با افزایش میزان ناباروری، استفاده از فناوری‌های مربوط به باروری هم‌چون لقاح مصنوعی و IUI از سوی زوج‌ها به‌منظور دست‌یابی به رویای بچه‌دار شدن هر روز بیشتر می‌شود. تقاضای روزافزون نسبت به این فناوری‌ها منجر به افزایش بانک‌های اسپرم و ذخیره‌سازی اسپرم شده است.
بانک اسپرم که به آن سایروبانک نیز گفته می‌شود، تجهیزاتی است که اسپرم انسان را جمعآوری، منجمد، ذخیره و نگه‌داری می‌کند. اسپرمی که در بانک اسپرم نگه‌داری می‌شود یا به‌منظور اهدا به زوج‌های نابارور و استفاده در روند لقاح مصنوعی یا IVF به‌کار گرفته می‌شود، یا به‌منظور استفاده‌های آتی توسط فرد ذخیره می‌شود.
چرا مردان اسپرم خود را برای استفاده‌های آتی ذخیره می‌کنند؟
باروری مردان از سوی عوامل مختلفی تهدید می‌شود. در واقع، ذخیره‌ی اسپرم این اطمینان را به فرد می‌دهد که در صورت بروز هر‌گونه اتفاقی، او می‌تواند در زمانی‌که تمایل دارد پدر شود.
سن یکی از عوامل اصلی کاهش اسپرم و کیفیت اسپرم است. به‌همین دلیل، برخی از مردان اسپرم خود را در هنگام جوانی ذخیره می‌کنند تا مطمئن شوند با گذشت زمان، هم‌چنان اسپرم سالم دارند.
برخی از سرطان‌ها و درمان‌های مربوط به آن کیفیت اسپرم و باروری را تهدید می‌کند. بنابراین، مردانی که با این مشکلات مواجه هستند می‌توانند پیش از انجام عمل جراحی یا شروع شیمی‌درمانی و پرتو درمانی، اسپرم خود را در بانک اسپرم ذخیره کنند.
ذخیره‌سازی اسپرم برای زوج‌هایی که قصد بارداری از طریق فناوری‌های باروری را دارند بسیار مفید و کمک‌کننده است، به‌خصوص اگر مرد نتواند به‌طور مداوم در همه‌ی جلسات باروری حضور داشته باشد. ذخیره‌سازی اسپرم در بانک اسپرم این اطمینان را ایجاد می‌کند که در هنگام انجام روند باروری، اسپرم کافی برای استفاده وجود خواهد داشت.
در نهایت، برخی از مردان که قصد انجام وازکتومی (نوعی عمل جراحی که طی آن لوله‌های حامل اسپرم در بدن مرد بسته می‌شوند) را دارند، اسپرم خود را در بانک اسپرم ذخیره می‌کنند که اگر در آینده قصد بچه‌دار شدن را داشتند بتوانند بدون مشکل بچه‌دار شوند.
چرا مردان اسپرم خود را اهدا می‌کنند؟
امروزه، میزان تقاضا نسبت به اسپرم اهدایی بسیار بالا است. در نتیجه، مردان می‌توانند از طریق اهدای اسپرم درآمد کسب کنند، این اسپرم‌ها به زوج‌هایی که تحت درمان و در حال استفاده از فناوری‌های باروری هستند فروخته می‌شود. در حالی‌که هر کدام از بانک‌های اسپرم دارای شرایط و ویژگی‌های خاص خود هستند، اما به‌طور کلی اهدای اسپرم نیازمند انجام بررسی‌ها و آزمایش‌های سلامت است که همه‌ی آنها توسط مجموعه‌ی بانک اسپرم انجام می‌شود و هزینه‌ای برای اهدا کننده ندارد.
اسپرم اهدا شده تا زمان فروش به‌صورت منجمد نگه‌داری می‌شود و این موضوع نیز هم‌چنان هزینه‌ای برای فرد اهدا کننده ندارد. در بسیاری از موارد، اهداکننده می‌تواند بدون نام و نشانی از خود، اسپرم خود را اهدا کند یا می‌تواند اطلاعات شخصی خود را فقط در اختیار زوج خریدار بگذارد. علاوه بر کسب پول، برخی از مردان با اهدای اسپرم احساس کمک به دیگران در رسیدن به رویای خود را تجربه می‌کنند.
ذخیره‌سازی اسپرم به چه صورت انجام می‌شود؟
پیشرفت‌های تکنولوژی منجر به آسان شدن و مقرون‌به صرفه‌تر شدن ذخیره‌سازی اسپرم شده است. برای شروع این کار، شخص باید به یک بانک اسپرم برود و نمونه‌ای از مایع منی او گرفته شود. یا می‌تواند از کیت‌هایی که به‌منظور جمعآوری نمونه تهیه شده‌اند در خانه استفاده کند و نمونه را به آزمایشگاه مربوط ارسال کند. این روش می‌تواند به کاهش استرس و آشفتگی در زمان نمونه‌گیری کمک کند.
وقتی نمونه‌ی اسپرم جمعآوری شد، بانک اسپرم نمونه را بررسی و آنالیز می‌کند تا مقدار اسپرم و میزان تحرک آن‌را تعیین کند؛ هم‌چنین این نمونه در مورد وجود بیماری‌ها و عفونت نیز بررسی می‌شود. سپس نمونه‌ی اسپرم به ظرف‌های مخصوص منتقل می‌شود و در حالت منجمد نگه‌داری می‌شود. دمای نگه‌داری به کمتر از دمای انجماد نیز می‌رسد.
هزینه‌ی سالانه برای نگه‌داری اسپرم در هر بانک متفاوت است اما معمولا به بیش از چند صد دلار در سال نمی‌رسد. اسپرم می‌تواند برای سال‌ها به‌طور منجمد باقی بماند و استفاده از اسپرم منجمد برای باروری، احتمال نقص هنگام تولد را بالا نخواهد برد. هنگام برداشت اسپرم از بانک، باید شرایط لازم برای انتقال آن به پزشک یا موسسه‌ی پزشکی فراهم شود.
چگونه می‌توان به بانک اسپرم اعتماد کرد؟
پیش از تصمیم‌گیری برای انتخاب محل ذخیره‌سازی اسپرم، بهتر است در خانه در این باره به‌خوبی تحقیق کنید. در مورد اعتبار آزمایشگاه، مجوزهای آن و مسائلی از این قبیل تحقیق کنید و مطمئن شوید که اطلاعات کافی در مورد هزینه‌های ذخیره‌سازی و برداشت اسپرم را کسب کرده‌اید.
اگر قصد خرید اسپرم اهدایی از یک بانک اسپرم را دارید، عوامل بسیاری را باید در نظر بگیرید. استانداردهای لازم در مورد نظارت و آزمایش فرد اهداکننده، گزارشات صحیح در مورد نمونه‌گیری و تمامی موارد این چنینی باید به‌طور کامل از سوی بانک اسپرم مورد نظر شما انجام شده باشد. البته، خارج از این قوانین، هر کدام از بانک‌های اسپرم می‌توانند چند قانون مختص خود در مورد جمعآوری و به اشتراک‌گذاری اطلاعات فرد اهدا کننده و محدودیت تولد از یک فرد اهداکننده داشته باشند.
