تیروئید یک غده کوچک در گردن است. وظیفه آن به عنوان بخش مهمی از سیستم غدد درون ریز، کنترل متابولیسم بدن شماست، یعنی فرآیندی که بدن شما از طریق هورمون هایی که آزاد می کند مواد خوراکی و نوشیدنی مصرفی شما را به انرژی تبدیل می کند. تیروئید توسط هورمون تحریک کننده تیروئید (THS) پیامی از غده تیروئید دریافت می کند و تریودوتیرونین (T3)، تیروکسین (T4) و کلسی تونین آزاد می کند.
در حالیکه بسیاری از افراد می دانند عدم تعادل T3، THS و T4 می تواند باعث تغییر وزن یا خلق و خو شود، آیا شما می دانستید که این مسئله عدم تعادل T3، THS و T4 می توانید روی چرخه قاعدگی و باروری نیز تاثیر بگذارد؟ به عبارت دیگر، تیروئید شما چیزی است که باید به آن توجه کنید.
برای پیدا کردن جواب سوالات زیر، ادامه مطلب را بخوانید:
اختلالات تیروئید چیست؟
- چطور عملکرد تیروئید با باروری ارتباط پیدا می کند؟
- آیا عملکرد تیروئید می تواند باروری مردان را تحت تاثیر قرار دهد؟
- اگر با وجود اختلال تیروئید باردار شوید چه اتفاقی می افتد؟
- چطور می توان خطرمشکلات تیروئید مرتبط با باروری را به حداقل رساند؟
ابتدا، نکاتی در مورد اختلالات تیروئید
بیماری تیروئید در زنان بسیار شایعتر از مردان است، در زنان حدوداً پنج تا هشت برابر بیشتر از مردان است (جامعه پزشکی هنوز درباره علت آن مطمئن نیست).
پرکاری تیروئید (مقدار زیاد هورمون های تیروئید به دلیل وجود غده تیروئید بیش فعال) بیش از ۵% از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم این بیماری می تواند شامل کاهش وزن غیر قابل توضیح، افزایش اشتها، احساس عصبانیت و اضطراب، مشکلات خواب، سبک یا کمتر شدن چرخه قاعدگی، افزایش عرق کردن و عدم تحمل گرما باشد.
کم کاری تیروئید (میزان پایین هورمون های تیروئید به دلیل فعالیت پایین غده تیروئید) که در ۲ تا ۴ درصد از زنان دیده می شود. برخی از علائم شایع که در کم کاری تیروئید مشاهده می شود: افزایش وزن، خستگی، یبوست، احساس سرما، ریزش مو، رنگ پریدگی و افزایش یا سنگین تر شدن قاعدگی است. (به دلیل شباهت علائم بین کم کاری تیروئید و سندروم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS، پزشک اغلب هنگام معاینه بیماران برای PCOS هورمون های تیروئید را بررسی می کند و بلعکس.)
معاینه مرتب سطح هورمون تیروئید از طریق آزمایش خون در حال حاضر به طور معمول توسط پزشکان در زنان غیر باردار در سن تولید مثل که علائم بیماری را ندارند، انجام نمی شود. (اگرچه انجمن تیروئید آمریکا توصیه می کند که از سن ۳۵ سالگی به طور منظم عملکرد تیروئید را تحت نظر داشته باشید.) اما اگر سابقه شخصی یا خانوادگی بیمای خود ایمنی (که می تواند به عملکرد تیروئید مرتبط باشد) را دارید یا از علائم کم کاری یا پرکاری تیروئید رنج می برید، مهم است که تیروئید شما مرتباً توسط پزشک معاینه شود.
اگر در مورد هورمون های تیروئید خود نگران هستید چون علائمی را مشاهده کرده اید یا فقط کنجکاوید، ما شما را راهنمایی می کنیم. با آزمایش باروری مدرن (Modern Fertility)، شما می توانید سطح THS خود از جمله هورمون های تولید مثلی را اندازه بگیرید.
اختلال عملکرد تیروئید و باروری و سلامت تولید مثل
عملکرد تیروئید توسط محور هیپوتالاموس- هیپوفیز (HPA) تنظیم می شود، یک گروه به هم پیوسته متشکل از هیپوتالاموس (بخشی از مغز که هورمون تولید می کند) و غده هیپوفیز (که منتظر اشاره از هیپوتالاموس است). این جفت به یک اندازه ضخامت دارد، وقتی یکی از این اندام ها سیگنالی می فرستد، در دیگری واکنش زنجیره ای ایجاد می کند.
از آنجاییکه HPA همچنین تولید برخی از مهمترین هورمون های مربوط به باروری را کنترل می کند، اختلال عملکرد تیروئید می تواند تاثیری در میزان آزاد شدن این هورمون ها داشته باشد. وقتی هر یک از این انحراف ها از وضعیت فعلی اتفاق می افتد، می تواند چرخه های قاعدگی را مختل (یا متوقف) کند. بدون چرخه کامل، از جمله تخمک گذاری، لقاح و لانه گزینی، شما نمی توانید به طور طبیعی باردار شوید.
در نتیجه این تغییرات هورمونی، هر دو پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید با چرخه غیر عادی قاعدگی مرتبط هستند. (چندین مطالعه به پرولاکتین به عنوان محرک اصلی در این مورد اشاره دارد.)
بر اساس آنچه گفته شد، رسیدگی به وضعیت تیروئید از طریق درمان می تواند احتمال بروز مشکلات باروری مرتبط با آن را کاهش دهد. در یک مطالعه از گروهی تقریباً ۴۰۰ نفری زنان مبتلا به ناباروری، ۲۴% از شرکت کنندگان دارای کم کاری تیروئید بودند، اما طی یکسال از شروع روند درمان، ۷۶% قادر به بارداری بودند.
