تا ماه چهارم بارداری می توانید شیر بدهید!
تاکید بر تغذیه نوزاد از شیر مادر اهمیت موضوع را میرساند. اما زمانی که مادر به نوزاد شیر میدهد و جنینی هم در بطن دارد، اوضاع کمی فرق میکند چون سلامت مادر برای نگهداری از دو موجود زنده اولویت پیدا میکند ضمن اینکه اگر تغذیه جنین با مشکل مواجه شود، آسیبهای جدی و خطرناکی میبیند.
با توجه به شرایط توصیه میشود مادر تا چهار ماهگی جنین به نوزاد شیر بدهد و بعد از آن ترجیحا از غذاهای کمکی استفاده کند.
البته انجام این کار صبر و حوصله زیادی میطلبد چراکه نوزاد طبیعتا در روزهای اول مقاومت خواهد کرد و تا دو هفته گریههای طولانیمدت خواهد داشت ولی چاره دیگری نیست. مادر به خاطر بارداریاش نمیتواند درمان دارویی داشته باشد و صرفا با تکیه به روشهای طبیعی باید از پس مشکلات شیر ندادن بربیاید. اما مادران نباید سر خود همه این کارها را انجام دهند و حتما برای یافتن یک روش سالم و مطمئن و جایگزین شیر باید با پزشک مشورت کنند.
از ماه پنجم بارداري به بعد ممكن است طعم شير تغيير كند، اما كيفيت آن بهتر ميشود چرا كه «كلستروم» از ماه پنجم بارداري به بعد توليد ميشود. ممكن است به علت تغيير طعم شير، نوزاد از مكيدن پستان مادر امتناع ورزد، در اين حالت محققان معتقدند مادر مي تواند در صورت عدم تمايل نوزاد، شيردهي به او را قطع كند.
با مكيدن پستان مادر توسط نوزاد، غده هيپوفيز مادر هورموني به اسم «اوكسيتوسين» ترشح ميكند.
اين هورمون براي آزاد شدن شير لازم است. البته اين هورمون در هنگام زايمان هم ترشح ميشود، اما در مادراني كه داراي سابقه سقط ، زايمان زودرس، انقباض رحمي و به دنبال آن درد شكمي و خونريزي در دوران بارداري هستند، بهتر است به نوزاد خود شير ندهند.
اما مادري كه سالم است و هيچ عارضه دوران بارداري هم در وي مشاهده نميشود، ترشح اوكسيتوسين هم مشكلي براي وي ايجاد نميكند چرا كه رحم هم بايد آمادگي تاثيرپذيري از اوكسيتوسين را داشته باشد. اين آمادگي معمولا پس از هفته ۳۷ بارداري ايجاد ميشود.
فاصله کوتاه بین دو بارداری عمدتاً ناخواسته اتفاق میافتد و در غالب موارد از عدم به کارگیری و یا به کارگیری نادرست از روش های پیشگیری از بارداری ناشی می شود.
به طور ایدهآل فاصله بین دو بارداری باید حداقل در محدوده ۵-۳ سال باشد.
مادری که دو بارداری پشت سر هم را تجربه می کند، در معرض مشکلات و خطراتی قرار دارد که در ادامه به برخی از آنها خواهیم پرداخت:
کم خونی مادر
در دوران بارداری نیاز مادر به آهن چشمگیر است زیرا مقدار قابل توجهی از آهن بدن مادر به جنین منتقل می شود؛ همچنین در هنگام زایمان عمده مادران به طور معمول بین ۱۰۰۰-۵۰۰ سی سی خون از دست میدهند؛ بنابراین مادری که دو بارداری و زایمان را با فاصله کم پشت سر می گذارد به میزان قابل توجهی مستعد کم خونی فقر آهن می شود.
افزایش بروز مشکلات روحی و افسردگی
عده ای از مادران به دلایلی مانند خستگی و بی خوابی بعد از زایمان و همچنین نگرانی از ایفای درست نقش مادری و اکثراً به دلائل ناشناخته به درجاتی دچار مشکلات خلقی میشوند و ممکن است دورههای موقتی از افسردگی بعد از زایمان را تجربه کنند؛ اگر زنی با فاصله کمی از زایمان، باردار شود احتمال بروز این مشکلات بیشتر میشود.
استعداد ابتلا به پوکی استخوان زودرس
بارداری های پی در پی بدن مادر را از ذخائر مواد معدنی به ویژه کلسیم خالی و او را به طور زودرس مستعد ابتلا به پوکی استخوان نسبت به سایر مادران می کند.
فاصله کوتاه بین دو بارداری، کودک تازه متولد شده را نیز درمعرض خطراتی قرار میدهد:
– مادر شیرده به دلیل بارداری مجبور است شیردهی خود را به تدریج قطع کند؛ بنابراین دوره شیرخوارگی کودک کاهش می یابد و او محروم از شیر مادر می شود.
– مادری که فرزند کوچک دارد و در عین حال باردار است، به دلیل وقف توجه بیشتر به بارداری خود، ممکن است از مراقبت و رسیدگی با کیفیت و مطلوب به فرزند خود غافل شود و کودک که نیازمند حمایت عاطفی و توجه است ممکن است در آینده دچار اختلالات خلقی-عاطفی و کاهش بهره هوشی شود.
فاصله کوتاه بین دو بارداری تبعاتی نیز برای کودک آینده به دنبال دارد؛ بدن مادر به دنبال هر بارداری و زایمان نیازمند مدت زمانی است تا بتواند مواد مغذی از دست رفته را جبران کند.
حال اگر مادر با وجود کمبود مواد مغذی که از بارداری اول به جا مانده، باردار شود به درجاتی مستعد زایمان زودرس می شود و ممکن است کودکی با وزن کم و جثه کوچک به دنیا آورد.
بنا بر توضیحات ارائه شده ضرورت استفاده از یک روش پیشگیری از بارداری مطمئن در دوران پس از زایمان مهم و درخور توجه است زیرا شیردهی به تنهایی نمیتواند از بارداری پیشگیری کند؛ جهت انتخاب یک روش مطمئن و مناسب ۴ هفته پس از زایمان پیش از برقراری رابطه جنسی با متخصصین مامایی مشورت نمایید.