بارداری می تواند یک زن را سرشار از شادی و نشاط کند. مژده آمدن به دنیا آمدن یک بچه سالم می تواند بهترین خبر برای یک زوج جوان باشد. اما در طول دوران بارداری چالش های فراوانی نیز وجود دارد. یکی از این چالش ها که می تواند موجب نگرانی برای زوجین شود، کمبود آب دور جنین است. از این رو سعی کرده ایم همه آنچه را که شما در رابطه با کمبود آب دور جنین باید بدانید را در اختیارتان قرار دهیم و به شما بگوییم که برای افزایش آب دور جنین چه بخورید، و مواد غذایی موثر در افزایش مایع آمنیوتیک کدامند؟، و همیچنین شما را با راههای افزایش مایع آمنیوتیک آشنا کنیم.
برای افزایش آب دور جنین چه بخوریم؟
رژیم غذایی خاص برای افزایش مایع آمنیوتیک وجود ندارد اما علاوه بر مصرف آب به میزان کافی، غذا خوردن سالم و استراحت کافی توصیه می شود. جنین مرتبا مایع آمنیوتیک را قورت می‌دهد و آن را به شکل اوره از طریق ادرار دفع میکند. این یعنی که میزان مایع در کیسه امنیوتیک هر روز بالا و پایین میرود. با پیشرفت بارداری سطح مایع آنیوتیک افزایش می‌یابد. در هنگام شروع بارداری فقط چند میلی‌لیتر از این مایع را در خود دارید در حالیکه حدود هفتۀ ۳۶ بارداری این میزان به ۸۰۰ میلی‌لیتر تا ۱۰۰۰ میلی‌لیتر افزایش پیدا میکند. از هفتۀ ۳۸ بارداری به بعد، میزان مایع به‌تدریج کاهش پیدا میکند تا اینکه آمادۀ به دنیا آوردن بچه می‌شوید.
مواد غذایی موثر در افزایش مایع آمنیوتیک
میوه و آب نارگیل برای افزایش سیستم ایمنی بدن و سلامتی زنان باردار و نوزاد مفید است و از بروز انواع عفونت های خطرناک پیشگیری می کند. همچنین باعث افزایش سطح مایع آمنیوتیک یا آب دور جنین می گردد که در حفظ سلامت عمومی جنین نقش مهمی را ایفا می کند. آب نارگیل انباشته از الکترولیت و مواد مغذی است که با معده ی خالی جذب بهتری دارند؛ در نتیجه زمان ایده آل نوشیدن آب نارگیل در دوران حاملگی، صبح ها می باشد. روزتان را با یک لیوان آب نارگیل و افزایش سریع انرژی شروع کنید.
درمان کمبود آب دور جنین در طب سنتی
طب سنتی برای درمان کمبود آب دور جنین داروهای شیمیایی را مضر می داند و توصیه می کند که مادران بارداری که به کمبود مایع آمنیوتیک هستند، به صورت مرتب و هر دو ساعت یکبار مقداری زیتون خالص را بر روی شکم و همچنین از زانو به سمت کشاله های ران بمالند.
آب دور جنین چه نقشی در سلامت بارداری دارد؟
- دمای رحم را ثابت نگه می دارد.
- مانع از وارد شدن ضربه جنین می شود و فضای امنی برای رشد و تکامل جنین مهیا می کند.
- جنین برای رشد عضلات و استخوان هایش نیاز به حرکت ازادانه دارد، که آب دور جنین این محیط را در اختیار جنین می گذارد.
- جنین برای رشد سالم سیستم گوارشی و ریه های خود به مایع آمنیوتیک نیاز دارد.
- مایع آمنیوتیک می تواند در برابر عفونت ها از جنین حفاظت کند.
