نکاتی در مورد شیردهی موفق/ ۱۲ نکته مهم!

نکاتی مهم در مورد شیردهی صحیح و موفق!

تغذیه از پستان مادر نیاز به توجه فراوان دارد. در هنگام تغذیه با شیر مادر، کودک باید گرسنه و جایش خشک باشد، به علاوه محیط اطراف او نه زیاد گرم و نه زیاد سرد باشد. کودک را باید در وضع نیمه نشسته و راحت قرار داد تا بتواند بدون استفراغ به آسانی آروغ بزند. مادر هم باید کاملا راحت باشد .

اگر مادر بتواند از رختخواب خارج شود در این صورت بهتر است روی صندلی کوتاه دسته دار نشسته و پای طرفی را که طفل در آن قسمت شیر می خورد، روی یک چهار پایه قرار دهد. لازم است مادر با یک دست نوزاد را نگه دارد.

در این موقع صورت نوزاد با پستان مادر در تماس است و با دست دیگر پستان را می گیرد تا نوک آن به آسانی در دسترس طفل قرار گیرد. باید مواظب بود که در عین حال، راه تنفس از بینی طفل مسدود نگردد.

لب های نوزاد باید کاملا خارج و روی هاله پستان باشد. موفقیت در تغذیه شیرخواران تا حد زیادی با سازش در چند روز اول تولد بستگی دارد. مشکلات مربوط به عادت دادن طفل به تغذیه از پستان، بیشتر از مشکلات حاصل از ارضای تمایلات طبیعی او می باشد.

اگر در موقع گرسنگی، که با گریه تظاهر می کند، کودک را به پستان بگذارند و اشتهایش خوب باشد احتياجات اساسی او تأمین می گردد.

نکاتی در مورد شیردهی موفق

به طور کلی، برای یک شیردهی موفقیت آمیز و پیشگیری از کاهش شیر به نکات زیر باید توجه شود :

۱- مادر و نوزاد بلافاصله پس از زایمان هم اتاق شوند.

۲- نوزاد بلافاصله، یا نیم ساعت پس از زایمان بر روی پستان مادر قرار داده شود. چون در این لحظه نوزاد کاملا هوشیار است و قدرت مکیدن بسیار قوی و خوبی دارد و با مکیدن پستان رابطه عاطفی بین مادر و شیر خوار بر قرار می شود و نوزاد در عین حال آغوز را با مزایای فراوانش از پستان مادر دریافت می کند.

۳- حجم شیر مادر در روزهای اول (آغوز- ماک) محدود است و در هر نوبت ممکن است یک با دو قاشق مرباخوری باشد؛ نیاز نوزاد نیز در همین حدود است. مکیدن های مکرر شیرخوار مقدار شیر را مطابق نباز رشد وی افزایش می دهد.

۴- در آغاز شیردهی، در روزهای اول بهتر است گونه نوزاد را که نزدیک سینه مادر قرار دارد به ملایمت با نوک پستان ماساژ داد؛ بدین ترتیب شیر خوار اثر گرسنه باشد دهان خود را باز می کنند (رفلکس روتینگ Rooting Reflex) و با قراردادن نوک پستان و هاله اطراف آن در دهان، پستان را می گیرد و شروع به مکیدن می کند.

۵- در روزها و هفته اول بهتر است از هر دو پستان به شیر خوار شیر داده شود تا سبب تحریک و ترشح شير شود، در هفته های بعد می توان بر حسب نیاز و میل شیرخوار از یک با هردو پستان برای شیردهی استفاده کرد. به طور کلی در هر وعده شیردهی بهتر است از هر دو پستان شهر به شهر خوار داده شود و در صورتی که از یک پستان شیر داده می شود تناوب در ارائه پستان باید رعایت شود. بدین ترتیب که اگر در یک وعده به شیرخوار از پستان چپ شیر داده شده، در وعده بعدی از پستان راست شیر داده شود.

