دوره بارداری به سه صورت قابل تقسیم است:
۱) از هفته اول تا هفته چهلم، ۲) از ماه اول تا ماه نهم و ۳) از سه ماهه اول تا سه ماهه سوم.
خوشبختانه با کمی دقت می توانید به سادگی تقویم بارداری مربوط به خود را به دست آورید و درنتیجه از میزان رشد کودک خود در دوره های مختلف بارداری آگاه شده و متناسب با میزان رشد او، چه از نظر تغذیه ای، چه از نظر بدنی و چه از نظر روحی شرایط خود را ارزیابی کرده و به بهترین شکل آماده شوید.
می دانیم که عادات ماهانه (قاعدگی یا پریود) زنان در طول بارداری متوقف می شود. همچنین روشن است که بارداری از زمان لقاح (آمیختگی) سلول های جنسی مرد و زن آغاز می شود.
با این حال از آنجا که در اکثر موارد امکان اطلاع از زمان دقیق لقاح ممکن نیست
(توجه: زمان لقاح با زمان آمیزش یکی نیست!) در تمام دنیا به عنوان استاندارد مرسوم شده که نقطه آغاز دوره بارداری را اولین روز «آخرین قاعدگی یا پریود زن (یا به اختصار LMP)» درنظر می گیرند.
برای مثال اگر آخرین قاعدگی زن قبل از بارداری از روز ۱۵ مردادماه سال ۱۳۹۶ شروع شده باشد، این روز(یعنی ۱۵/۰۵/۱۳۹۶) نقطه شروع دوره نه ماهه بارداری او محسوب می شود.
بنابراین از آنجا که لقاح حدود ۱۴ روز بعد از اولین روز آخرین قاعدگی زن انجام می شود، زن در دو هفته آغازین بارداری که با این روش حساب شود، واقعاً باردار نیست.
زمانی که به عنوان طول متوسط دوره بارداری بیان می شود، حدود ۲۶۶ روز (اندکی کمتر از ۹ ماه) از زمان لقاح و درنتیجه به عبارت دیگر:
حدود ۲۸۰ روز (۴۰ هفته یا اندکی بیشتر از ۹ ماه) و یا به گفته برخی منابع ۲۸۱ روز، از اولین روز LMP است.
به تاریخی که در آن ۴۰ هفته از اولین روز LMP گذشته است، «موعد مقرر یا زمان تقریبی زایمان (Due date)» می گویند که طول متوسط دوره بارداری در سراسر دنیا را نشان می دهد.
به دست آوردن زمان تقریبی زایمان کار ساده ایست:
۱) ابتدا یک سال به تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی زن (LMP) اضافه کنید.
۲) سپس سه ماه از تاریخ به دست آمده کم کنید.
۳) و در نهایت هفت روز به تاریخ به دست آمده اضافه کنید.
بنابراین مثلاً اگر اولین روز آخرین قاعدگی زنی ۱۵ مرداد ۱۳۹۶ بوده است، ابتدا یک سال به این تاریخ اضافه می کنیم تا به تاریخ ۱۵ مرداد ۱۳۹۷ برسیم. سپس از این تاریخ سه ماه کم می کنیم تا به تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ برسیم و در نهایت به این زمان هفت روز اضافه می کنیم تا زمان تقریبی زایمان به دست آید: ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ !
توجه کنید اولاً یک چنین تخمینی فقط زمان متوسط زایمان را ارائه می کند؛ به طوری که فقط حدود ۵% زنان دقیقاً در همین زمان (یعنی ۲۸۰ روز بعد از اولین روز LMP خود) زایمان می کنند.
حدود ۷۰% زنان در محدوده دوهفته قبل تا دوهفته بعد از این تاریخ و حدود ۹۵% زنان نیز در محدوده یک ماه قبل تا یک ماه بعد از این تاریخ زایمان می کنند.
ثانیاً بسته به شرایط زن، نوع زایمان او (طبیعی یا سزارین)، میزان رشد جنین و… ممکن است زمان زایمان با زمان محاسبه شده تفاوت قابل توجهی داشته باشد.
به هرحال فراموش نکنید نظر یک پزشک متخصص و مجرب که به شرایط شما و جنین تان اشراف کامل دارد، بر همه نظرات دیگر از جمله یک چنین محاسباتی ارجح است.
بنابراین حالا می توانیم تقویم ماه های بارداری را به صورت زیر ارائه دهیم:
ماه اول: از تاریخ اولین روز LMP تا ۴ هفته و ۲ روز بعد.
ماه دوم: از ۴ هفته و ۳ روز بعد تا ۸ هفته و ۴ روز بعد.
ماه سوم: از ۸ هفته و ۵ روز بعد تا ۱۲ هفته و ۶ روز بعد.
ماه چهارم: از ۱۲ هفته و ۷ روز بعد تا ۱۷ هفته و ۱ روز بعد.
ماه پنجم: از ۱۷ هفته و ۲ روز بعد تا ۲۱ هفته و ۳ روز بعد.
ماه ششم: از ۲۱ هفته و ۴ روز بعد تا ۲۵ هفته و ۵ روز بعد.
ماه هفتم: از ۲۵ هفته و ۶ روز بعد تا ۳۰ هفته بعد.
