از کجا بفهمم حساسیت به آی یو دی دارم؟/ خونریزی بعد از گذاشتن IUD

سلام من تازه ایودی گذاشتم و خون ریزی دارم ایا این خون ریزی عادیه و اینکه از کجا بفهمیم که به مس حساسیت داریم؟!

پاسخ مشاور نی نی نما:

سلام بله طبیعی است و جای نگرانی ندارد. حساسیت به مس نام بیماری است به نام ویلسون که در ادامه علایم آن بیماری را می توانید مطالعه فرمایید.

***

آی یو دی یکی از وسایل پیشگیری از بارداری برای مدت طولانی است، که مورد تائید سازمان جهانی بهداشت بوده و یکی از پرمصرف‌ترین و رایج‌ترین انواع وسایل پیشگیری از بارداری محسوب می‌شوند.

شکل کلی آی یو دی اغلب شبیه حرف T انگلیسی است. دو نوع آی. یو. دی وجود دارد، در یک نوع مقدار کمی فلز مس و در نوع دیگر پروژستین یا فرم صناعی هورمون پروژسترون تعبیه شده‌است. محل اصلی قرار گرفتن آن در حفره رحم است و نیازی به تصمیم گیری روزانه در مورد استفاده از آن نیست. دخالت مصرف‌کننده در نحوه استفاده از آن بسیار ناچیز است.

معمولترین آی یودی ها،TCu 380 A است که به شکل T بوده و به مدت ۱۰ سال مس آزاد می کند. انواع کم عارضه تر آی یودی های مس دار مانند آی یودی cusafe 300 نیز در بازار کشور موجودند که ۵ سال دوام دارند و درد و خونریزی پریود به دلیل سایز کوچکتر و بازوهای خمیده آنها کمتر است.

آی‌یو‌دی در بعضی از افراد ممکن است باعث افزایش میزان خون‌ریزی عادت ماهیانه و لکه‌بینی شود که این مشکل معمولا طی ۲ تا ۳ ماه بعد از گذاشتن آی‌یو‌دی رفع می‌شود. برای برطرف کردن لکه‌بینی آی‌یو‌دی نیازی به خوردن قرص‌های خوراکی پیشگیری از بارداری نیست. كم‌خونی با آی‌یو‌دی در افرادی دیده می‌شود كه خون‌ریزی شدید با آی‌یو‌دی برای آنها به‌وجود آید. مشكل كم‌خونی در معاینه‌های دوره‌ای‌ آی‌یو‌دی بررسی می‌شود و اگر وجود داشته باشد با قرص آهن به راحتی قابل درمان است.

۱٫ ای یو دی در برخی شرایط نباید استفاده شود:

۲٫ حاملگی يا شک به آن،

۳٫ سابقه بیماری التهابی لگن درمان نشده با بستری در بيمارستان،

۴٫ رحم با شكل غيرطبيعي (بر اساس معاينه لگن)

۵٫ بیماری ویلسون و حساسیت به مس

۶٫ نقص سيستم ايمنی

۷٫ میومي كه اندازه وشکل حفره رحم را تغيير داده باشد

۸٫ خونريزی شديد قاعدگی يا کم خونی شدید،

۹٫ خونريزی واژينال بدون علت مشخص،

۱۰٫ اختلالات انعقادی مانند کمبود پلاکت و بیماری ون ویلبراند

۱۱٫ شك به وجود بدخيمی رحم يا سرويكس و يا قطعيت وجود آن،

۱۲٫ درفاصله زمانی درمان و پي گيري مول

۱۳٫ سل لگنی

موارد منع مصرف نسبی (مواردی که بهتر است ای یو دی استفاده نشود ولی در صورت صلاحدید پزشک یا ماما قابل استفاده است.)

سابقه بیماری التهابی لگن بدون بستری در بيمارستان

سابقه منوراژي (خونریزی بیش از حد)

سابقه ديسمنوره و درد هنگام قاعدگی

تعداد شرکای جنسی زیاد

سابقه يا ابتلای اخير به بیماریهای مقاربتی

عفونت رحم پس از زايمان يا سقط عفونی در سه ماهه گذشته،

سرويسيت و واژينيت درمان نشده،

نداشتن سابقه زايمان

زمان شروع استفاده

پنج روز اول قاعدگی

۶ هفته پس از زايمان

سقط يا کورتاژ غيرعفونی زير ۱۲ هفته (در پنج روز اول)،

۶ هفته پس از سقط بالای ۱۲ هفته،

مادران شيردهی که قاعدگی آنها برنگشته است (۶ هفته پس از زايمان با اطمينان از باردار نبودن).

پزشک شما پس از انجام آزمایشهای زیر ای یو دی را برای شما کار می گذارد.

معاينه لگن (بررسی اندازه و وضعيت رحم و لوله ها)،

اندازه گيري هموگلوبين خون (برای بررسی کم خونی)

بیماری ویلسون، بیماری مادرزادی است که علل اصلی ایجاد آن اختلال در انتقال فلزی در بدن به نام مس است.

در بیماری ویلسون یک ژن ایراد پیدا می کند و باعث می شود که دفع مس از کبد به داخل صفرا دچار اختلال شود و به این ترتیب مس زیادی در کبد و مغز تجمع می کند.

بیماری ویلسون به علت نقص در سوخت‌ و‌ ساز مس، مس جذب شده از غذا در مغز و کبد رسوب می‌کند.‌این بیماری معمولا سیر مزمنی دارد و علائم تدریجی ایجاد شده و آهسته پیشرفت می‌کند و در صورت عدم تشخیص و درمان، به فوت بیمار منجر می‌شود.