نشانه های کمبود آب دور جنین
اگر شکم‌تان یا جنین کوچک‌تر از حد انتظار باشد، پزشک متخصص یا ماما به کم بودن میزان مایع آمنیوتیک مشکوک میشود. اغلب زمانی‌که ماما در یکی از جلسات قبل از تولد بچه، با استفاده از متر دور شکم‌تان را اندازه می‌گیرد، متوجه چنین مسئله‌ای میشود. همچنین در صورت دارا بودن ریسک فاکتورهای به دنیا آوردن بچۀ زیروزن (کم وزن) نیز پزشک سطح مایع آمنیوتیک‌تان را چک میکند. این فاکتورها (عوامل خطر) وارد زیر را شامل می‌شوند:
- قبل از این هم فرزندی داشته‌اید که در هنگام زایمان زیادی کوچک بوده یا وزنش در هنگام تولد کم بوده است؛
- بیماری یا شرایط خاصی نظیر مسمومیت حاملگی (لوپوس) دارید؛
- مشکل فشار خون دارید.
اگر پزشک یا ماما نگرانی خاصی در خصوص وضعیت‌تان داشته باشد، شما را برای انجام سونوگرافی فراصوتی می‌فرستد. مسئول سونوگرافی از دو روش می‌تواند میزان مایع آمنیوتیک شما را بررسی کند:
بزرگترین پاکۀ عمودی (MVP)
این روش قابل اطمینان‌ترین راه اندازه‌گیری مایع است. مسئول سونوگرافی عمق بزرگترین پاکت مایع آمنیوتیک موجود در رحم‌تان را اندازه می‌گیرد. در حالت کلی، از اواخر سه ماهۀ دوم بارداری به بعد اگر مقدار MVP کمتر از ۲ سانتی‌متر (۰٫۸ اینچ) باشد، میزان مایع، کم تلقی میشود.
شاخص مایع آمنیوتیک (AFI)
این روش اندازه‌گیری میزان اطمینان‌پذیری پایین‌تری دارد اما هنوز هم برخی پزشکان از آن استفاده می‌کنند. در این روش، مسئول سونوگرافی به تصویر رحم نگاه میکند و آن را به چهار بخش تقسیم کرده و میزان مایع آمنیوتیک را در هر یک از این بخش‌ها اندازه می‌گیرد. میانگین به‌دست آمده از تمام این اندازه‌گیری‌ها، شاخص مایع آمنیوتیک یا AFI است. در حالت کلی، از اواخر سه ماهۀ دوم بارداری به بعد اگر مقدار AFI کمتر از ۵ سانتی‌متر (۰٫۲ اینچ) باشد، میزان مایع، کم تلقی میشود.
دلایل کمبود آب دور جنین
- پاره شدن کیسه آب
- عوامل ژنتیکی
- مشکلات جفت
- مصرف قرص
- جنین بیماری داشته باشد
- وجود مشکل در دوقلوهای همسان
مطلب پیشنهادی: درمان افزایش آب دور جنین با آمنیوسنتز!
مطلب پیشنهادی: علت کم شدن مایع آمنیوتیک چیست؟ | راههای افزایش آب دور جنین
پیشگیری از کم شدن مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرامنیوس)
در بیماری های ناشناخته مانند الیگوهیدامینوس، معمولا امکان پیشگیری وجود ندارد. با این وجود، میتوان اقداماتی را برای کاهش خطر بروز (الیگوهیدرامنیوس) انجام داد:
- بهتر است قبل از مصرف هر نوع دارو یا مکملهای ویتامینه و گیاهی حتما با پزشک مشورت شود.
