تغییرات هورمونی و متابولیک در دوران بارداری اصلی‌‌ترین دلیل تغییرات پوستی در جمع زنان باردار است. این تغییرات پوستی اما ممکن است در قالب شکل‌های مختلف در سرتاسر پوست بدن ظاهر شود و سبب بروز نگرانی‌های جدی برای خانم‌های باردار شود. شایع‌ترین این تغییرات پوستی معمولا روی گردن و صورت خانم‌های باردار ظاهرمی‌شود که البته قابل درمان است. انواع دیگر، کبودی‌هایی است که در پوست بدن زنان باردار دیده می‌شود.
از دیگر مشکلات شایع پوستی هم می‌توان به خط‌ها و برش‌های روی شکم مادران باردار اشاره کرد که اثرات پایدارتری نسبت به دیگر مشکلات پوستی دارد. با این همه انواع مشکلات پوست در دوران بارداری بیش از موراد فوق است اما شاید شایع‌ترین اقسام آن در همین چند مورد خلاصه شود که البته هیچ‌کدام نباید تا این حد جدی گرفته شود که به دغدغه غیرقابل کنترل برای خانم تبدیل شود و دوران بارداری را برای آنها به یک محدوده زمانی سخت تبدیل کند.
لکه‌هایی به نام کلو آسما
ترشح هورمون‌های مختلف در دوران بارداری و به طور کلی تغيیرات معمول هورمونی در این برهه از زمان سبب بروز لک‌هایی روی پوست صورت و گردن خانم‌ها می‌شود که به کلوآسما مشهورند. این لکهها البته با عنوان ماسک حاملگی هم شناخته می‌شوند که به طور کلی سبب افزایش رنگدانه‌ها روی پوست صورت شده و با رنگ قهوه‌ای خودنمایی می‌کنند. دکتر زهرا بهبودی مقدم، متخصص بهداشت باروری در خصوص کلوآسما می‌گوید:
«این لکهها به دليل تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتد. البته شیوع این لک در بین خانم‌هایی که رنگ پوست آنها تیره‌تر است نمود بیشتری دارد. این لکها در دوران بارداری برخی از خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود و در بعضی دیگر کمتر به چشم می‌آید.»
این لکهها صرفا روی پوست صورت دیده می‌شود اما به طور کلی بارداری و تغییرات هورمونی رنگی شدن یا همان افزایش رنگدانه رادر سطح بدن به حداکثر می‌رساند به طوری که در دوران بارداری برخی از خانم‌ها در قسمت‌های دیگر از بدن خود از جمله زیر بغل هم می‌توانند رنگ قهوه‌ای را به وضوح به چشم ببینند.
معمولا در چنین مواردی جنسیت بچه هم می‌تواند سبب تشدید رنگی شدن یا به قول معروف پر رنگ و کم رنگ شدن لکها شود. آن طور که معمول است اگر جنسیت بچه پسر باشد این رنگدانه پررنگ‌تر و اگر جنین دختر باشد شرایط برعکس است. با این وصف برای پیشگیری از تشدید این لکها بهتر است خانم‌های باردار در فاصله زمانی ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر که اوج تابش خورشید است از خانه خارج نشوند و در معرض نور خورشید قرار نگیرند.
استفاده از کرم ضد آفتاب هم در دوران بارداری جزو الزامات است چون از تشدید این لکها جلوگیری می‌کند. اما به طور کلی کلوآسما ار آن دست لک‌هایی است که پس از گذران بارداری و تولد نوزاد آرام آرام کم رنگ شده و از بین می‌رود. بنابراین در چنین مواضعی نیازی به استفاده از کرم‌ها و داروهای خاص جز کرم ضدآفتاب نیست و بهتر است خانم‌ها از این بابت نگران نباشند.
برش‌ها روی شکم
یکی از انواع تغیییرات پوستی که ماندگاری بیشتری نسبت به دیگر تغییرات دارد برش‌های پوستی است که معمولا در ناحیه شکم خانم‌های باردار دیده می‌شود. دکتر زهرا بهبودی مقدم درباره این برش‌ها این طور توضیح می‌دهد: «این برش‌ها و خط‌هایی که در دوران بارداری روی شکم به چشم می‌آید به دلیل باز شدن پوست است. این خط‌ها ابتدا به رنگ بنفش درمی‌آیند اما به مرور زمان به سمت سفیدی می‌روند. این لکها یا خطوط ماندگار هستند و حتی پس از زایمان و عبور زمان هم همچنان در قالب همان رنگ سفید روی پوست باقی می‌مانند. در برخی نظريه‌ها که البته صرفا در حد تئوری هستند اینطور عنوان شده که چرب کردن ناحیه شکم در دوران بارداری با روغن زیتون و ماسا‍ژ دادن آن می‌تواند این خطوط را بهبود بخشد. کرم کاکائو هم می‌تواند همان تاثیرگذاری روغن زیتون را داشته باشد.»
