ممکن است شما هم به عنوان یک زن باردار شنیده باشید که فشار دادن به رحم در هنگام تولد نوزاد مانند تمایل رفتن به دستشویی جهت اجابت مزاج است. لازم است بدانید که فشار دادن، مرحله دوم از روند زایمان طبیعی زنان را تشکیل می دهد.
در واقع، انجام این فاز پس از کامل شدن انقباضات رحمی در زنان، به منظور خروج سر نوزاد از دهانه رحم موثر می باشد. در غیر این صورت، روند زایمان کامل نمی شود! پس زمانی که نوزاد وارد کانال تولد شد، فشار دادن مادر می تواند او را زودتر از زمان معمول به دنیا بیاورید.
مقاله زیر، ایجاد فشار توسط مادر را در طول روند زایمان طبیعی به طور کامل توضیح می دهد. اگر روند فشار دادن مادر در حین انجام زایمان طبیعی به طور صحیح صورت گیرد، بهترین موقعیت را برای تولد نوزاد ایجاد نموده و سبب آسان تر شدن روند کار خواهد گردید.
پزشکان متخصص زنان و زایمان چگونه می فهمند که زمان وارد کردن فشار توسط مادر، به منظور تولد نوزاد فرا رسیده است؟
به عنوان یک خانم جوان و بی تجربه به خاطر داشته باشید که وقتی دهانه رحم زنی با شروع انقباضات رحمی، به اندازه ۱۰ سانتی متر و یا بیشتر از آن باز شد، بدن او آماده است تا کودک را به بیرون از محیط رحم انتقال دهد. در چنین مواقعی، مادر می تواند فشار سر کودک را در بین پاهای خود احساس کرده و خود را برای فشار دادن او به بیرون آماده کند. انگیزه فشار دادن در هنگام زایمان بسیار قوی است، زیرا اکثر زنان در هنگام فشار دادن احساس راحتی کرده و به طور طبیعی نوزاد خود را به دنیا می آورند. البته فراموش نکنید که تحمل سختی در هنگام تولد نوزاد برای همه مادران ضروری است. معمولا مادران در زمان ایجاد فشار، حالات خاصی را در بدن خود احساس خواهند کرد، که عبارتند از:
• افزایش فشار موجود در داخل کف لگن
• قوی شدن حرکات روده زنان در هنگام انجام زایمان
• ترشح شدید هورمون آدرنالین در خون مادر
• احساس فشار و سنگینی در ناحیه مهبل (واژن)
با تجربه نمودن چنین حالاتی، بدن مادر به سادگی تحت تاثیر رفلکس خروجی جنین قرار گرفته و مادر می تواند با ایجاد فشار به رحم خود، روند خروج نوزاد را سرعت ببخشد. به عنوان یک خانم باردار به یاد داشته باشید که اگر پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما در هنگام بروز انقباضات رحمی برای زایمان به شما یک اپیدورال داد، نیازی به وارد کردن فشار نخواهید داشت. اما در چنین مواردی، باز هم در صورت لزوم دکتر معالج، زمان وارد نمودن فشار را به شما یادآوری خواهد کرد.
روند فشار دادن به رحم زنان در هنگام انجام عمل زایمان طبیعی باید با تنفس و موقعیتی که در آن قرار گرفته است، هماهنگ داشته باشد تا فشار وارده بتواند با کارآمدی کامل، باعث خروج نوزاد از کانال تولد گردد. معمولا در چند مورد، مرحله فشار دادن برای برخی مادران طولانی است.
یکی از این موارد زمانی است که مادر قبل از درک احساسات ذکرشده، شروع به وارد کردن فشار بکند. بنابراین، همه زنان برای جلوگیری از روند طولانی شدن فشار ، باید منتظر بمانند تا بدن سیگنال های لازم جهت انجام کار را ارسال نماید. در واقع، می توان ادعا کرد که باز شدن دهانه رحم هر مادر بارداری به اندازه دهانه ۱۰ سانتی متر به این معنی نیست که زمان فشار دادن به رحم، جهت خروج نوزاد از کانال زایمان فرا رسیده است، هر مادری باید در چنین شرایطی اجازه دهد تا کودک خود به تنهایی حرکت کرده و وارد کانل تولد شود.