دامنه طبیعی: سطح THS و مشکلات غیر قابل توضیح
در یک مطالعه که بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ انجام شده است، زنان مبتلا به ناباروری غیر قابل توضیح، دارای سطح THS بالاتر از نرمال نسبت جمعیت کنترل بودند، که نشان دهنده اختلال تیروئید خفیف بود، هر چند نشان از کم کاری تیروئید کامل نیست.
این بدان معناست که: حتی افزایش سطح THS نه چندان زیاد، در محدوده سطح THS می تواند باعث مشکل در بارداری شود. (همه دلایلی که باید سطح آن را بررسی کنید تا جلوی مشکلاتی احتمالی را بگیرید.)
چه ارتباطی بین اختلال عملکرد تیروئید و باروری مردان وجود دارد؟
اختلال تیروئید نه تنها باروری زنان را تحت تاثیر قرار می دهد، حتی روی میزان باروری مردان نیز تاثیر می گذارد. چرا؟ زیرا T3 و T4 هر دو در رشد و عملکرد بیضه ها نقش دارند.
پرکاری تیروئید می تواند منجر به کاهش در موارد زیر شود:
- حجم مایع منی یا مقدار انزال
- غلظت اسپرم یا تعداد اسپرم در هر میلی لیتر از مایع منی
- تحرک اسپرم یا اینکه اسپرم چقدر خوب و مفید حرکت می کند
- مورفولوژی اسپرم یا اندازه و شکل اسپرم
کم کاری تیروئید می تواند منجر به کاهش موارد زیر شود:
- مورفولوژی اسپرم
درست مانند اختلال عملکرد تیروئید بر روی تخمدان، در آقایان نیز پس از درمان و بازگشت عملکرد غده به حالت عادی، مشکلات باروری مرتبط به تیروئید رفع می شود.
تیروئید در دوران بارداری
در صورتیکه مشکلات مربوط به تیروئید به موقع درمان نشود، بارداری ممکن است به چند شکل تحت تاثیر قرار بگیرد.
افزایش تقاضای کودک در حال رشد می تواند گاهی اوقات باعث بروز و یا بدتر شدن کم کاری تیروئید در زنان باردار شود.
به علاوه، اختلال در عملکرد تیروئید (ناشی از بیماری تشخیص داده شده/ یا وجود آنتی بادی های تیروئید) قبل و حین بارداری می تواند بر رشد سالم مغز جنین تاثیر بگذارد. گفته می شود، درمان با T4 از طریق دارو لووتیروكسین می تواند خطر تولد نوزادان با وزن کم و دیگر عوارض را کاهش دهد.
در مورد از دست رفتن حاملگی و سقط جنین، شواهد کمی وجود دارد که مستقیماً به پر کاری تیروئید (در صورت عدم وجود اختلال خود ایمنی تیروئید یا AITD) مرتبط باشد. اما یک مطالعه نشان داد که خطر سقط جنین در زنان مبتلا به پرکاری تیروئید در مقایسه با زنان فاقد مشکلات تیروئید، دو برابر است. (این به احتمال زیاد به دلیل هورمون های تیروئید بیش از حد است که بر رشد جنین اثر می گذارد.) از نظر کم کاری تیروئید، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد درمان ناکافی می تواند موجب نازایی، سقط جنین و عواقب نامطلوب حاملگی شود.
بعد از بارداری، خطر ابتلا به تیروئیدیت پس زایمانی یا التهاب تیروئید نیز وجود دارد، این مشکل برای ۵ تا ۱۰ زن از هر ۱۰۰ زن در اولین سال پس از زایمان رخ می دهد. این می تواند منجر به کم کاری موقت تیروئید (تا یک سال)، پر کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید بعد از کم کاری تیروئید شود.
درمان اختلالات تیروئید
درمان اختلالات تیروئید قبل از تلاش برای باردار شدن می تواند خطر بروز هر گونه مشکلاتی را که در توانایی شما برای بارداری یا داشتن یک بارداری موفق تاثیر می گذارد، کاهش دهد. درمان های پرکاری و کم کاری تیروئید بسته به شدت علائم و تشخیص پزشک متفاوت است، اما اغلب با داروهای تجویز شده توسط پزشک معالجه می شود.
به طور معمول، بیماران تا زمان انتخاب یک دوز مناسب، تحت مراقبت های اولیه (انجام آزمایش هر شش هفته تا چند ماه) قرار می گیرند. زمانیکه یک بیمار تحت درمان با دوز مشخصی از دارو برای کنترل بیماری باشد، باز هم به صورت سالانه نیاز به انجام آزمایش های تیروئید دارد.
پس، با همه اینها نتیجه نهایی چیست؟
حتی اگر تیروئید یک غده بسیار کوچک باشد، باز هم مهم است. از آنجاییکه همیشه به طور مرتب معاینه نمی شود، آگاهی از علائم عدم تعادل تیروئید می تواند بسیار مفید باشد. اگر شما پریودهای نامنظم دارید و یا هر چیز غیر معمولی را تجربه می کنید که شبیه به علائم فوق است، به پزشک خود مراجعه کنید. آنها می توانند به شما در درمان بیماری کمک کنند و قبل از باردار شدن مشکل را رفع کنند.
نکته آخر: اگر موارد گفته شده باعث شد که در مورد سطح تیروئید خود به فکر بروید، تست Modern Fertility را انجام دهید تا به پاسخ سوالات خود برسید. زیرا این غده کوچک و کلمات اختصاری کوتاه سه حرفی THS می تواند چشم انداز بزرگی از سلامتی شما ارائه دهد.
