علت سردرد و گردن درد پس از بی حسی نخاعی در سزارین/ بهترین روش درمان چیست؟!

سردرد شایع ترین عارضه در بی حسی منطقه ای اسپینال است که به علت از دست رفتن مایع مغزی نخاعی ایجاد می شود.
برای کاهش میزان سردرد تزریق میزان فراوان مایعات قبل و پس از عمل و استفاده از مسکن و کافئین توصیه می شود همچنین از بیمار خواسته می شود که به مدت ۱۲ ساعت پس از عمل در استراحت مطلق سر را بدون حرکت نگه دارد …

سردرد پس از بی حسی نخاعی از کمر
بصورت معمول انتظار میرود سردرد های پس از بیحسی نخاعی ۲۴ – 48 ساعت پس از انجام بی حسی اتفاق افتد هر چند که شروع سردرد بلافاصله پس از آن هم گزارش شده است. شیوع آن در ۲۵ درصد موارد گزارش می شود.محل سردرد معمولا در ناحیه پشت سر وگردن می باشد که با نشستن تشدید می یابد و استراحت در بستر از شدت آن می کاهد. دوبینی ، تاری دید، وزوز گوش همراه با سردرد ممکنست همراه باشد. تمامی این علائم خوش خیم و موقت می باشد و جای نگرانی نخواهد داشت. 

سردرد شایع ترین عارضه در بی حسی منطقه ای اسپینال است که به علت از دست رفتن مایع مغزی نخاعی ایجاد می شود.
برای کاهش میزان سردرد تزریق میزان فراوان مایعات قبل و پس از عمل و استفاده از مسکن و کافئین توصیه می شود همچنین از بیمار خواسته می شود که به مدت ۱۲ ساعت پس از عمل در استراحت مطلق سر را بدون حرکت نگه دارد.

انتظار می رود که این سردرد ظرف مدت یک هفته بهبود یابد ولی در مواردی سردرد ممکنست تشدید یا مدت بیش از یک هفته ادامه یابد . عواملی موثر در ادامه این سردرد در بیمارانیکه تحت عمل جراحی سزارین قرار گرفته اند بقرار زیر می باشد: فشارخون کنترل نشده ، وجود میگرن، سردرد های با علت نامشخص ، سینوزیت و ترومبوزهای وریدهای مغزی. لازم به ذکراست که ۱۲ درصد مادران بدون آنکه بی حسی نخاعی بگیرند ممکنست سردرد را پس از زایمان تجربه کنند.

نکته قابل تامل آنست که سردردهای بدنبال بی حسی نخاعی عمدتا پس از یک هفته بهبود می یابند و در صورت تداوم آن ، مراجعه به پزشک معالج و متخصص بیهوشی را می طلبد.

عواملی که در افزایش شیوع سردردمی تواند موثر باشد شامل موارد زیر است:
سن ( در افراد با سنین کمتر از شیوع بالاتری برخوردار است)
در زنان از شیوع بیشتری برخوردار است
در زنان باردار
زمان خروج از بستر بیماری پس از عمل جراحی و حرکت بیمارنقشی در افزایش شیوع سردرد نخواهد داشت. در بعضی از مطالعات آمده است که حرکت زود هنگام بیماران ، در کاهش بروز سردرد نقش موثری داشته است.

داروهایی که برای درمان سردردهای پس از بی حسی نخاعی استفاده می شود شامل :

کافئین ، وازوپرسین ، تئوفیلین و هورمون ACTH

تاثیر کافئین در مطالعات مختلف به اثبات رسیده است حتی در بعضی مطالعات مصرف آن پیش از انجام بی حسی نخاعی در پیشگیری از بروز سردرد موثر بوده است. 

در بیمارانی که جهت انجام سزارین تحت بیحسی نخاعی قرار گرفته اند اثرات زیان آور کافئین در نوزادان به اثبات نرسیده است و این دسته از بیماران می توانند کافئین را بمنظور کاهش سردرد پس از بی حسی نخاعی استفاده کنند.

لازم بذکر است هیچ داروئی نباید بدون تجویز پزشک و خود سرانه استفاده شود.

دکتر عبدالرسول انوری پور
متخصص بیهوشی – فلوشیپ بیهوشی قلب