بیماری ویلسون دو تظاهر عمده دارد: کبدی و مغزی. نوع کبدی معمولا در دهه اول ایجاد می‌شود و به نارسایی کبد می‌انجامد، نوع عصبی بیشتر در دهه دوم ایجاد می‌شود و باعث اختلالات حرکتی می‌شود.

یکی از انواع علائم عصبی این بیماری انقباضات غیر‌ارادی و غیر‌طبیعی عضلات است که باعث تغییر وضع عضو می‌شود که به آن دیستونی می‌گویند. این انقباضات غیر‌طبیعی به‌ویژه عضلات دهان، حلق، حنجره و صورت را درگیر می‌کنند و باعث اختلال تکلم شدید و اختلال بلع می‌شود.

گاهی انقباضات غیر‌طبیعی یا دیستونی در اندام‌ها دیده می‌شود و باعث تغییر شکل اندام‌های فوقانی و تحتانی و اختلال راه رفتن می‌شود.‌ در گروهی از بیماران لرزش شدید در دست‌ها دیده می‌شود که فرد قادر به انجام کار با دست‌ها نیست‌. در گروهی از بیماران نیز کندی شدید حرکات و علائمی شبیه پارکینسون دیده می‌شود.‌

از آنجا که درمان قطعی برای بیماری ویلسون وجود دارد، لازم است هر بیماری که با اختلالات حرکتی مراجعه می‌کند، به‌ویژه اگر کمتر از۴۰ سال داشته باشد، از نظر این بیماری بررسی شود.‌ تشخیص این بیماری با انجام تست‌های خونی و بررسی میزان پروتئین حمل‌کننده مس در خون و میزان مس دفع شده در ادرار، همچنین معاینه چشم پزشکی برای دیدن رسوب مس در قرنیه و ام ‌آر‌آی مغز داده می‌شود.

نشانه های بیماری ویلسون
علایم بیماری ویلسون متغیر است. این علایم عبارتند از:

هپاتیت مزمن
استئاتوز (استحاله ی چربی) کبد
سیروز کبدی که در نوجوانان و بزرگسالان ایجاد می شوند.
تظاهرات عصبی، شامل اختلالات تکلمی و اختلالات حرکتی مختلف، نشان دهنده ی وجود بیماری کبدی هستند.

تشخیص بیماری ویلسون
تشخیص بیماری ویلسون بر اساس کاهش میزان سرولوپلاسمین سرم، افزایش دفع مس در ادرار، افزایش میزان مس کبد و وجود حلقه ای به رنگ خاکستری- سبز یا قرمز طلایی در لبه ی خارجی قرنیه به نام حلقه ی Kayser- Fleischer صورت می گیرد. حلقه ی مزبور در ۳۰ تا ۵۰ درصد بیماران، در مرحله ی کبدی یا پیش از بروز سایر علایم بیماری دیده می شود و از این رو، موجود نبودن آن، دلیل عدم ابتلای فرد به بیماری ویلسون نیست. «استاندارد طلایی» تشخیص بیماری ویلسون، نمونه برداری (بیوپسی) کبد است.

درمان بیماری ویلسون
پس از تشخیص بیماری ویلسون ، بیماران باید تحت درمان با دارویی که مس اضافی بدن و مغز را جذب و سپس دفع می‌کند، قرار بگیرند. درصورتی که این بیماری زود تشخیص داده شود و درمان زود شروع شود، می‌توان این بیماران را به صورت کامل درمان کرد.

موثرترین دارو در درمان بیماری ویلسون D-penicillamine (دی پنی سیلامین) است. همراه آن باید ویتامین B6 وZINK نیز مصرف شود. درمان برای تمام عمر ادامه می‌یابد و باید بررسی وابستگان و فرزندان خانواده با slit lamp، بررسی تست‌های کبدی و اندازه‌گیری سرولوپلاسمین انجام گردد.

توصیه
– بیماری حتی در صورت کنترل کامل یا بدون علامت بودن، تا آخر عمر نیاز به درمان دارد.

– به هیچ عنوان درمان بیماری نباید قطع شود، در غیر اینصورت، بیماری پیشرفت کرده و عوارض غیر قابل جبرانی را برای بیمار خواهد گذاشت.

– این بیماری در صورت عدم درمان یا قطع آن احتمالا در ۱ تا ۵ سال پس از بروز علایم متاسفانه منجر به فوت بیمار خواهد شد.

– بهبود ظاهری بیمار از زمان شروع درمان ممکن است چند ماه بعد مشخص شود اما این بهبود در ماه های اول در آزمایش های انجام شده مشخص می گردد.

مواد غذایی که بیماران ویلسون بهتر است مصرف نکنند:
خوردن یا پختن هر نوع غذایی در ظروف مسی، جگر، مغز، دل، قلوه، صدف، کاکائو، قارچ، آجیل و خشکبار.

به جز موارد فوق بیمار منعی در سایر غذاها، ماهی ها و انواع میوه ها ندارد مگر طبق نظر پزشک (از جمله منع مصرف نمک و نوشابه در بیماران با درگیری کبدی شدید).

تشابه بیماری پارکینسون و ویلسون
بیماری پارکینسون از چندین جهت مشابه ویلسون است. در هردوی این بیماری ها سفتی عضلات و اشکال در راه رفتن و نوشتن با خط ریز وجود دارد. آنچه این دو بیماری را از هم متمایز می کند درگیری کبد و ایراد در سلول های قرمز خون در بیماری ویلسون است که در پارکینسون وجود ندارد.

توجه:
تعداد این بیماران چشمگیر بوده و تحقیقات نشان می دهد که بیشتر در ازدواج های فامیلی اتفاق می افتد و این بیماری در کودکان شروع می شود که تشخیص دیر هنگام آن منجر به مرگ کودک می شود.