اگر قصد باردار شدن را دارید، باید حتما به پزشک مراجعه کرده و برای دریافت واکسنهای لازم با او مشورت کنید. واکسنها در این دوره نه تنها برای حفظ سلامتی خود شما ضروری هستند، بلکه سلامت فرزند شما را نیز تحت تاثیر قرار میدهند. سیستم ایمنی بدن شما، خط مقدم مبارزه با بسیاری از بیماریها و عفونتها برای جنین محسوب میشود. پس اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن را دارید، مطمئن شوید که واکسنهای لازم را دریافت کردهاید.
اما دریافت هرگونه واکسنی، خصوصا در دوران بارداری، توصیه نمیشود.
واکسنها را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد: ویروسهای زنده، ویروسهای مرده، پروتئینهای بیضرر گرفته شده از باکتریها یا ویروسها. ویروسهای زنده نباید وارد بدن خانمهای باردار شوند. از جمله این نوع واکسنها میتوان به ویروس سرخک، اوریون و سرخجه اشاره کرد. احتمال اینکه این واکسنها به جنین آسیب برسانند وجود دارد. واکسنهای تشکیل شده از ویروسهای مرده یا پروتئینهای بیضرر گرفته شده از باکتریها یا ویروسها، مانند واکسن آنفلوانزا و کزاز، بیخطر محسوب میشوند.
پیش از بارداری چه واکسنهایی ضروری هستند؟
عفونتهای میتوانند در دوران بارداری خطرناک محسوب شوند. به همین دلیل است که شما باید پیش از باردار شدن از طریق آزمایش خون متوجه شوید که بدنتان در برابر بعضی ازبیماریها مقاوم است یا خیر اگر مقاومت بدن شما در برابر بیماریهای خاصی کم است، باید به دستور پزشک واکسنهای لازم را دریافت کنید. توجه داشته باشید که بین دریافت واکسنها و بارداری باید حداقل یک ماه فاصله باشد.
واکسن سرخجه
بیماری سرخجه علائمی شبیه به سرماخوردگی دارد که معمولا با ضایعات پوستی همراه است. این بیماری در دوران بارداری خطرناک است. حدود ۸۵ درصد از نوزادانی که مادرانشان در سه ماهه اول بارداری به این بیماری مبتلا شدهاند دچار عارضههای جدی مادرزادی نظیر مشکل در شنوایی و یا اختلالات ذهنی شدهاند.
واکسن آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری شدیدا واگیردار است. این بیماری موجب تب و ایجاد ضایعات جلدی همراه خارش و سوزش میشود. حدود ۲ درصد از خانمهایی که در پنج ماهه اول بارداری به این بیماری مبتلا میشوند، فرزندانشان با اختلالات مادرزادی، از جمله غیر طبیعی بودن شکل پاها، متولد میشوند. همچنین اگر مادر هنگام زایمان به این بیماری مبتلا باشد، احتمال انتقال ویروس به نوزاد وجود دارد.ابتلا به ابله مرغان شانس سقط و زایمان زودرس را بالا میبرد.این واکسن در ایران موجود نیست معمولا یکبار ابتلا به ابله مرغان فرد را در برابر این بیماری ایمن می کند.
واکسن هپاتیت B
بهتر است این واکسن پیش از بارداری زده شود، خصوصا برای خانمهایی که با افراد مبتلا به این بیماری تماس دارند. هپاتیت ب یک عفونت ویروسی است که منجر به هپاتیت، تهوع، خستگی و زرد شدن پوست صورت و چشمها میشود. در برخی موارد، وجود این ویروس در بدن به بیماریهای مزمن کبدی، سرطان کبد و حتی مرگ منجر میشود. خانم مبتلا به هپاتیت ب میتواند این ویروس را به نوزادش هنگام زایمان منتقل کند. همچنین اگر نوزاد سریعا درمان نشود، احتمال ایجاد بیماریهای شدید کبدی در بزرگسالی برای او وجود دارد. برخی پزشکان توصیه میکنند همه خانمها آزمایشات مربوط برای تشخیص این بیماری را انجام دهند زیرا ممکن است در مراحل اولیه این ویروس علائمی نداشته باشد.
