سویا یک ماده غذایی گیاهی است، سویا به دلیل داشتن تمام اسید آمینه های مورد نیاز بدن ما یک منبع پروتئینی کامل محسوب می شود. همچنین این ماده غذایی با ارزش حاوی اسید چرب های ضروری است که بدن ما به آنها نیاز دارد و منبع غنی از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است. سویا حاوی فیتو استروژن های گیاهی است یعنی عملکرد هورمون استروژن را در بدن تقلید می کند.
سویا چیست؟
آسیایی ها هزاران سال است که از سویا در برنامه غذایی خود استفاده می کنند در سال های اخیر استفاده از سویا فرآیند شده در آمریکا افزایش یافته است.
محققان روسی جزو اولین كسانی بودند كه فواید سویا را دریافتند.
این محققان دریافتند سویا دارای پروتئین زیاد، اسیدهای آمینه ضروری برای بدن، كلسیم، آهن، فسفر، منیزیم، روی، ویتامین های گروه B و فیبر می باشد و فواید زیر را برای سویا نام بردند:
– سلامت قلب و كاهش بیماری های قلبی
– سلامت استخوان ها
– جلوگیری از سرطان
– كاهش عوارض یائسگی
همین امر باعث تحقیقات بیشتر راجع به این ماده مغذی گردید و متخصصان سویا را به عنوان یك ماده غذایی در كنار مواد مغذی موجود در رژیم محسوب کردند.
آنها سویا را جانشین پروتیئن حیوانی در رژیم غذایی کردند و متوجه شدند كه این ماده غذایی موجب پایین آوردن كلسترول بد یا LDL و كاهش تری گلیسیرید خون و در نتیجه كاهش بیماری های قلبی می گردد.
مواد مغذی در سویا
ویتامین E
ویتامین B1
ویتامین B2
منیزیوم
كلسیم
ایزوفلاونیدها
فیبر
فواید سویا
• تسکین علائم آزار دهنده دوران یائسگی
• پیشگیری از سرطان سینه و پروستات
• مفید برای سلامت استخوان ها
• پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی
مطالعات نشان می دهد که خواص درمانی سویا خالص یعنی سویایی که هیچ فرآیندی روی آن انجام نشده است از سویا فرآیند شده مثل پروتئین سویا ایزوله که از دانه های سویا مشتق شده است، بیشتر است و مصرف زیاد سویا فرآیند شده برای بدن خوب نیست.
فواید سویا در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک
• کاهش کلسترول بد یا LDL خون
• کاهش مقاومت به انسولین
• کاهش فاکتورهای التهابی خون
• کاهش رادیکالهای آزاد
• کاهش هورمون تستوسترون
بر طبق نتایج مطالعه منتشر شده در مجله غدد و متابولیسم آمریکا، زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیسک که در برنامه غذایی خود از سویا استفاده می کردند در مقایسه با زنانی که سویا نمی خوردند کلسترول خونشان کاهش پیدا کرد و مقاومت به انسولین در آنها بهبود پیدا کرد.
آیا سویا سبب افزایش قدرت باروری می شود؟
آیا مصرف سویا در بهبود قدرت باروری در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک موثر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت سویا به دلیل داشتن فیتو استروژن های طبیعی عملکرد شبه هورمون جنسی استروژنی دارد و منجر به بهبود اختلال هورمونی بدن زنان مبتلا به این سندروم می شود و مطالعات مختلف نشان می دهد مصرف سویا باعث بهبود قدرت باروری در زنان مبتلا به این سندروم می شود.
مطالعه ای روی ۱۴۷ زن نابارور مبتلا به این سندروم انجام شد، این زنان به دو گروه تقسیم شدند گروه اول علاوه بر مصرف دارو در برنامه غذایی خود از سویا استفاده می کردند. گروه دوم فقط از دارو استفاده می کردند. نتایج این مطالعه نشان داد میزان باروری در زنان گروه اول ۳۶ درصد بود و در زنان گروه دوم که سویا مصرف نمی کردند ۱۴٫۶ درصد بود. البته برای کسب نتیجه بهتر نباید در مصرف سویا زیاده روی کرد. مصرف متعادل سویا در بهبود قدرت باروری موثر است.
سویا و قدرت باروری
مطالعات مختلف نشان داده است که سویا اثرات محافظتی در برابر مختل کننده های غدد درون ریز دارد. مختل کننده های غدد درون ریز مواد شیمیایی هستند که عملکرد غدد درون ریز بدن را بر هم می زنند و باعث مشکلاتی از قبیل ناباروری، آندومتریوز و برخی از سرطانها می شوند. این مواد شیمیایی عبارتند از آفت کش ها، دیوکسین، پلی کلرید بی فنیل، بیسفنول آ (در ساخت بطری های پلاستیکی پلی کربنات مورد استفاده قرار می گیرد.)
مطالعه منتشر شده در مجله غدد و متابولیسم آمریکا نشان داد زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک که عادت به مصرف سویا در برنامه غذایی خود دارند میزان بیسفنول آ در خون آنها کمتر از زنانی است که سویا مصرف نمی کنند.
موارد احتیاط در مصرف سویا
در موارد زیر در مورد مصرف یا عدم مصرف سویا و محصولات مشتق شده از آن حتما با متخصص تغذیه و یا پزشک معالج خود مشورت کنید.
موارد احتیاط در مصرف سویا
• حساسیت و آلرژی به سویا
• سرطان سینه
• نارسایی کلیه
• پرکاری غده تیروئید
• سرطان رحم
ولی به هر حال بهتر است در مصرف این ماده غذایی با ارزش زیاده روی نکنید.
انجمن غذا و داروی آمریکا مصرف روزانه ۱۵-۲۵ گرم پروتئین سویا را توصیه می کنند.
