نخستین بانک شیر مادر در تبریز افتتاح شد، اواخر تیرماه بود که همه رسانه ها این تیتر را در اخبار خود گنجاندند. همین یک خط توانست امیدمان را به داشتن نوزادانی قوی و سالم و آینده ای با جامعه سالم دو چندان کند. شاید به این فکر کرده باشید که نقطه آغاز سلامت یک جامعه، سلامت نوزادان آن است و نقطه آغاز سلامت نوزادان، تغذیه سالم و در راس آن شیر مادر است. اما بودند نوزادانی که به دلایل مختلف توان استفاده از شیر مادر خود را نداشتند و متأسفانه از این موهبت الهی محروم می شدند. اما گویا زمان محرومیت تغذیه ای نوزادان به پایان رسیده و می توانیم امیدوار باشیم که با اقدامات اینچنینی، همه نوزادانی که به هر دلیل امکان بهره مندی از شیر مادر را ندارند از تغذیه با شیر مادر برخوردار شوند. در راستای این خبر با شیرین خطیب شهیدی، مسئول بانک شیر بیمارستان الزهرا گفت و گو کردیم تا اگر داوطلب اهدای شیر هستید با شرایط آن بیشتر آشنا شوید.
چطور برای اهدای شیر اقدام کنیم؟
اگر تمایل داشته باشید شیر اهدا کنید، کافی است یک بار با تلفن ۰۴۱۳۵۵۷۷۲۲۵ تماس بگیرید تا مستقیم به نخستین بانک شیر ایران در مرکز آموزشی درمانی الزهرا تبریز وصل شوید. پس از هماهنگی، لازم است برای تشکیل پرونده و انجام آزمایشات، فقط یک بار به این مرکز مراجعه کنید و پس از آن باقی مراحل را به راحتی در منزل انجام دهید. وقتی برای اهدای شیر به این مرکز مراجعه کنید ابتدا یک نمونه خون جهت آزمایشات و بررسی عدم ابتلا به بیماری های مختلف از جمله ایدز، هپاتیت و … گرفته می شود که آزمایش بسیار ساده و آسانی است. پس از آن پرسشنامه ای توسط اهدا کننده پر می شود که موارد دیگر را در آن گزارش می دهد. در صورت عدم وجود مشکل می توانید فرآیند اهدای شیر را آغاز کنید.
در خانه بنشینید و اهدا کننده باشید
بعد از اینکه مراحل انجام آزمایشات، تحویل پرسشنامه و نمونه گیری شیر مادر انجام شد دیگر نیازی به حضور خانم در بیمارستان نیست و برای راحتی بیشتر، می تواند بقیه کارها را در منزل انجام دهد. خانم شیر را در منزل آماده می کند و پس از تماس با مرکز پرسنل ما شیر را در منزل از مادر تحویل می گیرند. اگر کسی به شکل دائمی اهدا کننده باشد وسایلی مثل شیردوش برقی در اختیار او قرار می دهیم تا کار راحت تر باشد. بعد از اتمام کار و پایان اهدا، تجهیزات را پس می گیریم. البته در اختیار قرار دادن وسایل برای کسانی که به صورت دائمی شیر اهدا می کنند اما ممکن است کسی که چند بار هم شیر اهدا می کند با ارائه کارت ملی بتواند از این امکانات برخوردار شود.
خیال تان راحت، همه چیز مطمئن است
خوشبختانه در آزمایشاتی که روی شیر انجام می شود، همه مشکلات یا شرایط دیگر مشخص می شود و اطمینان زیادی برای این قضیه وجود دارد حتی اگر مادری شیر خود را به دلیل بیشتر شدن حجم آن با شیر دیگر قاطی کرده باشد یا آب به آن افزوده باشد در آزمایشات مشخص خواهد شد، چه برسد به مشکلات میکروبی یا عوامل بیماری زا. گاهی در برخی شیرهای اهدایی مشخص شده که میزان باکتری ها بیش از حد نرمال بوده است. این شیرها دور ریخته می شود اما مادر اهدا کننده از فهرست اهدا کنندگان حذف نمی شود، ما به مادر آموزش های بیشتری می دهیم که مثلا شاید دست های خود را قبل از دوشیدن به خوبی نشسته باشد یا عفونت هایی در سینه وجود داشته و حتی ظرف مورد استفاده، مناسب و تمیز نبوده است. ما توصیه های لازم را به این مادران ارائه می دهیم و معمولا دفعات بعد چنین اشتباهاتی تکرار نمی شود. البته درباره ظرف ها باید بگویم که ما ظرف های مخصوص که گیاهی هستند را در اختیار مادران قرار می دهیم. از آنجا که رفت و آمد هر روزه پرسنل به در منازل برای تحویل دادن ظروف به اهدا کنندگان مقدور نیست، چند ظرف به ایشان تحویل می دهیم. بعد از پر شدن ظروف، پرسنل ما شیرها را در منزل تحویل می گیرند. گاهی اوقات هم برخی شیرهای اهدایی پروتئین یا چربی کافی را ندارند، در مورد این شیرها مواد لازم را به آن ها می افزاییم و سپس در اختیار نوزادان قرار می دهیم.
