عوارض قطع ناگهانی ریسپریدون | ریسپریدون برای چه مواردی تجویز میشود؟

مفید بودن داروی ریسپریدون برای اسکیزوفرنی در سال ۲۰۰۳ تایید کرد، این دارو برای درمان های کوتاه مدت شیدائی تجویز میشود و همچنین برای اختلالات دوقطبی بعنوان یک داروی کمکی می تواندت مفید باشد. در ادامه بیشتر با این دارو آشنا خواهید شد و از عوارض قطع ناگهانی ریسپریدون برای شما خواهیم گفت.

ریسپریدون چیست؟

ریسپریدون به گروه داروهای ضد روان پریشی آتیپیکال تعلق دارد. ریسپریدون که تجویز آن در دو دهه اخیر به شدت افزایش یافته است، برای درمان اختلالات روانی در بزرگسالان و کودکان مانند بیماری های اوتیسم، اختلال دو قطبی و شیزوفرنی استفاده می شود.

شربت تئوکال جی [تئوفیلین جی] چیست و در چه مواردی تجویز می شود؟

عوارض قطع ناگهانی قرص ریسپریدون

دکتر کربی و تیم تحقیق وی محور توجه خود را روی اثرات «ریسپریدون» ( risperidone ) در روده متمرکز کردند که یک داروی ضد روان پریشی (آنتی سایکوتیک) است که مصرف آن موجب افزایش قابل توجه وزن در بیماران می شود. محققان آیووا تلاش کردند که توضیح دهند تغییر میکروبیومی ناشی از مصرف ریسپریدون، موجب اختلال عملکرد باکتری های روده و افزایش وزن می شود.

چاقی و قرص ریسپریدون

براساس یافته این محققان، ریسپریدون موجب افزایش وزن در موش ها می شود به طوری که موش ها در عرض دو ماه ۲٫۵ گرم و یا حدود ۱۰ درصد کل توده بدنی خود افزایش وزن پیدا کردند. مطالعه یاد شده همچنین نشان داد که این دارو ترکیب باکتریایی میکروبیوم موش ها را به طور قابل توجهی تغییر می دهند و تغییر در میکروبیوم عامل تغییر سوخت و ساز و افزایش وزن است.
این مطالعه نشان می دهد که دستکاری متابولیسم بدن – به طور خاص با هدف قرار دادن میکروبیوم روده – می تواند رویکرد جدیدی در درمان چاقی باشد.
محققان همچنین خاطرنشان کردند که جلوگیری از تغییرات ناسالم در میکروبیوم می تواند برای بیمارانی که داروی ریسپریدون مصرف می کنند، مفید باشد.
میکروبیوم به مجموع ژنوم میکروب هایی اطلاق می شود که بدن انسان میزبان آنها است.

شناسنامه مختصر ریسپریدون

• نام هاي تجارتي : Risperdal
• دسته دارويي : داروي درمان بيماري هاي رواني
• ميزان خطر مصرف بيش از دوز مجاز دارو : نسبتاً زياد
• ميزان وابستگي و اعتياد به دارو : كم
• احتياج به نسخه پزشك : بلي
• قابل استفاده براي عموم : خير
• اشكال دارو : قرص، محلول، تزريقي
• زمان مصرف دارو : قرص و محلول (۱ تا ۲ بار در روز)
• طريقه نگهداري دارو: اين دارو بايد در محفظه سربسته و در جاي خشك و خنك دور از دسترس كودكان نگهداري شود. ضمناً از تابش نور محافظت گردد.

موارد استعمال ریسپریدون

اين دارو براي درمان بيماري هاي شديد و مزمن رواني مانند شيزوفرني، مورد استفاده قرار مي گيرد. دارو در درمان علائم مثبت بيماري (حالت جنون، اختلال فكري، حالت تهاجم) و درمان علائم منفي بيماري (انزوا و گوشه گيري از جمع) كاربرد دارد.
ضمناً به برطرف نمودن علائم ديگر همراه با بيماري شيزوفرني نظير افسردگي كمك مي نمايد.

موارد مصرف ریسپریدون

این دارو در موارد زیر و صرفا با تجویز پزشک متخصص قابل مصرف می‌باشد:

1. برطرف کردن افکار غیر عادی و بیمارگونه: که منجر به اشتغال ذهنی فرد با آنها شده و واقع بینی و کارکرد روزانه ی وی را مختل می سازَد.
2. از بین بردن افکار وسواسی: مانند افکار غیرقابل کنترل توهین به مقدسات یا افکار ناخواسته ی جنسی یا افکار نامقبول ِ آسیب زدن به دیگران.
3. در درمان علایم منفی روانپریشی(مانند ِکم حرفی،گوشه گیری،انزوای اجتماعی،فقر محتوای فکری).
4. تصحیح باورهای غلطِ استدلال ناپذیر : مانند بدبینی به مردم و یا بدبینی به همسر و شریک زندگی.
5. در کودکان ِ در خود فرو رفته ی (اوتیستیکِ) بین شش تا هفده سال که در ارتباط عاطفی و معاشرت با دیگران ناتوانند ،برای کنترل قشقرق و ناسازگاری و خودزنی.
6. حالات سرخوشی (مانیا) در نوسانات خلقی و دو قطبی(بایپولار).
7.  در اختلالات رفتاری کودکان مانند اختلال سلوک (conduct) یا در خصومت و لجبازی آنها با والدین (ODD) و نیز در اختلال بیش فعالی(ADHD).
8. در درمان اختلال تیک (توره ).

همچنین همه ی داروهای ضد روانپریشی در دوزهای پایین برای اختلالات روان نژندی (نروتیک)مانندِ اضطراب فراگیر(GAD) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال هویت تجزیه ای (Dissociatve identity disorder) و همچنین در دلیریوم و اختلالات خواب و اختلالات خوردن بنا به صلاحدید روانپزشک میتوانند بکار روند.

اندازه دوز مجاز مصرفي ریسپریدون

1. قرص دارو (ابتدا ۲ ميلي گرم در روز، سپس اين مقدار به ۴ تا ۶ ميلي گرم در روز قابل افزايش است)
2. محلول دارو (۲ ميلي گرم در روز. سپس اين مقدار به ميزان ۴ تا ۶ ميلي گرم در روز قابل افزايش است). محلول دارو (۲ ميلي ليتر در روز در ‎آغاز درمان با دارو، سپس اين مقدار به ميزان ۴ تا ۶ ميلي ليتر در روز قابل افزايش مي باشد)
3. نوع تزريقي دارو (۲۵ ميلي گرم هر ۲ هفته يكبار، در آغاز درمان و سپس اين مقدار به ۵۰ ميلي گرم هر ۲ هفته يك بار قابل افزايش است)

چگونگي عملکرد ریسپریدون

اثرات نوع محلول و قرص دارو‌، ظرف ۲ تا ۳ روز و حداكثر ۴ هفته و اثرات نوع تزريقي دارو ظرف ۳ هفته پس از شروع درمان با دارو ظاهر مي شوند. ضمناً اين اثرات مدت ۲ روز پس از قطع مصرف هر دوز دارو در بدن دوام خواهند داشت.

قطع مصرف ریسپریدون

مصرف اين دارو را بدون مشورت با پزشك قطع نكنيد زيرا قطع ناگهاني ریسپریدون ممكن است به عود مجدد بيماري منتهي شود. اما اگر پس از مصرف دچارعوارض شديدي همچون تب شديد، خشكي و سفتي عضلات گشتيد مصرف دارو را قطع كرده و سريعاً با پزشك تماس بگيريد.

عوارض جانبي مصرف ریسپریدون

از عوارض جانبي مصرف دارو مي توان به موارداشاره نمود:

• بيخوابي
• اضطراب
• پريشاني
• سردرد
•  خواب آلودگي
• مشكل تمركز حواس
• سرگيجه

ضمناً در صورت بروز عوارضي همانند افزايش وزن، لرزش بدن، ظاهر شدن جوش و تشنگي زياد با پزشك مشورت نماييد.

نكات احتياطي مهم در مصرف دارو

اگر به امراض و بيماري هاي زير مبتلا مي باشيد حتماً قبل از مصرف اين دارو پزشك معالج خود را در جريان قرار دهيد:

•  اگر دچار نارسايي قلبي مي باشيد و يا مشكلات گردش خون داريد.
• اگر قبلاً دچار بيماري صرع بوده ايد يا به دردهاي مزمن كبدي و كليوي مبتلا هستيد.
• اگر بيماري نوع پاركينسوني داريد و يا داروهاي ديگري را مصرف مي نماييد.

مصرف ریسپریدون در بارداری و شیردهی

چون مفيد بودن اين دارو براي مصرف در دوران حاملگي به اثبات نرسيده است لذا بهتر است با پزشك مشورت شود.

چون دارو در شيرمادر ترشح مي شود و ممكن است روي بچه تأثير بگذارد لذا بهتر است با پزشك مشورت گردد.

مصرف دارو براي افراد بالاي ۶۰ سال

كاهش دوز مصرفي مجاز دارو براي اين گروه سني ضروري مي باشد.

چون اين دارو مي تواند موجب عدم تمركز حواس و يا كندي عكس العمل گردد، لذا كليه رانندگان و افرادي كه كارهاي پرمخاطره انجام مي دهند بايد هنگام مصرف اين دارو از فعاليت هاي مربوطه دست بكشند.

