اپیدورال باعث زایمان بدون درد در قسمت شکم می‌شود اگرچه به زنان اجازه می‌دهد تا حین زایمان کاملاً هوشیار باشند. زایمان بدون درد احساس را کاهش می‌دهد اما باعث بی‌حسی کامل نمی‌شود و در زایمان طبیعی و سزارین قابل‌استفاده است.
دارو به‌وسیله کاتتر (لوله بسیار نازک، انعطاف‌پذیر و توخالی) به داخل فضای اپیدورال وارد می‌شود. فضای اپیدورال در خارج از غشای اطراف نخاع و مایع نخاعی قرار دارد. اکثر زنان می‌توانند زایمان بدون درد اپیدورال داشته باشند اما این روش برای همه مناسب نیست. پزشک قبل از انجام زایمان اپیدورال در مورد وضعیت سلامت و بیماری‌های احتمالی قبلی زنان سؤال می‌کند.
زایمان طبیعی و سزارین بدون درد روشی بسیار مؤثر است و تقریباً همیشه می‌تواند درد را بهتر از سایر داروها کاهش دهد. اکثر زنانی که از روش اپیدورال برای زایمان استفاده می‌کنند هیچ دردی ندارند یا درد بسیار کمی را تجربه می‌کنند. هرگونه داروئی که زنان در طول زایمان از آن استفاده می‌کنند از طريق بند ناف وارد جریان خون کودک می‌شود. داروهای ضد درد و بیهوشی تزریق‌شده به‌وسیله اپیدورال نیز از این قاعده مستثنا نیستند اما نکته مهم این است که بیهوشی‌های تزریق‌شده به‌وسیله اپیدورال نسبت به سایر داروهای مسکن که ممکن است برای استفاده در طول زایمان مورداستفاده قرار گیرند بر کودک تأثیر خفیف‌تری دارند. اپیدورال هیچ عوارضی در درازمدت ندارد. یکی از تفاوت‌های زایمان بدون درد اپیدورال این است که تولد نوزاد به‌طور متوسط بیشتر از زایمان معمولی طول می‌کشد. متخصص زنان و زایمان می‌تواند به شما در مورد مزایا و خطرات زایمان اپیدورال و این‌که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر مشاوره دهد.
مزایای زایمان بدون درد یا اپیدورال
اگر زایمان نیاز به زمان طولانی داشته باشد به زن اجازه می‌دهد تا استراحت کند.
با کاهش ناراحتی و درد زایمان باعث می‌شود زنان تجربه مثبت‌تری از زایمان داشته باشند.
معمولاً اپیدورال اجازه می‌دهد که زن هوشیار باشد و مشارکت فعالی در هنگام زایمان داشته باشد.
اگر زایمان سزارین انجام شود بی‌حسی اپیدورال به او اجازه خواهد داد هوشیار بماند و همچنین در دوره بهبودی درد کمتری خواهد داشت.
وقتی سایر مکانیسم‌های مقابله و تحمل کمک نمی‌کنند اپیدورال می‌تواند به زن کمک کند با تحریک‌پذیری و خستگی مبارزه کند. اپیدورال به زنان اجازه می‌دهد که قبل از زایمان استراحت کنند، متمرکز شوند و قدرتش را برای شرکت فعال در تجربه زایمان بازیابی کند.
افراد مناسب برای زایمان بدون درد
همه زنان داوطلب مناسبی برای زایمان بدون درد نیستند. زن باردار اگر فشارخون پایین (به علت خونریزی یا مشکلات دیگر)، اختلال خونریزی، عفونت خونی عفونت پوستی در قسمت کمر دارد که سوزن وارد می‌شود، یا اگر او تا سابقه واکنش آلرژیک به بی‌حسی موضعی داشته است قادر به داشتن زایمان اپیدورال نیست. زنانی که داروهای خاص خونی مصرف می‌کنند نیز برای این نوع زایمان بدون درد مناسب نیستند.
زمان استفاده از اپیدورال
زن باردار می‌تواند در هر زمان از زایمان که درد احساس می‌کند تزریق اپیدورال داشته باشد. اکثر زنان زایمان بدون درد را زمانی درخواست می‌کنند که انقباضات آنها شدید و دهانه رحم حدود ۵ یا ۶ سانتی‌متر باز می‌شود. پزشک ممکن است تزریق اپیدورال را تا مرحله فشار برای زایمان به تأخیر بیندازد اما این بستگی به این دارد که فرایند چگونه پیش رود.
تزریق اپیدورال به زن توصیه می‌شود اگر با استفاده از هورمون اکسیتوسین زمان زایمان تسریع یابد. هورمون اکسیتوسین است باعث انقباضات رحمی می‌شود. زن ممکن است نیاز به مسکن اضافی داشته باشد، زیرا اکسیتوسین باعث شدیدتر شدن انقباضات رحمی می‌شود. هنگامی‌که اپیدورال در محل قرار می‌گیرد می‌تواند تا زمانی که نوزاد متولدشده و جفت آن تحویل داده شود در همان‌جا باقی بماند. اپیدورال ممکن است زمانی که جفت در رحم باقی می‌ماند و پزشک باید به‌صورت دستی آن را بردارد نیز استفاده شود.
