هنگامی که فرد در یائسگی دچار گرگرفتگی می‌شود ممکن است علائم خاصی را تجربه کند از جمله: احساس فشار در ناحیه سر، احساس گرمای خفیف تا بسیار شدید که در بدن و به خصوص صورت پخش می‌شود، قرمز شدن رنگ پوست صورت، گردن و قسمت‌های بالای قفسه سینه، افزایش سرعت ضربان قلب، تعریق زیاد و احساس سرما پس از اتمام حالت گرگرفتگی.
البته در کنار این علائم و نشانه‌ها، به‌ندرت ممکن است فرد احساس ضعف، خستگی و سرگیجه نیز داشته باشد.
به خاطر داشته باشید که شرایط و علائم گرگرفتگی متغیر است. ممکن است شما چندین بار در طول روز این شرایط را تجربه کنید، یا فقط یک بار در چند هفته متوالی. ممکن است تمام ساعت‌های روز و شب عرق کرده و از گرما آزار ببینید و یا این‌که تنها کمی احساس گرما کنید
بااین‌که این حالت می‌تواند حتی تا نیم ساعت نیز ادامه پیدا کند، اما اغلب پس از چند دقیقه برطرف می‌شود.
مشکلات خواب نیز یکی از عوارض ناخوشایند گرگرفتگی است. به طوری که بروز این حالت در طول شب می‌تواند فرد را از خواب بیدار کرده و در نتیجه به مرور زمان، وی را دچار بی‌خوابی کند. این اختلالات خواب همچنین می‌توانند سبب افسردگی و اضطراب فرد نیز بشوند.
عوامل افزایش‌دهنده خطر گرگرفتگی
همه زنان در دوران یائسگی چنین شرایطی را تجربه نخواهند کرد. البته هنوز مشخص نیست که چرا تنها برخی افراد دچار این حالت شده و دیگران مشکلی در این زمینه ندارند. اما طبق نظر متخصصان، عواملی وجود دارند که احتمال بروز این حالت را افزایش می‌دهند.
سیگار کشیدن یکی از این عوامل است. به طوری که زنان سیگاری بیشتر از دیگران با این حالت روبه‌رو هستند.
افراد چاق نیز بیشتر از سایرین این شرایط را تجربه می‌کنند.
در این زمینه فعالیت بدنی نیز مهم بوده و کسانی که تحرک کافی نداشته باشند، در دوران یائسگی بیشتر دچار این وضعیت می‌شوند.
اقداماتی برای بهبود گرگرفتگی
اگر این حالت‌ها خفیف باشند، خود فرد نیز می‌تواند با تغییراتی ساده برای بهبود آنها اقدام نماید. بنابراین بهتر است در این شرایط دمای محیط را کنترل کرده و فضایی خنک ایجاد نمایید.
همچنین می‌توانید هنگامی که احساس گرما شروع می‌شود، مقداری مایعات خنک بنوشید.
علاوه بر این باید به مواد غذایی و نوشیدنی‌ها نیز دقت داشته و از خوردن مواد غذایی تند و دیگر موادی که سبب بروز این حالت می‌شوند، خودداری کنید.
سیگار را نیز ترک کرده و با این کار نه تنها علائم گرگرفتگی را کاهش دهید، بلکه احتمال بروز بسیاری از بیماری‌های جدی و مهم را نیز به حداقل برسانید.
کاهش گرگرفتگی با خوردن سویا!
سه بررسی از سه مرکز تحقیقاتی مختلف نشان داد زنانی که بعد از یائسه شدن دو هورمون استروژن و پروژسترون را دریافت می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه ، حملات و سکته‌های قلبی قرار دارند.
بنابراین پزشکان فقط برای زنانی که دچار گُر گرفتگی شدید(احساس گرمای شدید)، تعریق شبانه، اختلالات رفتاری، کاهش تمایل جنسی و پوکی استخوان هستند، این هورمون‌ها را تجویز می‌کنند. تزریق هورمون زنانه‌ی استروژن به این خانم‌ها، اختلالات ناشی از یائسگی و از جمله پوکی استخوان را کاهش می‌دهد، ولی خطر سرطان سینه، حملات و سکته‌های قلبی را افزایش می‌دهد.
زنان یائسه‌ای که استروژن دریافت می‌کنند، ۶۰ درصد کمتر دچار شکستگی مچ دست، ۴۰ درصد کمتر دچار شکستگی لگن و ۳۵ درصد کمتر دچار هر نوع شکستگی به غیر از ستون فقرات می‌شوند.
فیتواستروژن‌های موجود در سویا، از نظر ساختمانی شبیه استروژن تولید شده در بدن است، در نتیجه عوارض یائسگی را کاهش می‌دهد.
فیتواستروژن موجود در غذاهای گیاهی مثل سویا، عوارض خفیف تا متوسط ناشی از یائسگی را در خانم ها کاهش می دهد و از کاهش توده استخوانی جلوگیری می‌کند.
مطالعه جدیدی در ایتالیا نشان داد مقدار گُر گرفتگی در خانم هایی که روزانه ۶۰گرم پروتئین سویا (حاوی میلی‌گرم ایزوفلاوون) مصرف کرده بودند، بعد از ۱۲ هفته ۴۵درصد کاهش یافته بود.
گر گرفتگی در خانم‌های آسیایی شایع نیست، زیرا مردم ساکن در این کشورها، مقدار زیادی مواد غذایی گیاهی و از جمله سویا مصرف می‌کنند. بعنوان مثال شیوع گر گرفتگی در خانم‌های ژاپنی خیلی کم است، طوری‌که در زبان ژاپنی ها، لغتی برای توصیف این حالت ندارند.
در یک مطالعه، خانم‌های ژاپنی خیلی کمتر از زنان کانادایی دچار تعریق شبانه و گر گرفتگی بودند. مطالعه دیگری نشان داد، دفع ادراری ایزوفلاوون‌های ناشی از محصولات سویا در زنان ژاپنی ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ برای زنان آمریکایی و فنلاندی بود. در حقیقت مصرف زیاد محصولات سویا در ژاپن باعث کاهش گر گرفتگی در زنان این کشور می‌شود.
استروژن موجود در غذاهای گیاهی مثل سویا، برای زنانی که دچار عوارض خفیف تا متوسط ناشی از یائسگی هستند، مفید است و از کاهش توده استخوانی جلوگیری می‌کند.
مصرف روزانه ۴- ۱ واحد سویا و محصولات آن، در کاهش عوارض یائسگی موثر است، ولی تحقیقات بیشتری در این زمینه باید انجام شود.