نکات مهم در مصرف ریسپریدون

1. اگر دچار آلرژی شُدید این قرص را مصرف نکنید. علایم آلرژی می‌تواند این‌ها باشد: سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه، ورم کردن لب یا زبان یا صورت، ورم کردن گلو، خارش و قرمزی و دون دون شدن پوست، کهیر در هر نقطه از پوست.
2. سالمندانی که دچار انواع دمانس (زوال عقل) و آلزایمر هستند ممکن است با خوردن این قرص برای مدتی بیش از دوازده هفته، مجددا دچار سکته‌های ریز مغزی (mini stroke) شوند.
3. خالی یا پر بودن شکم تاثیری در جذب این دارو ندارد.
4. این قرص ممکن است ۴ تا ۶ هفته طول بکشد تا اثرات خوبش را نشان بدهد،پس لطفا زود قضاوت نکرده و دارو را تا آنموقع قطع نکنید.
5. در پسران، بزرگ شدن سینه ها یا چاقی ممکن است دردسرساز شود.

عوارض ریسپریدون:

۱-عوارض خفیف و گذرا:

– احتمال وقوع این عارضه‌ها یک در صد نفر است. این عوارض یا خودشان بتدریج برطرف می‌شوند و یا با یک تجویز دیگر بسرعت قابل رفع هستند بنابرین وقوعِ آن‌ها مجوزی برای قطعِ آن‌ها نیست و شما فقط باید با پزشکتان تماس بگیرید:

• یبوست یا اسهال
• درد معده
• تهوع یا استفراغ
• خشکی دهان
• خواب آلودگی یا بیخوابی
• بیقراری(restlessness)
• سرآسیمگی (آژیتاسیون)
• افزایش اشتها
• افزایش وزن
• افزایش ترشح بزاق
• سوزش سر دل
• درد عضلات یا مفاصل
• راش پوستی
• بزرگی پستان یا ترشح از پستان
• طولانی شدن عادت ماهیانه یا عادت ماهیانه نشدن
• مشکل در بینایی
• مشکل در ادرار کردن
• پوست خشک یا تغییر رنگ پوست.

۲- عوارض جدی:

هر چند این عوارض کمیاب و نادرند ولی چنانچه آن‌ها را مشاهده کردید باید بسرعت برای بررسی آن‌ها بصورت حضوری به پزشک خودتان یا در صورت عدم دسترسی به ایشان، به بیمارستان مراجعه کنید:

• گیجی و ناهوشیاری
• تب بالا و سفتی عضلات و تعریق(احتمال سندرم نرولپتیک بدخیم)
• بثورات پوستی و خارش زیاد یا کهیر(احتمال سندرم استیونس جانسون)
• بی‌نظمی،کاهش یا افزایش غیر عادی ضربان قلب(تاثیر بر روی ریتم قلب،افزایش فاصله ی QT.
• از هوش رفتن
• تشنج
• حرکات غیر عادی و غیر اختیاری در صورت و بدن(تاردیو دیسکنزی)
• مشکل در بلع یا تنفس(التهاب مخاطات در واکنش آلرژیک و سندرم استیونس جانسون)
• در پسران و مردان، بزرگ شدن سینه ها و افزایش وزن شدید.
• نعوظ دردناک یا طولانی.

مسمومیت دارویی با ریسپریدون

در صورتِ خوردنِ تعداد زیاد قرص و مسمومیت با آن ( چه اشتباهی و چه به قصد آسیب زدن به خود ) فورا فرد مبتلا را به مرکز درمان مسمومیتهای دارویی (در تهران بیمارستان لقمان ) برسانید. یا در کل کشور به شماره ۱۴۹۰ زنگ بزنید و گزینه ی دوم را انتخاب کنید.

توجه:
۱– توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی فقط بنابر تشخیص یک روانپزشک که از مکانیسم اثر آن‌ها و از نحوهٔ تعامل نروترانسمیتر‌ها و رسپتور‌ها در سلولهای عصبی آگاهیِ کامل داشته و برآن‌ها مسلط است قابل تجویز است و مصرف خودسرانهٔ دارو‌ها آن هم فقط با کسبِ اطلاعات سَرسَری از صفحات اینترنتی و یا توصیه‌های ناقصِ دانشجویی و یا با الگو گرفتن از نسخهٔ سایر بیماران و تهیه آن‌ها از مراکز غیر مجاز خیابانی، بسیار خطرناک است و عواقب آن قابل پیش بینی نیست.

۲-همچنین در جریان باشید که سود و زیان یک دارو را باید در مقایسه با یکدیگر بسنجید و به صِرفِ وجودِ یک عارضهٔ کوتاه مدت، خودتان را به اشتباه از مصرف دارویی که می‌تواند با تنظیم خلق و رفتارتان،سرنوشت ِ شما را به سمت یک زندگیِ سالم و پر از آرامش سوق دهد، محروم نکنید.