استراحت دوران بارداری انواع مختلفی دارد. گاهی باید مقدار تحرک روزانه تان را کم کنید و دور ورزش کردن را خط بکشید. در شرایط خاصی از بلندکردن اجسام سنگین منع می شوید، در بعضی مواقع باید بیشترین ساعات شبانه روز را روی مبل یا تخت استراحت کنید و در مواردی هم نباید در طول دوران بارداری روابط زناشویی داشته باشید. البته همه ماجرا به این نکات خلاصه نمی شود. تعدادی از خانم های باردار به اصطلاح استراحت مطلق می شوند، به این معنا که باید مدام دراز بکشند، حتما از دستشویی فرنگی استفاده کنند و فقط اجازه دارند برای صرف غذا یا دوش گرفتن سرپایی و کوتاه مدت از جایشان بلند شوند.
گاهی اوقات نیز خانم باردار باید دوران بارداری را در بیمارستان طی کند و تحت مراقبت های ۲۴ ساعته قرار بگیرد. البته خانم ها نباید از این ماجرا بترسند؛ زیرا استراحت مطلق در شرایط خاصی نیاز می شود و در طول این مدت هم فرد باردار باید با خواندن کتاب هایی مثل تربیت کودک یا مراحل رشد جنین، تماشای فیلم، آموزش زبان های خارجی از طریق فیلم و کتاب و… خودش را سرگرم کند تا افسردگی به سراغش نیاید.
برای پیشگیری از بروز یبوست در زمان استراحت مطلق باید موادغذایی فیبردار مصرف شود. حتی کم نیستند خانم هایی که فکر می کنند برای پیشگیری از گرفتگی بدن، لخته شدن عروق پا یا درد مفاصل می توانند نرمش های سبک انجام دهند و متاسفانه همین موضوع سلامت جنین و مادر را به خطر می اندازد. پس حتما در این موارد با پزشکتان مشورت کنید.
دکتر اعظم السادات موسوی، متخصص بیماری های زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره می گوید: اگرچه ممکن است پزشک استراحت در بستر را در طول بارداری های پرعارضه توصیه کند، اما محدودیت فعالیت خود ممکن است به بروز برخی مشکلات منجر شود. برخی از عوارض استراحت در بستر در بارداری شامل خستگی، یبوست، درد و عضلانی و مفاصل، کمردرد، گیجی، ضعف عضلانی و عدم احساس شادابی و افسردگی است. بی خوابی از دیگر عوارض استراحت مطلق است. تغییرات متابولیسم، از دست رفتن توده استخوانی، به وجود آمدن انواع دردها، احساس بی حوصلگی و تنهایی به سلامت روانی شما آسیب وارد می کند. استراحت مطلق به مدت طولانی خطر تشکیل لخته در پاها را افزایش می دهد. در بعضی شرایط ممکن است حتی هپارین برای پیشگیری از تشکیل لخته تجویز شود یا لازم است که وقتی خانم باردار در بستر دراز کشیده عضلات پاهایش را حرکت بدهد تا خون در پاهایش تحرک داشته باشد. به علاوه، از آنجایی که مادر باردار از عضلات، قلب و ریه ها به اندازه کافی استفاده نمی کند، توان و نیروی خود را تا حد زیادی از دست می دهد و خیلی زود خسته می شود.
چیزهایی وجود دارد که می تواند سایر عوارض را کنترل کند، برای مثال، داشتن برنامه غذایی متعادل می تواند مانع از ایجاد یبوست شود. اگر یبوست مشکل حادی را ایجاد کرد، پزشک ممکن است داروهای نرم کننده مدفوع را تجویز کند. ماساژ اندام ها مانع از درد عضلانی و اسکلتی یا ضعف می شود.
طبیعی است که استراحت در بستر ممکن است هر خانم بارداری را از زندگی شلوغ و پرکار خود محروم کند و حتی مانع از آن شود که بسیاری از فعالیت های دلخواه خودش را انجام بدهد. خانم بارداری که استراحت در بستر دارد، احساس ایزوله شدن، خستگی و فرسودگی و افسردگی پیدا می کند، اما او می تواند کارهایی را انجام دهد که روزها، هفته ها و ماه های بارداری را با خوبی و رضایت سپری کند و با امید و فکر کردن به نوزاد سالم دچار هیچ عارضه روحی هم نشود. خانم هایی که نیاز به استراحت کامل در بستر ندارند، می توانند با کمک و نظارت یک فرد مراقب در اتاق یا حیاط خانه یا نزدیک محل زندگی کمی قدم بزنند.
روزها و شب ها می توانند به سادگی سپری شوند، اگر مادر باردار با فرزندش حرف بزند و با او زندگی کند. میتواند از دوست یا اقوام و آشنایان نزدیک به خود بخواهد که ساعاتی از روز را در کنار او بمانند. صبح ها لباس خود را تعویض کرده و رنگ های شاد بپوشد. می تواند در حال استراحت لباس های نوزادش را مرتب کرده و کتاب بخواند. بسیاری از مادران، به خصوص مادرانی که فرزند اول خود را باردار هستند، نمی دانند چگونه و چطور با او ارتباط برقرار کنند و چگونه از او مراقبت کنند. کتاب های مخصوص والدین، مجلات و سایت های مختلفی وجود دارد که مادر باردار می تواند به آنها مراجعه کند. روزنامه ها، کتاب های کودکان یا کتاب های رمان می تواند سرگرم کننده باشد. دیدن تلویزیون، بازی های کامپیوتری یا ویدیویی هم می تواند راه خوبی برای سرگرم شدن باشد. چنین فردی می تواند از مادر خود یا یک دوست یا یکی از اعضای خانواده بخواهد که در این دوران برای انجام امور منزل به وی کمک کند.
خانم هایی که نیاز به استراحت کامل در بستر ندارند، می توانند با کمک و نظارت یک فرد مراقب در اتاق یا حیاط خانه یا نزدیک محل زندگی کمی قدم بزنند و تا جایی که سبب خستگی نشود و برایشان خطرناک نباشد، کارهای سبک منزل را خود انجام دهند. البته همه اینها بستگی به اجازه پزشک آنها دارد.
