فاصله بين ۲ بارداري براي حفظ سلامت مادر و كودك دست كم بايد به ۳ سال برسد. بارداري‌هاي متوالي كه در آنها اين فاصله زماني رعايت نمي‌شود نه تنها براي مادر بلكه براي كودك هم دردسرساز مي‌شوند. احتمال ابتلا به عوارضي مانند كم‌خوني، مشكلات شيردهي، از دست دادن ذخاير بدن مثل كلسيم و ريز مغذي‌ها از جمله مشكلاتي هستند كه اغلب سلامت مادراني كه بدون توجه به اين فاصله زماني(۳ سال) بارداري دوم‌شان را تجربه مي‌كنند، هدف قرار مي‌دهند. بدن مادر بعد از هر بارداري به زمان كافي نياز دارد تا دوباره از نظر ميزان مواد معدني، كلسيم، ويتامين‌ها و… تامين شود و به حالت اوليه برگردد. بدن براي بازگشت به حالت طبيعي به طور طبيعي به ۳ سال زمان نياز دارد. به همين دليل است كه ما به همه مادارن توصيه مي‌كنيم فاصله زماني ۳ سال براي بارداري دوم را دست كم نگيرند. در حقيقت مادراني كه در فاصله زماني‌اي كمتر از اين مدت باردار مي‌شوند بدون تامين اين كمبودها خودشان را در معرض افت توانايي مجدد قرار مي‌دهند. به همين دليل است كه بارداري دوم، آنها و فرزندشان را با مشكلات جدي روبه‌رو مي‌كند.
كم‌خوني مادر و كودك را هدف مي‌گيرد
يكي از بيماري‌هايي كه شيوع آن در مادراني كه فاصله بين دو بارداري را در نظر نمي‌گيرند بالاست كم‌خوني يا آنمي است. وقتي بارداري‌هاي متوالي در زماني كمتر از ۳ سال اتفاق مي‌افتد مادر به كم‌خوني مبتلا مي‌شود. اين بيماري اغلب به صورت مخفي در مادران بروز پيدا مي‌كند اما درست زماني آشكار مي‌شود كه مادر براي دومين بار باردار مي‌شود. كم‌خوني در اين مادران باعث افزايش ميزان خونريزي قبل، بعد يا حين زايمان مي‌شود. به همين دليل است كه احتمال مرگ و مير مادران باردار مبتلا به كم‌خوني ۵ تا ۱۰ برابر بيشتر از زنان ديگر است. از سوي ديگر آنمی در هفته ۱۳ تا ۲۴بارداري خطر احتمالی زایمان زودرس و وزن كم نوزاد هنگام تولد را ۱۸۱ تا ۷۵۱ بار افزایش می‌دهد.كم‌خوني سلامت كودك را هم نشانه مي‌گيرد. در نوزاداني كه از مادران مبتلا به آنمي متولد مي‌شوند احتمال بروز بيماري و مهمتر از آن فقر آهن كه منجر به اختلال در تكامل حركتي و رفتاري مي‌شود و حتي قدرت يادگيري آنها را كاهش مي‌دهد، به مراتب بيشتر از ديگران است.
كودك اول هم در خطر است
بارداري‌هاي متوالي حتي سلامت كودك اول را هم به خطر مي‌اندازند. طبق توصيه تمام پزشكان، نوزاد بايد ۶ ماه اول زندگي انحصارا با شير مادر تغذيه كند و معمولا توصيه مي‌شود اين شيردهي تا پايان ۲۴ ماهگي نوزاد در كنار غذاي كمكي ادامه داشته باشد. اما زماني كه فاصله بين دو بارداري متوالي ۲ سال شود يعني مادر درست در زمان شيردهي نوزاد اول، نوزاد دومش را باردار است، طبيعي است كه اين بارداري در شيردهي نوزاد اول اختلال ايجاد مي‌كند و مادر ناگزير به قطع شيردهي مي‌شود. حال آن‌كه قطع شيردهي باعث ضعف سيستم ايمني نوزاد شده و همين عارضه احتمال بروز بيماري‌هاي عفوني در نوزاد اول را هم افزايش مي‌دهد. به اين ترتيب بارداري‌هاي متوالي علاوه بر سلامت مادر و جنين سلامت كودك اول را هم به خطر مي‌اندزاد.
بدن مادر براي تامين ذخاير به زمان نياز دارد
به طور طبيعي تغذیه جنین در دوران بارداری از طریق خون مادر انجام مي‌گيرد. طبیعتا وقتی مادری مبتلا به کم خونی باشد، اکسیژن‌رسانی و تغذیه جنین نیز مختل میشود و این اختلال بر سلامت جنین اثر می‌گذارد. از سوي ديگر، جنین برای رشد و تکامل، مواد مورد نیازش را از بدن مادر تامین می‌کند اما مادر نمی‌تواند تمام نیازهای جنین را با دریافت روزمره مواد غذایی در اختیار جنین قرار دهد بلکه بخش قابل توجهی از این مواد مغذي را از ذخاير بدن خودش تامين مي‌كند؛ موادي مثل کلسیم و ريزمغذي‌ها و …. حال سوال اينجاست كه بدن براي جبران و جايگزيني اين ذخاير به چقدر زمان نياز دارد؟ در يك نگاه كلي اين زمان با تغذيه مادر و ميزان استرسي كه در دوران بارداري و به خصوص بعد از زايمان بر او وارد مي‌شود در ارتباط است. اما به طور ميانگين بدن خانم‌ها به ۳ سال زمان نياز دارد تا اين ذخاير را دوباره جايگزين كنند. به خصوص اين‌كه وزن، توده بدني و انرژي مادر هم بعد از هر بار بارداري تحت تاثير قرار مي‌گيرد و براي جبران به زمان نياز دارد.
