حاملگی خارج از رحم چیست؟
در حاملگی طبیعی، یک تخمک در یکی از لوله های فالوپ که تخمدان ها را به رحم متصل میکند، توسط اسپرم لقاح مییابد. تخمک لقاح یافته سپس به سمت رحم حرکت میکند و خود را در دیواره داخلی رحم یا اندومتر مستقر میکند و اصلاحا لانه گزینی میکند، و در آنجا باقی میماند و رشد مییابد.
اگر لانه گزینی سلول تخم تشکیل شده در هر جایی غیر از دیواره داخلی رحم ایجاد شود (مثلا در لولههای فالوپ، گردن رحم و یا دیگر قسمتهای اندام تناسلی زن) به آن بارداری خارج رحمی گفته میشود.
عوامل خطر بارداری خارج رحمی
باید بدانیم احتمال اینکه بارداری خارج رحمی در هر بارداری اتفاق بیفتد، حدود ۲ درصد میباشد. بارداری خارج رحمی معمولا طی چند هفته پس از لقاح و در اولین هفتههای بارداری ایجاد میشود.
این عوامل شانس خانم را برای ابتلا به بارداری خارج رحمی بالا میبرند:
بیماریهای مقاربتی
بیماریهای التهابی لگن
اندومتریوز در صورتی که درمان نشود و به بارداری منجر شود
لولههای فالوپ آسیبدیده
مصرف داروهای ضدبارداری
باردار شدن به روشهای آزمایشگاهی (لقاح آزمایشگاهی)
بستن ناموفق لولههای رحمی
سابقه خانوادگی فرد برای داشتن بارداری خارج رحمی
عمل جراحی لگن
چسبندگیهای لگنی
استفاده از آی یو دی. تقریبا ۵۰ درصد بارداری زنانی که برای جلوگیری از بارداری از IUD استفاده میکنند، خارج از رحم صورت میپذیرد.
علایم بارداری خارج رحمی:
خونریزی واژینال یا لکهبینی
آمنوره یا عدم قاعدگی
تهوع
استفراغ
درد در ناحیه شکم
گرفتگی عضلات
احساس درد تنها در یک طرف بدن
سرگیجه
ضعف
غش کردن
درد در ناحیه مقعد
درد در ناحیه گردن یا شانه
اگر یکی از عوامل خطر ذکر شده را دارید، سریعا به پزشک زنان خود مراجعه کنید. بارداری خارج رحمی میتواند سبب اختلال در بارداری های بعدی شود. بنابراین غنیمت شمردن فرصت و مراجعه سریع به پزشک لازم است.
کسی که دچار بارداری خارج رحمی شده است، باید تحت درمان قرار بگیرد. اگر لوله فالوپ او دچار آسیب و پارگی شده است و خونریزی کردهاست، باید سریعا تشخیص داده شود و برای توقف خونریزی به اتاق عمل فرستاده شود.
برخی پزشکان بسته به میزان پارگی ایجاد شده نسبت به برداشتن تخمدان و لوله فالوپ اقدام می کنند. اگر لوله فالوپ پاره نشده باشد، پزشک از جراحی لاپاروسکوپی برای برداشتن جنین و ترمیم لوله فالوپ استفاده می کند.
در اغلب موارد، عملکرد لوله فالوپ طی این عمل جراحی تحت تاثیر قرار نمیگیرد. برخی از پزشکان نیز بسته به شرایط بیمار، اگر لوله فالوپ او دچار آسیب نشدهباشد، اقدام به تجویز دارو برای بیمار میکنند تا بتوانند جنین را زنده نگه دارند و فرد را نسبت به ادامه بارداری ترغیب کنند.
اگر فردی هستید که به بارداری خارج رحمی مبتلا شده اید و جنین خود را از دست دادهاید، باید مدتی صبر کنید و دوباره باردار نشوید.
اما احتمال دارد بارداری طبیعی داشته باشید، حتی اگر یکی از لوله های رحمی شما آسیبدیده شده باشد و طی عمل جراحی برداشته شدهباشد، بازهم از طریق لوله دیگر فالوپ خود میتوانید باردار شوید.
خونریزی داخلی به علت پارگی لوله رحمی می تواند منجر به شوک شود، زیرا شوک در اثر افت فشار خون ایجاد میشود. لبها و انگشتان رنگ طبیعی خود را از دست میدهند و کبود میشوند و اغلب فرد عرق زیادی میکند. فرد آشفته و بی قرار به نظر می رسد و تعداد تنفس او کم میشود و نبض او سریع میشود. این علائم خطرناک است و باید فورا به پزشک مراجعه شود.
چگونه می توان از بارداری های خارج رحمی پیشگیری کرد ؟
بانوان عزیز باید نظارت کامل بر بهداشت بارداری خود داشته باشند، مخصوصا اگر باردار هستند و یا به زودی قصد باردار شدن را دارند، باید از هر گونه بیماری های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک و پیشگیری کنند.
از هر گونه شرایطی که منجر به زخم و آسیب لوله های فالوپ میشود، پرهیز کنند.
اگر قصد باردار شدن دارید و در عین حال سیگار مصرف می کنید، باید بدانید خود را در معرض خطر بارداری خارج رحمی قرار میدهید.
اگر سابقه ابتلا به PID (عفونت لگن) و آندومتریوز و یا جراحی های ناحیه شکمی دارید، خطر شما برای ابتلا به بارداری خارج رحمی افزایش یافتهاست.
بنابراین بهتر است قبل از بارداری و اوایل بارداری شرایط خود را در زمینه بارداری افزایش دهید.
باید با علائم بارداری خارج رحمی آشنا باشید و در صورت مواجهه با علائم آن، فورا به پزشک مراجعه کنید.
اگر در گذشته سابقه ابتلا به بارداری خارج رحم را داشتهاید، باید قبل از اقدام برای بارداری مجدد تحت نظر پزشک زنان قرار بگیرید.
اگر تست بارداری شما مثبت شده است و در عین حال خونریزی دارید و یا علایم گفته شده در بالا را تجربه میکنید، باید به پزشک مراجعه کنید تا متخصص زنان به معاینات ناحیه لگن شما بپردازد و در صورت صلاحدید، سونوگرافی واژینال را به شما پیشنهاد دهد.
منبع خبر : Ongo