واکسن هپاتیت A
این واکسن از بدن در برابر بیمار شدن کبد به دلیل وجود آلودگی در آب یا غذا جلوگیری میکند. علائم این بیماری عبارتند از تب، خستگی و حالت تهوع. این بیماری به اندازه هپاتیت نوع B جدی نیست و در اکثر موارد به نوزاد منتفل نمیشود، اما گاه میتواند موجب زایمان زودتر از موعد و ایجاد عفونت در نوزاد شود. هرچند این واکسن و خطرات آن هنوز در حال بررسی هستند، اما از آنجا که عناصر تشکیل دهنده ویروسهای مرده هستند، اصولا خطر خاصی برای فرد ایجاد نمیکند. اگر قصد سفر به مناطق محروم و یا آلوده را دارید، حتما برای دریافت واکسن این بیماری با پزشک خود مشورت کنید.
واکسن ذاتالریه
اگر شما مبتلا به شرایط مزمن خاصی هستید، مانند دیابت یا بیماری کلیوی، یا آسم ممکن است پزشک شما به شما توصیه کند واکسن ذاتالریه را دریافت کنید. این واکسن مانع از ابتلا به نوع خاصی از ذاتالریه میشود. اگر قصد باردار شدن را دارید، باید حتما به پزشک مراجعه کرده و برای دریافت واکسنهای لازم با او مشورت کنید. واکسنها در این دوره نه تنها برای حفظ سلامتی خود شما ضروری هستند، بلکه سلامت فرزند شما را نیز تحت تاثیر قرار میدهند.
کدام واکسنها در دوران بارداری خطرناک نیستند؟
واکسن آنفلوانزا
واکسن تزریقی آنفلوانزا به همه خانمهایی که در فصل پاییز و زمستان باردار خواهند بود توصیه میشود. (یعنی همه خانمهای حامله) این واکسن از ویروسهای مرده تشکیل شده است، به همین دلیل نه برای مادر خطری دارد نه برای فرزند. البته نوعی خاصی از واکسنها هستند که به صورت اسپری مخصوص بینی تولید میشوند. این واکسنها از ویروسهای زنده تشکیل شدهاند به همین دلیل باید از آنها اجتناب کرد. بهترین زمان دریافت واکسن آنفلوآنزا بین مهر تا آبان ماه است. در این دوران هنوز این بیماری شیوع زیادی ندارد. همچنین ویروسهای مولد آنفلوانزا هر سال تغییر میکنند. در نتیجه اگر سال گذشته این واکسن را دریافت کردهاید، امسال نیز باید اینکار را بکنید. خانمهای بارداری که در سه ماهه دوم بارداری دچار آنفلوانزا میشوند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به عوارضی، نظیر ذاتالریه قرار دارند. خوشبختانه انستیتو پاستور ایران واکسن آنفلوانزا را تولید و به موقع در دسترس قرار می دهد.
واکسن کزاز/ دیفتری
اگر شما واکسن کزاز/دیفتری را طی ۱۰ سال گذشته دریافت نکردهاید، حتما برای دریافت آن پیگیر شوید. این واکسن نیز برای مادر و فرزند خطری ندارد. کزاز، نوعی بیماری است که موجب انقباض و اسپاسم شدید و دردناک عضلات بدن میشود. باکتری ایجاد کننده این بیماری در خاک و ضایعات حیوانات وجود دارد. اگر قسمتی از بدن بریده شده باشد، این ویروس به راحتی میتواند وارد بدن شود. در نتیجه اگر زخمی آلوده در بدنتان ایجاد شد، حتما فورا به پزشک مراجعه کنید. کزاز در دوران بارداری بسیار خطرناکتر است. دیفتری نوعی عفونت دستگاه تنفس است که میتواند موجب مشکلات تنفسی، فلج، کما و حتی مرگ فرد شود. این بیماری در حال حاضر بسیار نادر است اما باید هر فرد در هر صورت هر ۱۰ سال یکبار واکسن آن را دریافت کند.