۶- شیردهی باید مکرر و در شب و روزه براساس تقاضای شیرخوار، صورت گیرد در ضمن باید توجه داشت که به دلیل هضم آسان شیر مادر، شیر خوار گرسنه می شود.

۷- شیردهی باید مطابق میل و دلخواه شیرخوار باشد و محدودیتی از نظر طول مدت با فواصل بین شیردهی نباشد.

۸- در زمان شیردهی، مادر و شیر خوار باید احساس راحتی نمایند. مادر می تواند بنشیند و با دراز بکشد، سر کودک نچرخد و کاملا در امتداد محور بدن و با کمی به عقب متمایل باشد. صورت و بدن شیرخوار باید کاملا روبه روی پستان و شکم مادر قرار گیرد. نوک پستان و هاله اطراف آن در دهان شیرخوار باشد زیرا گذاشتن نوک پستان به تنهایی در دهان شیرخوار، سبب ایجاد درد و ترک در نوک پستان و عدم دریافت شیر از مادر می شود. به علاوه، به دلیل عدم فشار بر روی سینوس های شیر، (که در زیر هاله پستان قرار دارد) شیر تخلیه نمی شود و شیر خوار از دریافت آن محروم می ماند.

۹- تغذيه انحصاری کودک با شیر مادر تا پایان ۶ ماهگی باید ادامه یابد و در طی این مدت هیچ گونه مواد دیگری اعم از آب ( حتی در درجه حرارت بالای محیط تا ۴۵ درجه)، آب قند، شیر خشک و… نباید به شیرخوار داده شود. دادن هر ماده دیگر، سبب پرشدن معده کوچک شیرخواره امتناع از مکیدن و در نتیجه عدم تحریک پستان ها می شود و کاهش تولید و ترشح شیر را به همراه دارد. با مکیدن بیشتر، شیر خوار تقاضای شیر بیشتری از مادر می کند و در نتیجه، مادر (تحت تأثیر هورمون های پرولاکتین و اکسی توسین) شیر بیشتری را عرضه می کند بنابراین در این جا نیز قانون عرضه و تقاضا صادق است و عملی می شود.

۱۰- همسر، اطرافیان و کادر بهداشتی و کارفرما به طور اخص، باید از شیردهی مادر پشتیبانی و حمایت کنند. این امر مادر شیرده را در تصمیم به شیردهی راسخ تر می نماید و پر اعتماد به نفس او می افزاید زیرا آن چه را که انجام می دهد مورد تأیید همگان می یابد.

۱۱- مادر باید تغذیه مناسب داشته باشد؛ هر چند مادرانی که از تغذیه مناسبی هم برخوردار نیستند قادر به شیر دهی می باشند ولی برای افزایش سطح سلامت خود مادر، و همچنین ساخته شدن شیر (که نیاز به مواد مغذی مختلف دارد و این مواد باید توسط غذای مصرفی زن شیرده تأمین شود و در غیر این صورت از ذخیره بدن مادر برداشت خواهد شد و بهتر است زن شیرده از یک تغذیه صحیح، متنوع و متعادل برخوردار باشد.

۱۲- ذکر این نکات لازم است که سینه های کوچک، صاف بودن، ترک نوک پستان، ورم پستان، بیهوشی هنگام زایمان، تجویز دارو، عمل سزارین، بارداری مجدد مادر، سن مادر و یا سن شیرخوار هیچ کدام مانع شیردهی موفقیت آمیز نیستند. 

یک نکته مهم: آروغ زدن نوزاد!

در موقع شیر خوردن، مقداری هوا نیز همراه شیر وارد معده شیرخوار می شود . وجود این هوا در معده نوزاد می تواند باعث بروز دل درد در نوزاد شود. لازم است پس از هر بار شیردهی کودک را در بغل گرفته، چمد یار آهسته به پشت او زد یا پشت او را مالش داد تا هوای خورده شده را برگرداند. گاهی همراه آروغ زدن مقداری شیر نیز برگردانده می شود که این امری طبیعی است و جای نگرانی نیست.