سزارين يا طبيعي، ۳ سال فاصله لازم است
شايد بعضي از خانم‌ها فکر کنند چون زايمان قبلي آنها به صورت طبيعي بوده رعايت زمان ۳ سال تا بارداري بعدي براي آنها لازم نيست و اين زمان فقط براي خانم‌هايي است که زايمان به صورت سزارين را انجام داده‌اند. اما اين يك تصور كاملا غلط است چرا كه نوع زايمان، تفاوتي در ميزان فاصله بين دو بارداري متوالي ندارد. در حقيقت اين فرآيند بارداري است كه در اين روند مهم است نه نوع زايمان. وقتي پاي جايگزيني ذخاير بدن مادر، مسئله کم‌خوني و شيردهي در ميان است، طبيعي است كه جبران آنها ربطي به نوع زايمان ندارد. بنابراين مادران چه آنها كه به طور طبيعي زايمان مي‌كنند چه آنها كه روش سزارين را انتخاب مي‌كنند براي سلامت نوزاد و خودشان بايد براي بارداري بعدي فاصله زماني ۳ سال را در نظر بگيرند.
بيشتر از ۵ سال هم دردسرساز است!
فقط فاصله كم بين بارداري‌ها نيست كه مي‌تواند سلامت مادر و كودك را به خطر بيندازد. فاصله بيش از اندازه بين ۲ زايمان هم گاهي مي‌تواند همانقدر دردسرساز شود كه زمان كم بين ۲ بارداري. اگر فاصله بین ۲ بارداری بيشتر از ۵ سال شود عوارض بين ۲ بارداري و متعاقب آن زايمان هم بيشتر مي‌شود. اغلب مادراني كه فاصله بارداري آنها به ۶۹ ماه يعني ۵ سال و نيم مي‌رسد، نسبت به مادراني كه فاصله بارداري آنها كمتر از ۵ سال است با مشكلات بيشتري مواجه مي‌شوند. يكي از شايع‌ترين اين مشكلات مسموميت دوران بارداري است. افزايش فشارخون در دوران بارداري، دفع پروتئين از طريق ادرار و تورم بيش از حد دست‌ها و حتي پاها از نشانه‌هاي مسموميت در دوران بارداري هستند كه احتمال بروز آنها در خانم‌هايي كه فاصله بين دو بارداري آنها بيشتر از ۵ سال است، بيشتر از ديگران وجود دارند.
مادران ۳۵ ساله بخوانند
رعايت فاصله زماني بين دو بارداري مادراني را كه در سن بالا ازدواج مي‌كنند يا دير بچه‌دار مي‌شوند نسبت به ديگران بيشتر دچار مشكل مي‌كند. اين مادران معمولا از دو طرف تحت فشار هستند چون هم با خطرات بارداري در سن بالا مواجهند هم فاصله كم بين دو بارداري. خانمي كه در سي و چند سالگي ازدواج مي‌كند اگر بخواهد فاصله طبيعي بين دو بارداري را رعايت كند بارداري دوم او از ۳۵ سالگي كه مرز بارداري درخانم‌هاست مي‌گذرد( بهترين سن بارداري بين ۲۰ تا ۳۰ سالگي است و ۱۸ تا ۳۵ سال به عنوان مرز بارداري به شمار مي‌رود) در چنين شرايطي تصميم نهايي به عهده خود مادر و البته همسر اوست. با اين حال تصميم آنها هرچه كه باشد اين مادران بايد تمام مقدمات و بهداشت دوران بارداري را تحت نظر پزشك خود با بالاترين كيفيت رعايت كنند تا به اين ترتيب تا حد امكان از عوارض بارداري در سن بالا و احيانا بدون در نظر گرفتن فاصله بين دو بارداري مصون بمانند.
فاصله بين دو بارداري نبايد كمتر از ۱۸ ماه باشد
اگر فاصله بین بارداری‌ها کمتر از ۱۸ ماه باشد، ۴۰ درصد خطر تولد نوزاد زودرس و ۶۱ درصد خطر نوزاد با وزن کم، افزایش پیدا مي‌كند و سن تولد نوزاد هم در ۲۶ درصد موارد کمتر از یک نوزاد طبیعی میشود .اگر فاصله میان بارداری‌ها کمتر از ۱۸ ماه باشد، به ازای هر یک ماهی که این فاصله کوتاه‌تر میشود، خطر تولد نوزاد نارس تا ۲ درصد و خطر تولد نوزاد با وزن کم تا ۳/۳ درصد بيشتر مي‌شود.
نگهداری بچه های شیر به شیر از بچه های دوقلو واقعا سخت تره. بیشترین فشار بچه داری یک سال اوله .مادر تا میاد یکم استراحت کنه دوباره بچه بعدی با فشار چند برابر سختتر از قبل . چون هم روح خسته شده وهم جسم مادر.ولی خیلی از مادرا این دسته گلهارو به آب میدن.
آمادگی روانی بسیار بسیار مهم است چون سرو کله زدن با بچه ها احتیاج به عشق،حوصله و تعادل روحی زیادی دارد. البته آمادگی جسمی و شرایط دیگر هم مهم است.