شیرهای اهدایی چطور نگهداری می شوند؟
بعد از اهدای شیر، آن را مورد آزمایشات مختلف باکتریال و … قرار می دهیم. شرایط باکتریال قبل و بعد از پاستوریزه کردن شیر را با هم مقایسه می کنیم و در صورت عدم مشکل، آن را در اختیار نوزادان واجد شرایط قرار می دهیم. جالب است این را هم بدانید که شیر دو یا سه مادر با هم مخلوط می شود و به نوزاد داده می شود. این شیرهای اهدایی در ظرف های مخصوص استریلیزه می شوند و به لحاظ انجام آزمایشات و شرایط نگهداری بهداشتی، کاملا تأیید شده است. مادر شیر را در منزل باید در یخچال قرار دهد، بسیاری از مادران با همین روش شیر را برای وعده های بعدی نوزاد خود نگهداری می کنند و اصلا موضوع عجیبی نیست. ما هم تا جواب آزمایشات میکروبیولوژی ارائه شود تا ۳ روز می توانیم شیر را در یخچال نگهداری کنیم. بعد از آن در دمای منفی ۲۰ درجه می تواند شیر را تا ۶ ماه و بدون وجود مشکل نگهداری کرد. البته ترجیح ما این است که شیرهای اهدایی به شکل تازه برای نوزادان مورد استفاده قرار گیرد اما گاهی اوقات لازم است شیر برای مدت طولانی تری نگهداری شود که با رعایت شرایط لازم این امکان فراهم است. شرایط نگهداری شیر مادر مثل شیر پاستوریزه است و تفاوتی با آن ندارد. شیر نگهداری شده را تا ۷۲ ساعت می توان استفاده کرد اما به دلیل مصرف این شیر برای نوزادان، ما این زمان را ۴۸ ساعت در نظر می گیریم.
چه کسانی می توانند شیر اهدا کنند؟
هر مادری که مازاد نیاز روزانه فرزندش، شیر داشته باشد، می تواند اضافه آن را به بانک شیر اهدا کند. البته برای اهدای شیر حداقل شرایط از لحاظ سلامت لازم است؛ از جمله شرایط لازم برای اهدای شیر به این بانک این است که اهدا کننده در یک سال اخیر هیچ گونه پیوند اعضا شامل پیوند کبد، کلیه و … نداشته باشد به علاوه اخیراً تزریق خون نداشته و تحت جراحی خاصی قرار نگرفته باشد بعد از پر کردن این پرسشنامه و عدم وجود مشکل، یک نمونه شیر جهت انجام آزمایش های بعدی از خانم گرفته می شود. بعد از بررسی های لازم شیر اهدایی از خانم را دریافت می کنیم.
کدام نوزادان دریافت کننده شیر اهدایی هستند؟
نوزادانی که به دلیل تولد زودرس، بیماری های مختلف، وزن پایین، عدم جذب روده ها و … در بخش NICU مرکز ما بستری هستند، گزینه های دریافت شیرهای اهدایی هستند. شیر مادر سهل الهضم و مقوی بوده بنابراین بهترین شیر برای تغذیه نوزادان است. در حال حاضر کودکان بستری در همین مرکز امکان استفاده از این شیرها را دارند و از آنجا که شیر جاذب باکتری است و شرایط ویژه برای نگهداری آن لازم است، امکان ارسال شیر به نقاط دیگر وجود ندارد. البته این طور نیست که در شهرهای دیگر امکان اهدای شیر وجود نداشته باشد، اما هنوز از همان شرایط قدیمی استفاده می کنند و مرکزی به عنوان بانک شیر وجود ندارد. ما نخستین بانک شیر در ایران هستیم اما در اروپا ۵۲ مرکز بانک شیر وجود دارد، بنابراین این موضوع یک امر جا افتاده تلقی می شود. مسلما نیاز به مراکز بیشتر وجود دارد و امیدواریم باز هم شاهد چنین موفقیت هایی باشیم.