کبودی‌ها از کجا می‌آیند
قدیم‌ها وقتی بدن زن باردار بدون دلیل در نقطه‌های مختلف کبود می‌شد اصطلاح رایج بین مردم این بود که «طرف بی‌وقته زده!» این فرضیه ۱۰۰ درصد خرافه اما با عبور زمان رنگ باخت و امروز فرضیه‌های اثبات شده علمی جای آن را گرفته است. گاهی پیش می‌آید که روی بدن خانم‌های باردار کبودی‌هایی بی‌علت دیده می‌شود که چه بسا باعث نگرانی آنها می‌شود، چون نه به جایی برخورد کرده‌اند و نه از قرار معلوم مشکل دیگری داشته‌اند. دکتر زهرا بهبودی مقدم در این باره می‌گوید:
در دوران بارداری خون رقیق می‌شود و گاهی زنان باردار به دلیل کمبود میزان پلاکت نسبت به حجم میزان خون دچار كبودي مي‌شوند. البته این کبودی حتی اگر به دلیل پایین رفتن میزان پلاکت‌ها هم ایجاد شود، نباید دچارتعدد شوند چون در این صورت حتما باید با پزشک مشورت کرد.
به واقع کبودی‌ها اگر در حد یک یا ۲ عدد باشند جای نگرانی نیست اما تکرار آنها حتما مشورت پزشک را می‌طلبد. همچنین اگر بدن زنان باردار به دلیل برخوردهای خیلی سطحی و جزئی به شدت دچار کبودی شوند و در عین حال به دفعات با خونریزی بینی مواجه شوند باید حتما به پزشک مراجعه کنند و تحت نظر قرار بگیرند.
از بارداری لذت ببرید
اگر چه دوران بارداری مشکلات کوچک و بزرگی با خود به همراه دارد اما بهتر است به عنوان یک مادر از این دوران نهایت لذت را ببرید. مشکلات پوستی رایج در این دوران اجتناب‌‌ناپذیر است و البته حل و فصل آنها به راحتی هرچه تمام‌تر ممکن خواهد بود. بنابراین اگر زیبایی ظاهری‌تان به دلیل بروز چنین مشکلاتی تا حدودی مختل شده لطفا استرس را از خود دور کنید و اجازه ندهید اضطراب بر شرایط روحی شما غلبه کند و دوران تلخی را برای‌تان رقم بزند. همه مشکلات پوستی ناشی از تغییرات هورمونی پس از زایمان قابل حل هستند.
پزشکان متخصص پوست و پیشرفت‌های متعدد و تثبیت‌شده امکان‌های متعددی را برای رفع و رجوع کامل چنین مشکلاتی پیش پای افراد می‌گذارد. بنابراین همه این داستان‌های موقت را فراموش کنید و از پرورش یک موجود زنده در بطن وجود خود نهایت لذت را ببرید. شما در آستانه مادر شدن هستید. چه اتفاقی بهتر از این!
لکهای حاملگی که در بارداری ایجاد شده اند چند هفته بعد از زایمان از بین می روند. حتی گاهی خالهای پراکنده هم ایجاد می شود.
این لكه ها كه عموماً “ماسك حاملگی” خوانده می شوند (ولی نام علمی آنها كلوآسما یا ملاسما [chloasma or melasma] است ممكن است در نواحی ساعت و دیگر قسمت های بدن كه در معرض نور آفتاب قرار دیده شوند و با هر حاملگی واضح تر می شوند.
علاوه بر این، نوك پستان، كك مك یا خال، محل زخم ها، پوست دور ناحیه تناسلی، و نواحی از پوست كه در معرض اصطكاك قرار دارند (نظیر زیر بغل و كشاله ران) در زمان حاملگی تیره تر یا اصطلاحاً هیپرپیگمانته (Hypertigmanted) می شوند. تمام این تغییرات ناشی از افزایش موقتی (و بی ضرر) تولید ملانین در بدن است. ملانین ماده ای است كه رنگ مو، پوست و چشم از آن ناشی می شود. تیرگی پوست ظرف چند ماه پس از حاملگی از بین می رود، هر چند در بعضی از زنان این تغییرات رنگدانه هیچگاه كاملاً برطرف نمی شوند.