روش‌های تزریق اپیدورال
امروزه دو روش اصلی استفاده از زایمان بدون درد وجود دارد. بیمارستان‌ها و متخصصین بیهوشی مختلف دوز و ترکیب دارویی متفاوت را استفاده می‌کنند. زنان باردار باید از پزشک بیمارستان در مورد اقدامات لازم در این زمینه سؤال کنند.
اپیدورال معمولی
پس از استفاده از کاتتر ترکیبی از مواد مخدر و بیهوشی‌ها به‌وسیله یک پمپ یا تزریق دوره‌ای به فضای اپیدورال تزریق می‌شود. مواد مخدر مانند فنتانیل یا مورفین برای جایگزینی برخی از دوزهای بالاتر بیهوشی مانند بوپیواکائین، کلروفیکاین یا لیدوکایین داده می‌شود. این کار به کاهش برخی از عوارض جانبی بیهوشی کمک می‌کند.
اپیدورال اسپاینال یا نخاعی (CSE)
در اپیدورال نخاعی دوز اولیه مواد مخدر، بی‌حسی یا ترکیبی از هر دو در زیر غشای خارجی پوشش‌دهنده نخاع و سپس داخل فضای اپیدورال تزریق می‌شود. این منطقه اینتراکتال است. متخصص بیهوشی سوزن و سپس کاتتر را به فضای اپیدورال وارد می‌کند سپس سوزن را بیرون می‌کشد و کاتتر را داخل محل قرار می‌دهد. این کار اجازه می‌دهد تا مادر آزادی بیشتری برای حرکت در تخت و توانایی بیشتری برای تغییر موقعیتش داشته باشد. در صورت قرارگیری کاتتر در محل زن هر زمان که به اپیدورال مجدد نیاز داشته باشد می‌تواند از آن استفاده کند. با استفاده از این داروها، قدرت عضلانی، تعادل و واکنش کاهش می‌یابد و درد برای ۴-۸ ساعت آرام می‌شود.
فرایند زایمان با اپیدورال
برای قرار دادن لوله کاتتر زن باردار در حالت خمیده به پهلو دراز می‌کشد یا در لبه تخت قرار می‌گیرد و متخصص یا پرستار بیهوشی ناحیه را ضدعفونی کرده و سوزن را با استفاده از بی‌حسی تزریق کرده و به قسمت پایین کمر هدایت می‌کند. این کار ممکن است کمی دردناک باشد اگرچه اکثر زنان دردی احساس نمی‌کنند. متخصص بیهوشی کاتتر را از طریق سوزن عبور می‌دهد، سوزن را خارج می‌کند و کاتتر را در محل باقی می‌گذارد تا در صورت نیاز امکان تزریق مجدد بی‌حسی وجود داشته باشد. بیمار می‌تواند در بدون حرکت کاتتر بر روی ان دراز بکشد. ابتدا یک “دوز تست” از دارو به فرد داده می‌شود تا مطمئن شوند که اپیدورال به‌درستی قرار داده‌شده است و پس از آن اگر مشکلی وجود نداشته باشد یک دوز کامل تزریق می‌شود. بعد از تزریق اپیدورال ضربان قلب کودک به‌طور مداوم کنترل می‌شود و فشارخون مادر هر پنج دقیقه چک می‌شود تا مطمئن شوند که هیچ اثر منفی وجود ندارد.
پس از قرار دادن اپیدورال، زن درحالی‌که روی تخت دراز کشیده است باید به پهلوهای مختلف بچرخد و تغییرات ضربان قلب جنین باید پیگیری شود. دراز کشیدن در یک موقعیت ثابت گاهی اوقات باعث کندی یا توقف روند زایمان می‌شود.
پس از تولد نوزاد کاتتر برداشته خواهد شد اگرچه گاهی در صورت زایمان سزارین کاتتر برای تزریق داروهای موردنیاز بعد از عمل همچنان باقی می‌ماند. برداشتن کاتتر هیچ دردی ندارد.
خطرات زایمان بدون درد
اپیدورال ممکن است موجب فشارخون مادر به‌طور ناگهانی شود.
زنان ممکن است سردرد شدید ناشی از ترشح مایع نخاعی را تجربه کنند.
مادر ممکن است عوارض جانبی زیر را تجربه کند: لرز، وزوز گوش، کمردرد، درد در محل ورود سوزن، تهوع و یا مشکل ادرار کردن.
چند ساعت پس از تولد، نیمه پایین بدن مادر ممکن است بیحس بماند.
در موارد نادر، آسیب عصبی دائمی ممکن است در ناحیه‌ای که کاتتر واردشده ایجاد شود.
لطفاً تجربه های خود را در مورد "زایمان طبیعی یا سزارین با اپیدورال" به اشتراک بگذارید…
من با مشورت پزشک بیهوشی در اتاق عمل زایمان سزارین با بیهوشی اپیدورال یا بی حسی از کمر را انتخاب کردم دکتر گفت عوارضش خیلی کمتر هستش. اما در حین سزارین تکانهای شدید که روی شکم من انجام می شد را احساس می کردم که وقتی به دکتر گفتم به من خواب آور زدند و تا ۲ ساعت گیج و منگ بودم. جای سوزن بی حسی هنوز هم انگار بی حس هست.
من ترس اینو دارم که اگر بی حسی از کمر برای سزارین انتخاب کنم در برابر بی حسی مقاوم باشم و بفهمم که دارن شکمم رو برش میدن. وقتی میرم دندانپزشکی دندانم هم سر و بیحس نمیشه.