برای کاهش خطر سقط جنین و بارداری سالم از قرار گیری در معرض تراتوژن ها خودداری کنید. تراتوژن ماده ای است که زمانی که مادر در دوران بارداری در معرض آن قرار می گیرد باعث بروز اختلال در رشد جنین می شود. تراتوژن های شناخته شده شامل مواد شیمیایی سمی، پرتو افشانی، ویروس ها، الکل، استعمال دخانیات، برخی از داروهای تجویزی و عوامل متعدد دیگری هستند.
تراتوژن چیست؟
تراتوژن هر نوع عاملی است که زمانی که جنین در حال رشد در دوران بارداری مادر در معرض آن قرار بگیرد، منجر به بروز ناهنجاری های در او می شود. این عوامل محیطی آسیب زا می توانند منجر به نواقص تولد و مشکلات دیگری برای جنین شود. تراتوژن ها می توانند تاثیرات مختلفی از خفیف تا شدید داشته باشند و اغلب در اوایل دوران بارداری خطرناک تر هستند. عوامل متعددی وجود دارد که می تواند شدت اثر تراتوژن ها را تحت تاثیر قرار دهد:
- انواع عامل: عامل چیست و چطور بر رشد جنین تاثیر می گذارد؟
- مقدار عامل: جنین در حال رشد در معرض چه مقدار تراتوژن قرار می گیرد؟
- مدت زمان قرار گرفتن: چه مدت جنین در معرض این عامل بوده است؟
- زمان قرار گرفتن: چه موقع از بارداری جنین در معرض این عامل قرار می گیرد؟
- ژنتیک: آیا ژنتیک منحصر به فرد مادر یا جنین از آنها در مقابل این عوامل محافظت می کند یا آنها را برای قرار گرفتن در معرض عوامل تراتوژن آسیب پذیر تر می سازد؟
انواع تراتوژن ها
تقریبا دو مورد از مهم ترین عوامل تراتوژن های امروزی الکل و سیگار هستند. آنها مهمترین دلایل قابل پیشگیری از نقص هنگام تولد و ناتوانیهای رشدی هستند. سایر عوامل تراتوژنیک عبارت اند از:
- داروها: داروهای تجویز شده، بدون نسخه یا داروهای تفریحی
- عوامل عفونی: سرخچه، سیتومگالوویروس، واریسلا، تبخال یا هرپس سیمپلکس، توکسوپلاسما، سفلیس و غیره
- عوامل فیزیکی: پرتو افشانی، هیپرترمی و غیره
- عوامل سلامت مادر: دیابت ها، مادر مبتلا به PKU (فنیل کتونوری اختلال ارثی است و از طریق مادر یا پدر به فرزند منتقل می شود.)
- عوامل شیمیایی: ترکیبات آلی جیوه، بی فنیل پلی کلرین PCB، علف کش ها و حلال های صعنتی و موارد دیگر
خطرات مصرف الکل در زمان باردری
الکل یکی از نگران کننده ترین عوامل تراتوژن ها است. این ماده به سرعت از طریق خون شما به واسطه جفت و بند ناف وارد خون جنین تان می شود. جنین شما همان مقدار الکی که نوشیده اید را در خون خودش دارد. اما او مانند شما توانای تجزیه الکل را ندارد. نوشیدن الکل در زمان بارداری می تواند باعث موارد زیر شود:
- سقط جنین
- مرده زایی
- زایمان زودرس
همچنین قرار گیری در معرض الکل در دوران بارداری بزرگ ترین علت غیر ژنتیکی عقب ماندگی ذهنی در ایالات متحده نیز است و اگر جنین در معرض الکل به ویژه برای مدت طولانی از دوران بارداری قرار بگیرد، خطر ابتلا به طیفی از ناهنجاری های جنینی ناشی از الکل (FASD) یا از آن بدتر، سندروم جنین الکلی (FAS) وجود دارد. سندروم جنین الکلی با الگویی از نواقص زمان تولد شناخته می شود که شامل موارد زیر است:
- اندازه سر و بدن کوچک
- ویژگی های خاص غیر طبیعی صورت
- مشکلات یادگیری و رفتاری
خوشبختانه شما در دوران بارداری کنترل کاملی برای مصرف الکل دارید. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کنند که خانوم های که رابطه جنسی دارند و زمانی که روش های پیشگیری از بارداری را قطع کردند، باید بطور کلی مصرف الکل را هم قطع کنند.
خطرات استعمال دخانیات در زمان بارداری
یکی دیگر از تراتوژن های مهم استعمال دخانیات است. اگر در دوران بارداری سیگار می کشید، مواد شیمیایی (نیکوتین،مونوکسید کربن، قطران و غیره) وارد جریان خون جنین در حال رشدتان می شوند که می تواند جنین تان را از دریافت اکسیژن مورد نیاز برای رشد مناسب محروم کند. پیامدهای مضرر بسیار جدی برای استعمال دخانیات در زمان بارداری وجود دارد:
- سقط جنین
- مرده زایی
- نواقص تولد
- حاملگی خارج رحمی
- خونریزی واژنی
- زایمان زودرس و تولد نارس
- دکولمان یا کندگی جفت
- جفت سر راهی
- کم وزنی زمان تولد
- سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)
بهتر است قبل از بارداری سیگار کشیدن را ترک کنید، هرچند ترک سیگار در هر زمان از بارداری می تواند برای سلامت جنین و بارداری شما مفید باشد.