هدف، سلامت بچه هاست
بزرگ ترین هدف از تأسیس بانک شیر، این است که همه نوزادان، حتی آنان که به دلایل مختلف نمی توانند از شیر مادر خود بهره بگیرند، بتوانند از تغذیه مناسبی برخوردار باشند. خوشبختانه از زمان افتتاح این بانک شیر، استقبال مادران زیاد بوده و افراد زیادی برای اهدا مراجعه کرده اند، در حال حاضر بیشتر، کسانی برای اهدا پیشقدم شده اند که قبلا در همین مرکز بستری بوده اند و به تازگی با بانک شیر و امکانات آن آشنا شده اند. اما حدس می زنیم با ارائه توضیحات بیشتر و شناساندن این مرکز به مردم، در آینده ای نه چندان دور استقبال هرچه بیشتری برای اهدای شیر شاهد باشیم.
خدمات رایگان یک ساله برای اهداکنندگان
لازم به ذکر است که تمام مراحل بررسی و آزمایشات به صورت کاملا رایگان و بدون پرداخت هیچ گونه وجهی انجام می شود. به علاوه یک امکان که برای اهداکنندگان در نظر گرفته ایم این است که فرزند تازه متولد شده خانم اهدا کننده می تواند تا یک سال به صورت رایگان از خدمات و ویزیت مرکز درمانی الزهرا بهره مند شود. به هر حال کسی که از شیر اضافه خود اهدا کرده باید بتواند علاوه بر اجر معنوی، از برخی امکانات هم بهره مند شود و ما فعلا توان مان در همین حد است که ویزیت رایگان برای فرزندان تازه متولد شده در نظر گرفته ایم.
شیر استریلیزه
شیرهای اهدایی در ظرف های مخصوص استریلیزه می شوند و شرایط نگهداری بهداشتی، کاملاً تأیید شده است.
شرایط اهدای شیر
اهدا کننده شیر نباید در یک سال اخیر هیچ گونه پیوند اعضاء شال پیوند کبد، کلیه و … داشته باشد.
شما هم می توانید ناجی نوزادان باشید
دکتر فریور رییس اداره شیر مادر وزارت بهداشت در گفت و گو با ایسنا درباره بانک شیر می گوید: چنانچه شیر مادر برای تغذیه شیر خوار کافی نباشد، شیر دایه یا شیر تهیه شده از بانک شیر مادر جایگزین مناسبی خواهد بود. آمارهای جهانی حاکی از آن است که تغذیه با شیر مادر سالانه جان یک میلیون کودک را از مرگ نجات می دهد و شیر مادر عاملی برای ارتقای سطح سلامت کودکان محسوب می شود. به علاوه پیشگیری از بروز بیماری های مزمن حاد و عفونی و بیماری های آلرژیک و قلب و عروق و عفونت های دستگاه گوارش، تنفسی و ادراری از مزایا و فواید تغذیه با شیر مادر است. در همین راستا و با توجه به نقش مهم شیر مادر در سلامت جامعه، نخستین بانک شیر ایران را در بیمارستان الزهرای تبریز با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تأسیس کردیم. در این مرکز برای ذخیره از شیر مادران سالم داوطلب استفاده شده و شیر اضافه مادر به صورت خام یا پاستوریزه یا منجمد نگهداری می شود. »
شما هم بهره مند می شوید
فریور به فواید اهدای شیر برای مادر اهدا کننده اشاره کرده و می گوید: «کاهش احتمال بروز سرطان پستان، تخمدان، شکستگی ناشی از پوکی استخوان در سالمندان و جلوگیری از اضافه وزن از فواید این روش تغذیه ای برای مادران شیرده است. برای اهدای شیر هیچ ضرورتی برای اعمال محدودیت تغذیه مادر شیرده وجود ندارد و مادرانی که به روش سزارین زایمان کرده اند هم می توانند مانند سایر مادران، نوزادان خود را شیر دهند یا اهدای شیر داشته باشند. »
منبع خبر : لحظه نما
مفید بود