تخمک گذاري به زماني گفته مي شود که يک تخمک از تخمدان آزاد مي شود و اين زمان را «دوره باروري» در سيکل قاعدگي مي نامند. اينکه در هر بار؛ کدام تخمدان يک تخمک آزاد مي کند، نسبتاً نامشخص است. آنچه مشخص است اين است که وظيفه تخمک گذاري در سيکل هاي قاعدگي به صورت منظم و يکي در ميان، بين تخمدان ها تقسيم نمي شود؛ و اما بعد:
۱- براي اينکه بهترين نتيجه را بگيريد و باردار شويد، بايد در مدت يک تا دو روز پيش از تخمک گذاري تا ۲۴ ساعت پس از تخمک گذاري تا ۲۴ ساعت پس از آن، آميزش داشته باشيد. دليل اين امر آن است که اسپرم ها مي توانند دو تا سه روز زنده بمانند، اما تخمک نمي تواند بيشتر از ۲۴ ساعت پس از تخمک گذاري به حيات خود ادامه دهد مگر اينکه لقاح صورت پذيرد.
اگر در حوالي زمان تخمک گذاري، آميزش وجود داشته باشد، احتمال باردار شدن افزايش مي يابد. در زوج هايي که مي توانند به صورت طبيعي بچه دار شوند، در هر دوره ۲۰ درصد از خانم هاي که بدون استفاده از يکي از روش هاي جلوگيري از بارداري آميزش دارند، طي يک سال باردار مي شوند. مي توان با تعيين زمان دقيق تخمک گذاري، همچنين با افزايش آگاهي در مورد تغييرات هورموني و جسمي که در هر ماه در بدن رخ مي دهد، احتمال باردار شدن را افزايش داد.
۲- زماني را که دوره ماهانه بعدي آغاز مي شود، در نظر بگيريد. سپس ۱۲ تا ۱۶ روز از آن کم کنيد. اين چند روز، همان محدوده زماني است که احتمال تخمک گذاري در آن بسيار زياد است. براي خانم هايي که يک دوره کامل آنها ۲۸ روز طول مي کشد، چهاردهمين روز، روز تخمک گذاري است. با اين حال، بهترين روش براي تعيين زماني که احتمال باروري در آن حداکثر است اين است که به وضعيت بدني خود توجه کنيد و روش تشخيص نشانه هاي تخمک گذاري را فرا بگيريد.
۳- هنگامي که اين ترشحات شفاف، ليز و چسبنده باشد، احتمال باردار شدن به حداکثر مي رسد. به نظر بسياري از خانم ها، ترشحات در اين دوره مانند سفيده تخم مرغ است.
۴- پس از تخمک گذاري، دماي بدن ممکن است بين ۰/۴ تا ۱ درجه سانتي گراد افزايش پيدا کند. اين تغيير را احساس نخواهيد کرد، اما مي توانيد با استفاده از يک دماسنج، دماي پايه بدن خود را اندازه گيري کنيد. دماي پايه بدن يعني دماي بدن در هنگام صبح و پس از بيدار شدن از خواب، پيش از آنکه هر گونه فعاليت انجام دهيد. اين افزايش دما بيانگر آن است که تخمک گذاري در بدن انجام شده است. زمان حداکثر توانايي براي باردار شدن، دو تا سه روز پيش از اين است که دماي بدن افزايش پيدا کند. بر خي از متخصصان بر اين باورند که ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از مشاهده اوليه افزايش دما نيز احتمال باردار شدن وجود دارد. از آنجا که تخمک حداکثر ۲۴ ساعت مي تواند زنده بماند، هنگامي که دماي بدن افزايش پيدا مي کند، ديگر براي باردار شدن خيلي دير شده است. به همين دليل، متخصصين توصيه مي کنند که دماي بدن خود را براي چند ماه دقيقاً زير نظر گرفته و نموداري براي آن طراحي کنيد تا بتوانيد الگويي افزايش دما را تشخيص داده و زمان احتمالي تخمک گذاري خود را مشخص کنيد. در اين صورت مي توانيد به گونه اي برنامه ريزي کنيد که دو تا سه روز پيش از موعد افزايش دماي بدن خود، فعاليت زناشويي داشته باشيد.
۵- حدوداً ۲۰ درصد از خانم ها مي توانند تخمک گذاري فعاليت مربوط به آن را احساس کنند که نشانه هاي آن مي تواند از درد ملايم تا تير کشيدن هاي شيد و ناگهاني باشد. اين حالت ممکن است از چند دقيقه تا چند ساعت طول بکشد.
۶- تست هاي پيش بيني کننده تخمک گذاري که در داروخانه ها يا فروشگاه هاي ديگر موجود بوده و بدون نسخه نيز به فروش مي رسند، افزايش هورمون LH را (که دقيقاً قبل از تخمک گذاري افزايش مي يابد) در ادرار تشخيص مي دهند.
استفاده از اين تست ها ساده تر بوده و نتايج آنها نيز دقيق تر از دماسنج ها است و مي توانند تخمک گذاري را ۱۲ تا ۳۶ ساعت زودتر تشخيص داده و احتمال بارور شدن را در همان ماه اول که از اين تست ها استفاده مي کنيد به حداکثر برسانند. اگر راهنماي تست مي گويد که اولين ادرار خود در طول روز را تست کنيد، ممکن است بهتر باشد که دومين ادرار خود را تست کنيد. ادرار در طول شب غليظ مي شود، که در نتيجه ممکن است نتيجه تست مثبت کاذب باشد. در صورتي که دوره ۲۸ روزه باشد، تست را از روز يازدهم آغاز کرده و به مدت ۶ روز ادامه دهيد يا تست را به تعداد روزهايي که شرکت توليد کننده دستگاه توصيه کرده است، ادامه دهيد. در صورتي که دوره بين ۲۷ تا ۳۴ روز است، روز تخمک گذاري ممکن است بين روزهاي سيزدهم تا بيستم باشد. تست را از روز يازدهم آغاز کرده و تا روز بيستم ادامه دهيد. در صورتي که دوره نامنظم است، ممکن است به اين نتيجه برسيد که استفاده از اين تست نمي تواند آزمون مناسبي براي تشخيص زمان تخمک گذاري باشد.