- استفاده از رژیم غذایی سالم مخصوصا برای مادران مبتلا به دیابت
- نوشیدن مایعات به اندازه کافی برای جلوگیری از کم آبی ورزش منظم
- ترک سیگار
- مراجعه به پزشک برای انجام معاینات و بررسیهای منظم به منظور تشخیص هر گونه اختلال جنینی احتمالی
درمان کمبود آب دور جنین
در مورد بارداری های سالم، در صورت بروز الیگوهیدرامنیوس خفیف در مراحل پایانی بارداری، هیچ درمان خاصی لازم نیست. در این شرایط، پزشک میزان ضربان قلب جنین، رشد ریه و همچنین حرکات جنین را با استفاده از سونوگرافی و سایر روش های تشخیصی مشابه کنترل میکند. اگر الیگوهیدرامنیوس در آخرین مراحل بارداری رخ دهد، زایمان مناسبترین گزینه برای مدیریت مشکل کم آبی جنین است. در خصوص کم آبی شدیدتر پیش از موعد ممکن است اقدامات زیر لازم باشد:
تزریق آب دور جنین (آمنیواینفیوژن)
تزریق محلول کلرید سدیم (درجه حرارت اتاق) به کیسۀ آمنیوتیک با استفاده از کاتتر داخل رحمی برای حفظ سطح مایعات آمنیوتیک در حالت طبیعی را آمنیواینفیوژن (تزریق آب دور جنین) میگویند.
رفع انسداد موقت مجاری ادراری جنین (شانت وزیکو- آمنیوتیک)
در مواردی که اوروپاتی انسدادی (انسداد مجاری ادراری) جنین موجب کاهش مایع آمنیوتیک میشود، سعی برآن است که ادرار جنین به رحم منتقل شود. شانت وزیکو- آمنیوتیک در کنترل سطح مایع آمنیوتیک پایین بسیار موثر است؛ اما در خصوص اثربخشی آن در حفظ عملکرد سیستم کلیوی و ریوی هنوز تردید وجود دارد.
تزریق مایع
در این روش تزریق مایع از طریق آمنیوسنتز قبل از زایمان انجام میشود. اگرچه علیرغم تزریق، ظرف مدت چند هفته شرایط دوباره به حالت اول باز میگردد و افزایش آب دور جنین موقتی است اما به پزشک کمک میکند تا آناتومی جنین را بهتر بشناسد و در صورت کاهش احتمالی مقدار آب دور جنین در آینده بتواند عملکرد بهتری داشته باشد.
آبرسانی به مادر
با استفاده از سرم و مصرف نوشیدنی خوراکی، بدن مادر باردار به افزایش سطوح مایع آمنیوتیک کمک خواهد کرد. بنابراین پزشک مصرف زیاد مایعات را به مادر باردار پیشنهاد خواهد کرد.
استراحت مطلق
استراحت مطلقمادر در راستای آبرسانی و مصرف مناسب مایعات، با افزایش فضای داخل عروقی در رحم به تولید مایع آمنیوتیک کمک میکند.
خاتمه دادن به بارداری
اگر کمبود آب دور جنین شدید بوده و در سه ماهه اول بارداری رخ دهد، بهتر است بارداری با نظر پزشک خاتمه یابد.
عوارض دیگر کم بودن مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرامنیوس)
- هیپوپلازی (رشد کم کل یا بخشی از یک اندام) ریه
- سندرم باند (نوار) آمنیونی، در این بیماری نواری متشکل از بافت پوششی کیسه آمنیونی به دور اندام‌های جنین می‌پیچد.
- سندرم فشرده سازی جنین
- افزایش خطر ابتلا به عفونت های جنینی در مواردی که پردۀ آمنیوتیک به مدت طولانی پاره شده باشد.
درمان کم بودن مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرامنیوس)
طول درمان و وضعیت بهبودی بیماری به مرحله بارداری که طی آن برای نخستین بار مایع دور جنین کم میشود، بستگی دارد. متاسفانه اگر در اوایل دوران بارداری اتفاق بیفتد، شانس بهبود بسیار کم است. در ۸۰ تا ۹۰ درصد مواردی که اولیگوهیدرانیوس در سه ماهه دوم تشخیص داده شود، جنین از بین میرود. احتمال عود کم آبی دور جنین در بارداری های بعدی به دلایل زمینه ساز بستگی دارد.
منبع خبر : مطلب تکمیلی از niniplus
