چه زماني اين توانايي را به دست مي آورد؟
اكثر كودكان در سنين بين ۶ تا ۱۰ ماه ياد مي گيرند كه چهار دست و پا راه بروند. اما بعضي از كودكان هيچ وقت چهار دست و پا راه نمي روند و در عوض، در حالت نشسته حركت مي كنند (در واقع، خودش را روي زمين مي كشد)، روي شكم خود مي ليزند، يا مستقيما تلاش مي كنند كه بلند شوند، بايستند و نهايتا راه بروند. مهم اين است كه كودك شما حركت كند و نحوه حركت كردن او چندان مهم نيست.
اين توانايي چگونه در او ايجاد مي شود؟
معمولا پس از اينكه كودك بتواند به تنهايي و بدون كمك والدين بنشيند (كه اين توانايي در اكثر كودكان بين ۶ تا ۷ ماهگي ايجاد مي شود)، چهار دست و پا راه رفتن را آغاز مي كند. بعد از اين مرحله، او مي تواند سر خود را بالا نگه دارد تا اطراف خود را نگاه كند، و عضله هاي بازو، پا و پشت او به اندازه كافي قوي هستند كه هنگام حركت، از افتادن او روي زمين جلوگيري كنند.
معمولا طي دوماه، كودك به تدريج ياد خواهد گرفت كه از حالت نشسته به حالت چهار دست و پا تغيير وضعيت دهد، و به زودي مي فهمد كه با كشيده نگه داشتن و حركت دادن عضلات در حالتي كه بدن او به موازات زمين قرار گرفته است، مي تواند به جلو و عقب حركت كند.
بين ۹ تا ۱۰ ماهگي، او مي فهمد فشاري كه از طريق زانوها بر بدن وارد مي كند، براي آغاز حركت كافي است. با افزايش مهارت، او ياد مي گيرد كه از حالت چهار دست و پا، مستقيما دوباره به حالت نشسته برگردد. او تكنيكهاي پيشرفته چهار دست و پا راه رفتن را هم ياد خواهد گرفت: براي جلو رفتن، يكي از دستها و پاي طرف ديگر بدن را با هم حركت مي دهد، به جاي آنكه دست و پايي را كه در يك طرف بدن قرار گرفته اند با همديگر حركت دهد. پس از آن، تنها تمرين است كه حركتهاي او را كامل تر مي كند. مراقب او باشيد و به او كمك كنيد تا در يك سالگي بتواند به خوبي روي چهار دست و پا راه برود.
اگر كودك شما به جاي جلو رفتن، چهار دست و پا عقب مي رود، يا در حالت نشسته حركت مي كند (در واقع، خودش را روي زمين مي كشد: يك پا را جلو و يك دست را عقب مي گذارد، و خود را به جلو مي كشد) ، يا اصلا چهار دست و پا راه نرفته بلكه مستقيما تلاش مي كند روي دو پا راه برود، نگران نباشيد. اگر او حركت كند (نوع حركت كردن مهم نيست)، نشانه سالم بودن او است.
مرحله بعد چه خواهد بود؟
پس از اينكه كودك شما ياد گرفت به خوبي روي چهار دست و پا راه برود، تنها يك مرحله ديگر تا حركت كامل او باقي مانده است: راه رفتن روي دو پا. براي كسب اين توانايي، به زودي خواهيد ديد كه او به محض اينكه بتواند دست خود را به چيزي بگيرد، تلاش خواهد كرد تا خود را بالا بكشد، چه اين چيز پايه صندلي باشد يا پاي مادربزرگش! هنگامي كه احساس كند هنگام ايستادن بر روي دو پا تعادل دارد، آماده مي شود كه روي پاي خود (بدون كمك ديگران) بايستد و با گرفتن اشيا اطراف، كمي راه برود. پس از آن، تنها زمان و تمرين است كه موجب خواهد شد توانايي او افزايش پيدا كند: راه رفتن، دويدن، پريدن و جهيدن!
نقش شما چيست؟
همانند نقشي كه در افزايش مهارتهاي ديگر كودك (از قبيل گرفتن اشيا مختلف) داشته ايد، بهترين راه براي تشويق كودك به چهار دست و پا راه رفتن، قرار دادن اسباب بازيها يا ساير اشيا مورد علاقه او (حتي خودتان) در دسترس كودك است. همچنين شما مي توانيد بالش، كوسن يا جعبه هايي را به عنوان مانع در مسير او قرار دهيد، تا او تلاش كند از اين موانع بگذرد. اين كار به افزايش اعتماد به نفس، سرعت و چابكي او منجر مي شود. فقط نبايد او را تنها بگذاريد؛ اگر او زير يك بالش يا در يك جعبه گير بيفتد، حتما خواهد ترسيد و حتي ممكن است در معرض خطر خفگي نيز قرار بگيرد.
كودكي كه چهار دست و پا حركت مي كند، ممكن است شيطنتهاي زيادي انجام دهد و دردسر ساز باشد. پس اطمينان حاصل كنيد كه خانه شما براي كودك ايمن است (اشيا خطرناك در دسترس او قرار ندارند) و خصوصا درباره درهاي خانه كه به راه پله ها منتهي مي شوند مراقبت زيادي به عمل بياوريد. مطمئنا كودك شما مايل خواهد بود تا اين راه پله ها را نيز بكاود، كه البته اين كار براي او همانند فتح قله اورست است! اما اين كار ممكن است براي او بسيار خطرناك باشد، پس تا زماني كه مطمئن نشده ايد كودك شما مهارت كافي براي اين كار دارد (معمولا تا ۱۲ ماهگي)، از رفتن او به سمت پله ها جلوگيري كنيد. حتي پس از آن نيز بايد هنگام حركت كودك روي پله ها، از نزديك از او مراقبت كنيد.
هنوز لازم نيست كه براي كودك خود كفش بخريد. معمولا پيش از زماني كه كودك بتواند به خوبي راه برود، نيازي به استفاده از كفش نخواهد داشت.
چه وقت بايد نگران شويد؟
مهارتها و توانايي ها در كودكان مختلف، به طور متفاوت رشد مي كنند و برخي مهارتها در برخي كودكان سريعتر از ساير كودكان ظاهر شده و پيشرفت مي كنند. اما اگر كودك شما بعد از يك سال زندگي، هيچ علاقه اي به حركت كردن از خود نشان نداده است (به صورت خزيدن، چهار دست و پا راه رفتن، غلت خوردن يا خود را به جلو و عقب كشيدن)، تلاش نكرده است كه دستها و پاهاي خود را هماهنگ با يكديگر حركت دهد، يا ياد نگرفته است كه چگونه از هر دو دست و دو پاي خود به طور متعادل استفاده كند، اين موضوع را حتما با پزشك وي در ميان بگذاريد. به خاطر داشته باشيد كه كودكان نارس، اين مهارتها و ساير مهارتها را چند ماه ديرتر از همسالان خود، به دست مي آورند.
