جالب است بدانید جدای از تاثیر زایمان طبیعی در بروز افتادگی رحم، ژنتیک نیز عامل دیگری است که در این زمینه نقش موثری دارد و نباید نادیده گرفته شود. به طوری که ممکن است برای فردی پس از چند مرتبه زایمان طبیعی سخت و مشکل هم اتفاق خاصی پیش نیاید، ولی شخص دیگری با یک بار زایمان طبیعی دچار این مشکل شود.
با این حال علت بروز افتادگی رحم را از دکتر فاطمه سروی، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی جویا شدیم. وی با تاکید بر این که افتادگی رحم به دلیل شل شدن عضلات دیواره رحم اتفاق می افتد که طی آن، رحم کمی جابه جا می شود و پایین تر از جای معمول قرار می گیرد، در این باره توضیح می دهد:
افتادگی رحم و مثانه به معنی جابه جایی رحم و دیگر ارگان های لگنی به سمت پایین و برآمده شدن به داخل مهبل است . این جابه جایی سبب احساس فشار و درد لگنی و در اغلب موارد، مشکلات ادراری می شود. معمولا علت این بیماری، فشار ناشی از حاملگی و زایمان است . اما عوامل دیگری مانند سن بالا، چاقی، سرفه مزمن و شلی ذاتی فاشیای لگنی ( افتادگی و شلی لگن ) نیز می تواند در بروز این مشکل موثر باشند.
افتادگی لگن، بی اختیاری ادرار می آورد
معمولا افتادگی رحم و مثانه به طور همزمان اتفاق می افتد که ناشی از شل شدن دیواره میان واژن و مثانه است . در نتیجه مثانه کمی جابه جا می شود و بر اثر آن، مجرای ادرار هم جابه جا شده و زاویه میان مجرای ادرار و مثانه تغییر پیدا می کند. در اثر بروز چنین مشکلی ممکن است فرد دچار بی اختیاری ادرار شود که این وضع هم می تواند بسیار ناراحت کننده باشد.
افتادگی رحم و مثانه در بسیاری موارد با هم همراه هستند . افتادگی مثانه موجب بی اختیاری ادرار می شود که در مراحل اولیه به صورت بی اختیاری استرسی (فشاری) بروز می کند
در بسیاری موارد بی اختیاری ادرار، احساس فوریت در ادرار، تکرر ادرار، احتباس ادراری، یبوست، بی اختیاری مدفوع، درد لگن، درد موقع نزدیکی، افزایش ترشحات واژن و احساس پری در واژن به عنوان عوارض همراه با افتادگی لگن شناخته می شوند.
تشخیص افتادگی ارگان های لگنی با معاینه دقیق توسط جراح بیماری های زنان و انجام تست های تشخیصی خاص امکانپذیر است.
گام اول درمان، انجام ورزش های خاص
جالب است بدانید افتادگی رحم را نمی توان به کمک درمان های دارویی برطرف کرد . گرچه در برخی موارد درمانی بجز جراحی برای افتادگی رحم مطرح نیست، اما در مراحل ابتدایی بیماری نباید به فکر جراحی بود، بلکه در این مرحله رعایت برخی ملاحظات و نیز کمک گرفتن از ورزش هایی که از سوی پزشک توصیه می شود، مفید خواهد بود.
دکتر سروی با تاکید بر این که درمان افتادگی لگن بسته به این است که چه ارگانی درگیر است، می گوید: بهره گیری از ورزش درمانی معمولا در موارد خفیف بیماری بسیار موثر خواهد بود. بر اساس آن از بیمار خواسته می شود فیبر بیشتری در برنامه غذایی برای پیشگیری از یبوست مصرف کند و اگر دچار سرفه مزمن است، آن را درمان کند.
بیمار دارای افتادگی رحم باید از بلند کردن اشیای سنگین و سیگار کشیدن خودداری کند و کافئین مصرف نکند . همچنین اگر دارای اضافه وزن است، سعی در کاهش وزن خود داشته باشد.
بررسی ها نشان داده است انجام ورزش های تقویت کننده عضلات لگن شامل انقباضات مکرر به مدت سه تا شش ماه در درمان درجات خفیف افتادگی رحم موثر بوده است.
حتی ممکن است شیاف مهبل (دستگاه حلقه ای کوچک که برای کمک به نگه داشتن رحم در یک موقعیت طبیعی در مهبل گذاشته می شود) تجویز شود. دارو درمانی با استروژن مهبلی در زنان یائسه نیز می تواند جریان خون بافت های مهبل و قدرت بافت های حمایت کننده را افزایش دهد.
وقتی چاره ای جز جراحی نیست
بی شک، در مواردی که بیمار علائم ادراری یا عدم تخلیه کامل ادرار یا مدفوع را دارد، در انجام نزدیکی مشکل دارد یا در مواردی که روش های ذکر شده و ورزش در درمان بیماری موثر نیست، انجام جراحی های ترمیمی از سوی جراح زنان موثر ترین توصیه خواهد بود.
تقویت عضلات کف لگن را نادیده نگیرید
دکتر سروی با اشاره به اینکه ورزش های کگل با هدف تقویت عضلات حمایت کننده کف لگن به کار می رود، توضیح می دهد: مهم ترین عضله کف لگن که از طریق این ورزش تقویت می شود عضله ای به شکل یو انگلیسی است. این عضله از جلو به عقب لگن کشیده می شود. برای یافتن این عضله کافی است در هنگام ادرار کردن سعی کنید جریان ادرار را متوقف کنید در این هنگام عضله منقبض شده قابل لمس است. برای انجام تمرین موثر لازم است عضله مذکور ده ثانیه منقبض شود و ده ثانیه شل شود و این کار ۱۵ بار تکرار شود.
با این که این ورزش ها بهترین شیوه برای پیشگیری از افتادگی ها به حساب می آید، اما به این نکته نیز توجه داشته باشید وزن زیاد هم می تواند عاملی باشد برای ایجاد افتادگی و در نتیجه کاهش وزن و حفظ وزن مناسب را نباید کم اهمیت دانست.
نشانه ای که نباید نادیده گرفته شود
افتادگی رحم و مثانه در بسیاری موارد با هم همراه هستند . افتادگی مثانه موجب بی اختیاری ادرار می شود که در مراحل اولیه به صورت بی اختیاری استرسی (فشاری) بروز می کند . به این معنی که در صورت ایجاد فشارهایی مانند عطسه یا سرفه کردن، خندیدن، دویدن یا برداشتن اجسام سنگین ممکن است فرد با این مشکل روبه رو شود و زمانی که این وضع به طور مکرر و دائم ادامه می یابد، حتما برای درمان آن باید به پزشک مراجعه شود.
پیشگیری از افتادگی رحم
توصیه های زیر را برای پیشگیری از افتادگی رحم نادیده نگیرید:
– تناسب اندام تان را حفظ کنید و نگذارید دچار اضافه وزن شوید.
– در طول بارداری و پس از زایمان ، تمرینات ورزشی انجام دهید.
– از یک رژیم غذایی طبیعی و کاملا متعادل استفاده کنید.
– برای حفظ قدرت عضلانی مناسب، در یک برنامه ورزشی منظم شرکت کنید. ورزش می تواند غالبا کارکرد عضلات را بهبود بخشد.
– از ابتلا به یبوست پیشگیری کنید.
