نظر گرفتهایم که بسته به استفاده شما میتوانید آن را تغییر دهید، البته توجه کنید که مقدار آب برای پختن برنج را نیز تغییر دهید.
از برنج قهوهای در سالاد کاری برنج به همراه سبزیجات استفاده میشود که طعم خوب سبزیجات و برنج قهوهای آن را سالاد ویژهای کرده است.
حداکثر زمان لازم برای آماده کردن برنج قهوهای ۱ ساعت است.
مواد لازم برای پخت برنج قهوه ای :
برنج قهوهای – 1 پیمانه
نمک – به مقدار لازم
روغن – به مقدار لازم
طرز تهیه برنج قهوه ای :
برنج را در یک قابلمه بزرگ بریزید و حدود ۲ پیمانه (¾1 پیمانه) سرخالی به ازای هر یک پیمانه برنج قهوهای آب اضافه کنید. روی حرارت قرار دهید تا جوش بیاید. سپس در ظرف را گذاشته و حرارت را خیلی کم کنید و بگذارید برای ۴۵ دقیقه روی حرارت کم بپزد. پس از ۴۵ دقیقه در ظرف را باز نکنید؛ فقط شعله را خاموش کنید. بگذارید قابلمه برنج به مدت ۱۰ دقیقه در همان شرایط قبلی باقی بماند. به این صورت برنج شما آماده است.
ویژگیهای خاص پخت برنج قهوه ای :
برنج قهوهای یکی از انواع طبیعی غلات کامل است که طعمی شبیه طعم مغزهای خوراکی دارد و حتی پس از پخت هم قهوهای میماند. برای آن که آن را برای مصرف آماده کنید، یادتان باشد:
۱- پیش از پخت، آن را ۲۵ تا ۳۰ دقیقه بخیسانید تا نرم و آماده شود.
۲- هنگام پخت آب زیادی به آن نیفزایید؛ زیرا دانههای برنج به هم میچسبند.
۳- نسبت آب به برنج برای پخت ۲ به ۱ است؛ یعنی به ازای هر ۱ پیمانه برنج قهوهای، ۲ فنجان آب لازم دارید.
۴- حتماً قبل از پایان پخت چند دانه برنج را امتحان کنید تا از طعم و چاشنی آن مطمئن شوید.
۵- به علت وجود روغن خاص در این نوع برنج از خرید نوع مانده آن خودداری کنید؛ چون طعمش را عوض میکند.
۶- هنگام نگهداری میتوانید نوع خام آن را در یخچال بگذارید تا تازه بماند.
برنج قهوهای دانه بلند برای مصرف همراه غذاهای گوشتی و سالادها مناسب است؛ در حالی که نوع متوسط یا کوتاه آن هنگام پخت چسبندگی و نرمی بیشتری دارد و مناسب تهیه پوره و پودینگ است.
توصیه می شود در زمان بارداری، تنها یک فنجان برنج قهوه ای پخته شده را در نا هار یا شام مصرف کنید. در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید تا شما را بسته به دوره بارداری راهنمایی کند.
اما برای کاهش مقدار آرسنیک، که از قضا در برنج قهوه ای بیشتر از برنج سفید موجود است، می توانید با پخت برنج در مقدار زیادی آب، میزان این ماده را تا ۴۰ درصد کاهش دهید. متاسفانه این کار بخشی از مواد مغذی را نیز از بین می برد، اما کاهش سطح آرسنیک اهمیت بیشتری دارد، اینطور نیست؟
مصرف برنج قهوه ای در بارداری، اگر برای بار اول باشد، ممکن است با برخی عوارض جانبی مانند آلرژی همراه باشد. به همین دلیل گفته می شود که قبل از اینکه هر ماده ی جدیدی را به رژیم غذاییتان اضافه کنید، با پزشک مشورت نمایید.