گاهی اوقات بعضی پدر و مادرها تلاش میکنند تا فرزند خود را به هر زوری که شده در جمع نوابغ جا بزنند. لطفا شما خودتان را از این جرگه جدا کنید چون نابغه شدن به زور غیر ممکن است و این استعداد یک امر ذاتی است. با این حال گاهی بعضی از والدین کارهای خندهداری انجام میدهند. اینکه برخی پدر و مادرها سعی دارند روی بچههایی که هنوز یک ساله هم نشدهاند کار کنند بلکه از آنها نابغهای دربیاید، یکی از همین موارد است. وقتی هم علتش را جستوجو کنید دلیل خندهدارتری میشنوید مثل اینکه آنها معتقدند فرزند آنها در حالی که فقط ۲ هفته از عمرش گذشته ناگهان به روی خانوادهاش لبخند زده! البته که این دلیل خندهدار است چون بچهها به همه عوامل محیطی اطراف خود پاسخ میدهند. بنابراین در این باره زود قضاوت نکنید.
چطور بفهمید او یک نابغه است
میدانید چه نشانههایی میتواند ثابت کند که یک بچه نابغه است؟ اینکه او حتی قبل از اینکه بتواند درست بنشیند حرف بزند! نه اینکه مثل یک آدم بزرگ داد سخن سر بدهد بلکه کلماتی را کنار هم قرار بدهد و واژههایی را بیان کند. اگر بچهای را سراغ دارید که پیش از ۲ سالگی میتواند کلمات داخل کتاب قصهاش را بخواند شک نکنید که او یک نابغه است. یک نکته را فراموش نکنید و آن هم اینکه معمولا ۲ درصد از جمعیت کل هر کشوری میتوانند نابغه باشند که البته این نظر هم به صورت مطلق وجود ندارد. در ضمن فراموش نکنید که نابغه بودن و بهرهمندی از هوش سرشار یک امر ژنتیک است.
بنابراین اگر بچهای را میبینید که مانند یک نابغه رفتار میکند به پدر و مادرش مراجعه کنید. شک نداشته باشید که آنها هم آدمهای باهوشی بودهاند و بنابراین اگر جزو آدمهای باهوش هستید، البته نه به خیال خودتان! بلکه بر اساس واقعیات موجود، میتوانید انتظار یک فرزند با ضریب هوشی بالا داشته باشید و این هوش را در او هم جستوجو کنید. در عین حال آیا میدانید بارزترین خصوصیات پدر و مادرهای باهوش چیست؟ آنها هرگز ساعتها پای تلویزیون نمینشینند بلکه وقت خود را در تعامل با یکدیگر و البته فرزندشان میگذرانند مگر اینکه بخواهند اخبار نگاه کنند یا برنامه مستندی توجهشان را جلب کند وگرنه پای سریالهای تلویزیونی نمینشینند و کمدیهای شبانه تلویزیونی هم خیلی توجهشان را جلب نمیکند! اگر شما هم دقیقا همین خصوصیات را دارید پس میتوانید در فرزند خود دنبال نبوغی بگردید که قطعا از خودتان به ارث برده است.
مهمتر از همه اینکه چنین والدینی خیلی خوب در مقابل کنشهای فرزند خود واکنش نشان میدهند و به زبان سادهتر به بچههای خود پاسخ میدهند. این حرکت البته بازخورد خوبی خواهد داشت. والدین پاسخگو فرزندان پاسخگو تربیت میکنند. در واقع این یک بازی است بین دو انسان با قدرت فکری بالا و هوشی بالاتر از حد طبیعی.
نشانههای بچههای نابغه
برخی نشانهها وجود دارند که میتوانند به شما کمک کنند تا دریابید آیا فرزند شما ضریب هوشی بالایی دارد یا نه. به عنوان مثال آیا کوچولوی شما در فاصله خیلی نزدیک به چشمهایتان زل میزند و البته اغلب اوقات هم این کار را میکند؟ در دوران نوزادیاش خیلی زود متوجه حضور شما در دور و اطرافش میشود و با یک لبخند خوشحالیاش را از این بابت نشان میدهد؟ و مهمتر از همه آیا کوچولوی شما از حضور شما کنار خودش لذت میبرد و این موضوع را به هر طریق ممکن نشان میدهد؟
اگر این نشانهها در فرزند شما وجود دارد پس باید بدانید که اصلا بعید نیست او یک نابغه کوچولو با هوشی سرشار باشد که از همین حالا میتواند آن را کم و بیش نشان دهد.
