برای پیشگیری از ایجاد کیست تخمدان و بازگشت آن، از قرص های جلوگیری از بارداری مثل ال دی استفاده کنید و همچنین سبک زندگی خود را تغییر دهید و از مصرف فست فودها و غذاهای چرب و شیرین پرهیز کنید و از میوه و سبزیجات بیشتر استفاده کنید و ورزش را فراموش نکنید…
امکان بازگشت کیست تخمدان بعد از درمان وجود دارد؟ چگونه پیشگیری کنم؟!
باسلام ایا کیست ساده تخمدان بعد از درمان برمی گرد و عود می کند؟ یا بعد از درمان برای همیشه از بین می رود و بازگشتی ندارد؟!! آیا راهی برای پیشگیری از کیست تخمدان وجود دارد؟
پاسخ مشاور نی نی نما:
بله ممکن است کیست تخمدان بعد از درمان مجدداً ایجاد شود. با تجویز پزشک می توانید از قرص ال دی استفاده کنید یکی از روش های پیشگیری از ایجاد کیست تخمدان، قرص های جلوگیری از بارداری مثل ال دی است.
اگر پریود شما نامنظم شد باید مجدد بررسی و پیگیری کنید.
هیچ روش پیشگیری ۱۰۰ درصدی بدون استفاده از دارو وجود ندارد. اما تجربه نشان داده او ثابت شده است که خانم‌هایی که از قرص‌های ضدبارداری خوراکی استفاده می‌کنند کمتر در معرض ابتلا به کیست‌های تخمدان هستند. البته تغییر سبک زندگی مثل پرهیز از فست فودها و غذاهای چرب و شیرین و استفاده از میوه و سبزیجات و ورزش و کاهش وزن نیز در پیشگیری از تنبلی تخمدان موثر است.
دکتر شراره صدری نایینی، متخصص زنان و زایمان در این باره می گوید:
در خانم‌هایی که در سنین بالاتر به خصوص بالای ۳۵ سال ازدواج می‌کنند و دیرتر از موعد حامله می‌شوند بیشتر در معرض خطر این کیست‌ها هستند به این علت که بیشتر دچار تخمک‌گذاری هستند به صورت ماهیانه و بیشتر فولیکول‌ها ایجادشده و ممکن است اختلالات رشد و اختلالات در تخمک‌گذاری ایجاد شوند توصیه‌مان به خانم‌ها این است که مراجعه مرتب سالیانه جهت ویزیت و معاینه و مشاوره به پزشک داشته باشند.
هر گاه حالت‌هایی چون دردهای مبهم لگنی، لکه بینی، بی‌نظمی در عادت ماهیانه، را احساس و مشاهده کردند حتما به متخصصان زنان مراجعه کرده تا در صورت وجود کیست هم نوعش مشخص شود و هم آزمایش‌ها لازم تحت نظر متخصص انجام گیرد و در نهایت درمان به بهترین روش انجام شود. زیرا اکثر این کیست‌ها در صورت تشخیص به موقع با درمان دارویی رفع شده و به ندرت کار به جراحی و عوارض بعد از آن منجر می‌شود.
تنبلی تخمدان که بسیار نیز شایع است، و راه‌های درمان آن توضیحاتی بفرمائید.
علت اصلی بیماری ناشناخته است اما عوامل محیطی، وراثتی و تغذیه در بروز آن تأثیرگذار است. درمان قطعی برای تنبلی تخمدان وجود ندارد ما نمی‌توانیم درمان کامل را انجام دهیم زیرا زمینه وراثتی را در افراد نمی‌توانیم از بین ببریم. اما بر اساس شکایات بیماران دارند و اینکه آیا تمایل به بارداری دارند یا خیر، درمان انجام می‌شود.
گفتیم که در این افراد به علت اختلال در ترشح هورمون‌های تخمدان افزایش ترشح هورمون‌های مردانه یا آندروژن‌ها وجود دارد و علائمی چون وجود پوست چرب، افزایش موهای زائد و چاقی از تیپ مردانه و اختلالاتی هم در ارتباط با تخمک‌گذاری‌های نامنظم وجود دارد و اختلال در دوران قاعدگی، چند ماه یک‌بار پریود شدن و یا اصلا پریود نشدن وجود دارد. این بیماران در معرض ناباروری هم قرار دارند.
در افراد مؤنث این خانواده ممکن است یکی از افراد دچار یکی یا چند تا از این علائم باشد. اگر سابقه و شرح‌حال دقیقی از خانواده‌هایی که به صورت ارثی دچار این عارضه هستند بگیریم یکی از آنها این حالت‌ها را به صورت مجموع و یا یکی از این عوامل وجود دارد. چون درمان قطعی ندارد بر اساس وضعیت و شکایت بیمار ما درمان را آغاز می‌کنیم. اگر بیمار اختلال قاعدگی دارد و یا اصلا پریود ندارد در مان انتخابی ما با استفاده از قرص‌های ضد بارداری خوراکی است . این قرص‌ها هم به تخمدان استراحت می‌دهد و هم اجازه نمی‌دهد که تخمدان مرتب کیست بسازد.
در این موارد اگر پیشگیری از بارداری هم مدنظر باشد چه بهتر است. اما اگر پیشگیری از بارداری مدنظر نیست مثلا در دختر خانم‌ها با استفاده از هورمون پروژسترون خوراکی به صورت سیکلی این سیکل را ایجاد کنیم و بی‌نظمی قاعدگی را بهبود دهیم. اگر بیمار از پرمویی که وابسته به هورمون مردانه است شاکی است مثلاً در پشت لب، چانه‌ها، زیرشکم ناحیه کشاله ران. پرمویی در پشت و سینه‌ها مربوط به هورمون آندروژن مردانه نیست.