کسانی که فشار دادن بر روی رحم را جهت خروج نوزاد انجام داده اند، فلسفه های مختلفی دارند. برخی از ان ها توصیه می کنند که مادر باید در هنگام فشار دادن، تمرکز و دقت بیشتری داشته باشد تا بتواند به رحم خود کمک کرده و تولد نوزاد را آسان تر کند.
برخی دیگر از آن ها می گویند که فشار مادر پیش از تکمیل شدن انقباضات رحمی می تواند باعث منقبض شدن گردن رحم شده و فرآیند تولد نوزاد را با مشکل مواجه گرداند. البته، طبق نظر پزشکان متخصص زنان و زایمان وارد نمودن فشار در اوایل شروع درد زایمان می تواند باعث ایجاد پارگی در گردن رحم شود. با این حال، مواردی ثبت نشده است که نشان دهد پاره شدن گردن رحم زنان در حین زایمان طبیعی ناشی از وارد کردن فشار قبل از تکمیل انقباضات رحمی می باشد.
مادر باردار چه موقع و چگونه باید به رحم خود فشار وارد کند؟
به عنوان یک زن حامله به خاطر داشته باشید که موقعیت قرار گرفتن کودک در درون رحم در زمان شروع انقباضات رحمی باعث می شود که در اکثر موارد، فشار به رحم و شکم مادر وارد شود. بنابراین، درخواست برای وارد کردن فشار جهت تولد نوزاد باید از داخل بدن به مادر ارسال گردد. معمولا در چنین مواردی، پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما به بیمار توصیه می کند که برای فشار دادن به رحم خود کمی صبر کند تا پوست اطراف ناحیه واژن تنظیم شده و دچار پارگی و درد شدید نشود. با این حال، خود بدن مادر عنصر اصلی برای تنظیم روند تولد نوزاد بوده و وقتی که نوزاد وارد کانال تولد شود، همراه با بروز انقباض های شدید فرمان وارد کردن فشار نیز به مادر القا خواهد شد.
مراحل فشار دادن مادر در هنگام زایمان طبیعی:
در مرحله استقرار زایمان، انقباضات رحمی زن حامله منظم تر شده و پیشرفت روند زایمان و نزدیک شدن تولد نوزاد (مرحله انتقالی) را به دکتر متخصص زنان و زایمان یا ماما نشان می دهد. معمولا در این مرحله، رحم زن باردار هر پنج دقیقه یکبار دچار انقباض شده و هر انقباض ۴۵ تا ۹۰ ثانیه طول می کشد. تحمل درد ناشی از انقباضات واقعی رحم زنان در هنگام زایمان طبیعی آسان نیست، اما یک دوره استراحت مناسب بین هر انقباض وجود دارد که به مادر زمان می دهد تا نیروی از دست رفته بدن خود را بازیابد. البته در برخی موارد، انقباضات معمولا به حدی نیرومند و قوی است که دیگر فرد تمایلی به فشار دادن برای تولد نوزاد ندارد. اما هر مادری در چنین لحظاتی وقتی فکر می کند که تولد فرزندش بسیار نزدیک است، قطعا احساس انرژی جدید نموده و به راحتی درد را تحمل خواهد کرد. در این لحظات پایانی، مادر باید به تمام قسمت های بدن خود، به جز ماهیچه های شکم آرامش ببخشد تا کودک درون رحم بتواند وارد کانل تولد شده و متولد شود.