نشانه دیگر که البته کمتر از سایر نشانهها در قضاوت درباره نابغه بودن یا نبودن بچهها کاربرد دارد، به واکنشهای رشدی بچهها مربوط میشود. مثلا اگر فرزند شما خیلی زودتر از بقیه هم سن و سالهایش مینشیند، راه میافتد و چهار دست و پا میرود و کارهایی مانند این پس باز هم ممکن است شما یک بچه نابغه پیش روی خود داشته باشید. هر چند این نشانه هم باید کنار سایر موارد دیگر قرار بگیرد تا بتوان با قاطعیت حکم داد که آیا این بچه آیکیو بالای ۱۴۰ دارد. با همه این احوال واضحترین نشانه یک بچه نابغه به محک زبانی و شفاهی او برمیگردد. اگر بچهای هنوز به یک سالگی نرسیده اما حرف میزند و البته معنی حرفهایش را میفهمد تقریبا نباید شک کنید که او آیکیو بالای ۱۴۰ دارد. اما یک نکته را هم فراموش نکنید آن هم اینکه اگر تست کوچولوی شما زیر۱۴۰بود بدان معنا نیست که او بچه باهوشی نیست بلکه او بچهای است با هوش نرمال و طبیعی مثل بیشتر آدمهایی که روی کره زمین زندگی میکنند.
نشانههای کلی وجود دارد که هر کدام از آنها به خصوص اگر کنار یکدیگر قرار بگیرند میتوانند گواهی باشند بر نابغه بودن یک بچه. این نشانهها به صورت فهرستوار ذکر شدهاند:
حرف زدن زودتر از موعد
وقتی بچهای زودتر از سنی که باید به کتاب علاقه نشان میدهد و به آن توجه میکند.
خواندن زودتر از موعد یا حداقل تلاش برای خواندن آن هم برای کودکی که شاید هنوز ۲ ساله نشده.
بچههایی که به خودشان مهارتهای فکری را آموزش میدهند و سراغ بازیهای فکری میروند. البته در سنین خیلی پایین.
بچههایی که از خودشان بازیهای جدید اختراع میکنند و البته این حرکت آنها مداوم است.
بچههایی که با وجود سن خیلی کم برای برقراری ارتباط با دیگران از خودشان علاقه نشان میدهند.
چطور آیکیو او را تقویت کنید
۱-وقتی با فرزند خود صحبت میکنید نه تنها با کلام بلکه با زبان بدنتان این کار را انجام بدهید. به خصوص حین گفتار از حرکات صورت خود هم استفاده کنید. گاهی ابروها را بالا ببرید، گاهی لبخند بزنید، گاهی چشمانتان را درشت کنید و گاهی هم ریز. این یک محرک محیطی است برای رشد ذهنی فرزندتان.
۲-وقتی زمان خواب شبانه فرزندتان رسید برای او از روی کتاب قصههای شبانه بخوانید. به این ترتیب هم قدرت درک مطلب او را بالا بردهاید، هم قدرت زبانیاش و هم صداها را برایش تکرار میکنید.
۳-کمک کنید تا فرزندتان با دیگر بچهها دوست شود و ارتباط برقرار کند. به این ترتیب کمک کردهاید تا او معاشرت با دیگران را بیاموزد.
۴-بچههای فعال بچههای خوشحالی هم هستند و ذهن باز و آماده یادگیری دارند. فعالیتهای فیزیکی مانند ورزش کردن را در این باره جدی بگیرید. فعالیتهای فیزیکی مثل ورزش کردن باعث روان شدن گردش خون در تمام سطوح حساس بدن از جمله مغز میشود. ضمن اینکه فعالیتهای فیزیکی از جمله ورزش کردن سبب تقویت فکر و حافظه بچهها میشود.
۵-هر زمانی که بچهها به شما نیاز دارند کنار آنها باشید. بچهها گاهی اوقات حین انجام تکالیف مدرسه، نقاشی و فعالیتهایی مانند این نیاز دارند حمایت والدین خود را حتی در این حد که کنار آنها بنشینند، احساس کنند.
۶-وقتی بچهها کمی بزرگتر شدند با آنها شطرنج بازی کنید. این یک ورزش فکری است که ذهن بچه را وادار به فعالیت میکند.
۷-بچهها را به کلاسهای موسیقی و زبان بفرستید. این فعالیتها سطح آی کیو آنها را بالا میبرد.
بعضی از مادرها بچه را به زور و تحت فشار قرار می دهند تا کارهای خارق العاده انجام بدهند که یک جور شکنجه و کودک آزاری است.