درمان این نوع پرمویی با دارو بسیار خوب پاسخ می‌دهد از داروهای مهارکننده تولید هورمون مردانه به صورت ماهانه قرص اسپرولاکتون یا سیکلوتون ماهانه استفاده می‌شود.
این قرص‌ها در مدت ۶ ماه باید استفاده شود. یعنی بعد از یک ماه بیمار نمی‌تواند بگوید خوب نشدم. برای رسیدن به نتیجه مطلوب از درمان‌های مکانیکی مثل تراشیدن موهای زائد، لیزر و الکترولیز همزمان در کنار دارو باید استفاده شود.
در مورد خانم‌های چاق مبتلا به تنبلی تخمدان مقاومتی در بدن آنها در برابر هورمون تنظیم‌کننده قند خون وجود دارد. هورمون تنظیم‌کننده قند خون همان هورمون انسولین است که باعث می‌شود قند وارد سلول‌های بدن شده سوخت و ساز پیدا کند و انرژی لازم برای همه سلول‌ها تأمین شود. اگر این هورمون انسولین کم و یا کارآمد نباشد و کیفیت خوبی نداشته باشد سطح انسولین به مراتب بالاتر می‌رود ولی چون ناکارآمد است سوخت و ساز در درون سلول‌ها انجام نمی‌شود و باعث افزایش قند خون می‌شود.
این خانم‌ها در درازمدت خانم‌هایی که چاق هستند و تخمک‌گذاری ندارند و مقاومت به هورمون تنظیم‌کننده قند یعنی انسولین دارند، سلسله‌وار فشارخون می‌گیرند ممکن است دچار سکته‌های قلبی و مغزی شوند و در معرض ابتلا به سرطان رحم قرار دارند. در افراد چاق توصیه می‌شود که حتما کاهش وزن پیدا کنند، تغییر سبک زندگی دهند، رژیم غذایی بگیرند. رژیمی که فاقد غذاهای پرچرب و پر نشاسته و غذاهای فست‌فودی باشد. میوه‌جات و سبزیجات و غذاهای کم‌کالری استفاده کنند.
آنچه بسیار مهم است از زندگی پرتنش و پراسترس و مشاغل استرس‌زا خودداری کند. زیرا استرس روندی در مهار تخمک‌گذاری ایجاد می‌کند به واسطه یک سری از فعل‌وانفعالات شیمیایی و یک سری هورمون‌ها انجام‌شده و باعث تشدید این بیماری می‌شود.
توصیه‌های غذایی و سبک زندگی برای پیشگیری از تنبلی تخمدان
* سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.
* برای کاهش وزن شما باید دریافت کالری خود را کم کنید.
* دریافت غذاهای کربوهیدراتی نظیر نان، برنج، ماکارونی و سیب‌زمینی را نسبت به قبل کمتر نمایید.
* دریافت غذاهای غنی از فیبر نظیر سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات را افزایش دهید.
* مراقب چربی دریافتی به خصوص چربی‌های اشباع باشید.
* مصرف غذا در وعده‌های بیشتر ولی در سهم‌های کوچک‌تر به کنترل قند خون شما کمک می‌کند.
* تعادل را در مصرف انواع مواد غذایی رعایت کنید.
* برای پیشگیری از بروز دیابت، سعی کنید هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط تا شدید داشته باشید.
* تا حد امکان غذاهای تازه مصرف کنید و از مصرف غذاهای نمک‌سود شده، کنسروی و دودی خودداری نمایید.
* سعی کنید سبزی‌ها، میوه‌ها، حبوبات، غلات سبوس‌دار، ماهی و یا گوشت بدون چربی، آجیل و مغزها را در رژیم غذایی روزانه خود جای دهید.
* اگر تاکنون دریافت فیبر غذایی بسیار کمی داشته‌اید، سعی کنید به تدریج بر میزان آن بیفزایید. اضافه شدن تدریجی فیبر باعث می‌شود از ابتلا به ناراحتی گوارشی حاصل از دریافت زیاد فیبر جلوگیری گردد.
* غذاهای فیبردار شامل انواع سبزی‌ها، میوه‌ها و حبوبات را می‌توان به روش‌های مختلفی در غذای اصلی، سالاد و یا میان‌وعده مصرف کرد. از راه‌های مختلف فیبر دریافتی خود را افزایش دهید.
* قند، شکر و شیرینی را تا حد امکان از رژیم غذایی روزانه خود حذف کنید و به جای آن دریافت کربوهیدرات‌های پیچیده و غلات سبوس‌دار را افزایش دهید.
* از مصرف غذاهای فرآیندشده تا حد امکان خودداری نمایید.
* نمک دریافتی خود را کاهش دهید و به جای آن از ادویه‌ها و چاشنی‌های دیگر نظیر آب‌لیموی تازه و گیاهان معطر استفاده کنید.
* تا حد امکان از لبنیات کم‌چرب استفاده نمایید.
* در هفته دو تا سه بار ماهی مصرف کنید.
* به جای سرخ کردن مواد غذایی با روغن، آنها را کباب‌پز، بریان یا آب‌پز نمایید.
* پروتئین نقش مهمی در ثبات قند خون دارد. سعی کنید در هر وعده غذایی یک منبع پروتئینی نظیر گوشت، ماهی، مرغ، لبنیات، تخم مرغ و یا آجیل بگنجانید.
