تخمدانها دو غدهٔ تخم‌مرغی شکل هستند که در دو طرف رحم قرار گرفته‌اند و از طریق لوله فالوپ به رحم متصل هستند.
در هر قاعدگی اغلب یک تخمک از یک تخمدان آزاد می‌گردد و اگر هیچ‌کدام از سلول‌های اسپرم نتوانند خود را به تخمک برساند پس از مدتی تخمک توانایی لقاح خود را از دست می‌دهد. در ضمن آزاد سازی تخمک‌ها از سن بلوغ آغاز شده و تا زمان یائسگی ادامه پیدا می‌کند.
تخمدانها همچنین هورمون‌های جنسی زنانه یعنی پروژسترون و استروژن را می‌سازند که چرخه قاعدگی را تنظیم می‌کنند. استروژن همچنین باعث ایجاد برخی از مشخصات جنسی زنانه از جمله بزرگ شدن پستان‌ها می‌شود.
در صورت بروز مشکل و تداخل در عملکرد تخمدان ها و غدد مربوطه فرد دچار بیماری های ناحیه تخمدان خواهد شد ، خود تخمدان و یا هیپوفیز و یا داخل رحم و یا هر علتی از جای دیگر بدن بتواند در روند این چرخه مشکل بوجود بیاورد زمینه برای ایجاد و بروز بیماری را فراهم می نماید .
از جمله دلایلی که باعث تداخل در سیستم تخمدان ها می شود می توان موارد زیر را خاطر نشان کرد :
. (هیپوفیز- تخمدان- رحم)
· چاقی (چربی بدن افراد چاق میتونه باعث زیاد شدن هورمون استروژن و هورمون مردانه بشود)
· علت های ژنتیکی
· استرس های روحی
· مشکلات هورمون انسولین و دیابت
· مشکلات و بیماریهای تیروئیدی
· مشکلات غده فوق کلیوی
· تومورهای مغزی
· مشکلات وبیماریهای عفونی ومیکروبی لگن ورحم
· بعضی داروها با پروژسترون ها و هورمون های
· و بسیاری دلایل شناخته شده و غیر شناخته شده دیگه این زمینه .
اولین و مهمترین علامتی که می توان متوجه شد که دچار مشکلات تخمدانی شده اید یا خیر نامنظم شدن پریودی ها (قاعدگی) است.
از شایعترین مشکلات تخمدانی تنبلی تخمدان (PCO) یا سندرم تخمدان پلی کیستیک است که بعدا به صورت کامل توضیح داده خواهد شد .
برخی بیماری‌ها و اختلالات تخمدان
پوکی استخوان :
یکی از مشکلاتی که در پی یائسگی بروز می کند پوکی استخوان است ؛ علاوه بر گر گرفتگی ، تغییر رفتار و روحیه و مسائل دیگر پوکی استخوان آسیب رسان ترین مشکل یائسگی است عامل اصلی پوکی استخوان ، استروژن بوده که هورمون نامبرده در سلول های سازنده استخوان تاثیر گذار بوده و پس از کاهش استروژن در دوره یائسگی ، سلول های سازنده استخوان موسوم به استئوبلاست ها ، میل معمول خود را از دست داده و دیگر تلاش سنگینی برای ساخت استخوان نمی کنند و در نتیجه تاثیر استروژن ، سلول های استخوان شکن موسوم به استئوکلاست سلول های سازنده استخوان را جذب کرده و اجزای اسکلتی بدن را تخریب می نماید.
سرطان تخمدان :
این بیماری به ندرت ظهور می کند اما در صورت پیدایش ، از نوع بیماری های خطرآفرین و کشنده است نشانه های این بیماری مهلک ، تا زمان شدت گرفتن سرطان و پیشرفت مراحل آن ایجاد نمی شوند.
علایم این بیماری عبارتند از : درد پی در پی شکمی ، نفخ ، بروز خونریزی از رحم و مشکلات هاضمه.
لازم به ذکر است که علایم نامبرده در بیماری های دیگر نیز شایع می باشند و در صورت پیدایش آنها نمی توان رای قطعی بر سرطان تخمدان صادر کرد ولی لازم است در صورت مشاهده هر عارضه ای آن را ساده نپنداشته و به پزشک مراجعه نمایید.
کیست تخمدان :
کیست تخمدان با سندرم پلی کیستیک متفاوت است . کیست ها ، کیسه های کوچکی هستند که در داخل خود حاوی مایعات یا خون می باشند . تمامی خانم ها در رده های سنی مختلف ممکن است با کیست های تخمدان مواجه شده باشند و بیشترین زمان بروز آن در سال های باروری یک زن است. کیست های تخمدان اندازه متفاوتی داشته به طوری که سایز آنها از دانه هایی با ابعاد نخود تا توده هایی به اندازه پرتقال متغیر است. برخی کیست ها که سایزی بزرگتر از ۵ سانت دارند لازم است طی جراحی از بدن بیمار خارج شوند. وجود کیست های بزرگ و سنگین در تخمدان می تواند موجب بروز بیماری پیچ خوردگی تخمدان و در نهایت مرگ فرد بشود. درمان های تخمدان به سایز و نوع کیست بستگی داشته و پیش از معاینات پزشکی و تخصصی نمی توان نظر قطعی و روش درمانی مناسب را تجویز نمود.
خیلی خوب توضیح دادین ممنون