مادران چگونه می توانند در طول روند زایمان طبیعی، به تولد راحت نوزاد خود کمک کنند؟
در روند هر زایمان طبیعی، دو رویکرد متفاوت برای فشار دادن مادر جهت تولد نوزاد وجود دارد، که عبارتند از:
• فشار دادن خود به خودی مادر (فشار فیزیولوژیکی مادر): این نوع فشار برای تولد نوزاد در لحظات پایانی زایمان توسط اکثر پزشکان متخصص زنان و زایمان و ماماها به مادر توصیه شده و انجام می گیرد. البته، در این روش، باید بدن مادر آماده بوده و با دریافت سیگنال از مغز، هنگامی که نیاز به فشار دادن وجود دارد، آن را انجام دهد. کالج آمریکایی مأمورهای پرستار (ACNM) این عمل را به همه مادران در حال زایمان طبیعی توصیه می کنند، چرا که هم مادر و هم نوزاد از این فرایند سود برده و تولد نوزاد به آسانی و سریع صورت می گیرد.
• آموزش دادن به مادر و مدیریت فشار توسط دکتر متخصص زنان و زایمان: امروزه این روش به طور گسترده در هنگام زایمان طبیعی زنان مورد استفاده قرار گرفته و معمولا ، عمل فشار دادن پس از باز شدن کامل دهانه رحم مادر انجام می گیرد. در واقع، بدون این که پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما به مادر دستور دهد، بدن او عمل فشار دادن را به طور غیرارادی انجام خواهد داد. اگر چه فشار دادن غیرارادی مادر در هنگام زایمان طبیعی یک روال معمول است، اما کارشناسان زنان و زایمان بر این باورند که این نوع فشار برای مادر یا کودک سودمند نیست، زیرا می تواند سبب آسیب رسیدن به نوزاد داخل رحم شده و مادر را با عوارض جدی بعد از زایمان روبرو کند.
فشار دادن خود به خود چگونه در بدن زن حامله انجام می شود؟
در این رویکرد، ماما یا پزشک متخصص زنان و زایمان از بیمار خود می خواهد که به نوای بدن خود گوش کرده و هر زمان که احساس کند این کار باید انجام شود، تلاش خود را برای فشار دادن شروع کند. در چنین مواردی، دکتر متخصص زنان و زایمان ممکن است این موارد را به بیمار خود پیشنهاد کند:
اول این که هر زمان بروز انقباضات رحمی فشار زیادی به مادر می آورد باید نفس عمیق کشیده و ، آرامش خود را حفظ کند زیرا با این کار به بیرون آمدن سریع نوزاد و راحتی بدن خود کمک زیادی خواه نمود.
• دوم این که مادر باید سعی کند تا نفس های عمیق بیشتری کشیده و عمل فشار دادن را به طور متناوب تکرار نماید. انجام این کارها باید کاملا صحیح و اصولی صورت گرفته و صدای نفس کشیدن مادر در حال فشار دادن به وضوح شنیده شود.
• در مرحله بعد، مادر هر پنج تا شش ثانیه تنفس عمیق کرده و تا زمانی که پزشک متخصص زنان و زایمان دستور دوباره برای فشار دادان را به او نداده باشد، از این کار به صورت خودسرانه اجتناب می نماید. زنان باردار هرگز نباید نفس خود را برای مدت طولانی نگه دارند.
• در مرحله بعد که دوره استراحت بین انقباضات نامیده می شود، بدن مادر ارام شده و او باید با کشیدن نفس راحت تا زمان بروز انقباضات دیگر استراحت کند.
• در مراحل پایانی، هنگامی که مادر دوباره نیاز به فشار را در رحم خود احساس کرد، می تواند برای چند ثانیه در اوج بروز انقباضات رحمی دوباره عمل فشار دادن را تکرار کند.
• در مرحله نهایی، همانطور که کودک به سمت پایین رحم حرکت می کند، فشار روی کف لگن بیش از حد شده و فرد احساس می کند که باید در طول انقباضات عمل فشار دادن را بیشتر از قبل تکرار کند.