ماه هشتم: از ۳۰ هفته و ۱ روز بعد تا ۳۴ هفته و ۲ روز بعد.
ماه نهم: از ۳۴ هفته و ۳ روز بعد تا ۳۸ هفته و ۴ روز بعد.
ماه دهم: از ۳۸ هفته و ۵ روز بعد تا ۴۰ هفته کامل که زمان متوسط زایمان طبیعی(Due date) است.
البته در برخی منابع نیز ماه های بارداری به این صورت محاسبه شده است:
ماه صفرم: از هفته صفرم تا پایان هفته ۴ (یعنی ۴ هفته و ۶ روز).
ماه اول: هفته ۵ تا ۸٫
ماه دوم: هفته ۹ تا ۱۲٫
ماه سوم: هفته ۱۳ تا ۱۷٫
ماه چهارم: هفته ۱۸ تا ۲۱٫
ماه پنجم: هفته ۲۲ تا ۲۵٫
ماه ششم: هفته ۲۶ تا ۳۰٫
ماه هفتم: هفته ۳۱ تا ۳۴٫
ماه هشتم: هفته ۳۵ تا ۳۸٫
ماه نهم: هفته ۳۹ تا ۴۲٫
نکته ای که لازم است بدانید این است که تا زمانی که یک هفته را به طور کامل به پایان نرسانده اید، در آن هفته از بارداری محسوب نمیشوید. برای مثال چنانچه سه هفته و پنج روز از تاریخ LMP زن بارداری گذشته باشد و بپرسند در کدام هفته بارداری هستی؟ بایستی بگوید هفته سوم (و نه چهارم).
طریقه محاسبه سه ماهه های بارداری (Trimesters) نیز به صورت زیر است:
سه ماهه اول: از تاریخ اولین روز LMP تا ۱۳ هفته و ۲ روز بعد.
سه ماهه دوم: از ۱۳ هفته و ۳ روز بعد تا ۲۶ هفته و ۵ روز بعد.
سه ماهه سوم: از ۲۶ هفته و ۶ روز بعد تا ۴۰ هفته کامل که زمان متوسط زایمان طبیعی است.
در برخی منابع سه ماهه های بارداری را نیز به صورت دیگری محاسبه کرده اند:
سه ماهه اول: از تاریخ اولین روز LMP تا پایان هفته ۱۳ (یعنی تا ۱۳ هفته و ۶ روز بعد).
سه ماهه دوم: از هفته ۱۴ تا پایان هفته ۲۷ (یعنی تا ۲۷ هفته و ۶ روز بعد).
سه ماهه سوم: از هفته ۲۸ تا پایان هفته ۴۲ (یعنی تا ۴۲ هفته و ۶ روز بعد).
در انتها لازم به ذکر است چنانچه زمان اولین روز آخرین قاعدگی خود را فراموش کرده اید ویا قبل از بارداری قاعدگی های نامنظمی داشته اید، هیچ جای نگرانی نیست.
چرا که پزشک شما می تواند از روی سونوگرافی های مختلف (به خصوص سونوگرافی سه ماهه اول) سن تقریبی جنین شما و درنتیجه زمان زایمان را با دقت مناسبی پیش بینی و اعلام نماید.
آموزش نحوه استفاده از تقویم بارداری
تقویم بارداری: تشکیل شده از یک صفحه مدور بزرگ (روزهای سال )که یک صفحه مدور کوچک تر (زمان مراجعه) بر روی آن قرار گرفته است.
درجه بندی حاشیه صفحه مدور بزرگتر بیانگر روزهای سال بوده که در قالب دوازده ماه سال قرار گرفته اند که هر یک به رنگ متفاوتی میباشد مثلا رنگ قرمز مربوط به ماه خرداد و رنگ سبز مربوط به ماه شهریور میباشد.
صفحه مدور کوچک شامل دو نشانگر میباشد:
الف- LMP که بیانگر اولین روز آخرین دوره خونریزی مادر میباشد
ب- EDC که نشانگر تاریخ تقریبی زایمان است
پس از قرار دادن نشانگر LMP بر روی روز شروع آخرین خونریزی نشانگر EDC نیز بر روی یک تاریخ مشخص قرار میگیرد که بیانگر تاریخ تقریبی زایمان میباشد.
مثلثهای رنگی بر روی صفحه مدور کوچک نشان دهنده محدوده زمانی جهت مراجعه مادران باردار به پزشک متخصص زنان یا ماما و یا مراکز مراقبتهای بارداری میباشد.
بعنوان مثال در خانمی که LMP ایشان پنجم تیر ماه میباشد بر اساس این تقویم تاریخ تقریبی زایمان نهم فروردین ماه خواهد بود و ایشان میبایستی بین تاریخ پانزدهم مرداد ماه تا سیزدهم شهریور جهت اولین مراقبت بارداری و بین بیست و سوم مهر تا بیست آبانماه جهت دومین مراقبت بارداری مراجعه نمایند و به همین ترتیب تا پایان حاملگی در صورتیکه عارضه و بیماری خاصی نداشته باشند باید شش بار جهت مراقبت بارداری مراجعه نمایند.
اگر قصد پرینت گرفتن از این تقویم بارداری را دارید روی لینک زیر کلیک فرمایید: