من ۳۷ سالمه بعد از چندماه اقدام برای بارداری باید به پزشک مراجعه کرد؟
پاسخ :
پاسخ از خانم دکتر رویا امدادی، متخصص زنان و زایمان:
معمولا بعد از ۱سال ولی چون سن شما بالاست بعد از ۶ ماه.
بالا رفتن سن ازدواج باعث شده است که خیلی‌ها دیر بچه دار شوند یا دیرتر از معمول به فکر بچه دار شدن بیفتند. محققان می‌گویند در قرن بیست و یكم، تقریبا یك نوزاد از هر ۱۰ نوزاد، از مادری متولد می‌شود كه بیشتر از ۳۵ سال سن دارد. اگر شما هم مثل خیلی‌های دیگر، چیزهایی درباره عوارض حاملگی و زایمان در سنین بالا شنیده‌اید و نگرانید که این عوارض، گریبان شما را هم بگیرد، توصیه می‌کنم سوال و جواب‌های زیر را بخوانید. شاید پاسخ سوال‌های خودتان را هم در لابه‌لای این سوال و جواب‌‌ها پیدا کنید…
۱- آیا می‌توانم بعد از ۳۰ تا ۳۵ سالگی باردار شوم؟
امروزه بسیاری از متخصصان مراقبت‌های بارداری، خطرات دوران بارداری را با وضعیت سلامت مادر قضاوت می‌كنند. سابقه پزشكی قبلی، شاخص‌ترین نشانه سلامت یك زن در دوران بارداری است. برای مثال، احتمال آنكه یك زن ۳۹ ساله سالم دچار مشكلات ناشی از بارداری شود، كمتر از زنی بیست ساله است كه از یك بیماری مزمن مانند دیابت رنج می‌برد. سلامتی و تناسب یك زن، بیشتر از سن او بر بارداری تاثیرگذار است.
۲- آیا سن مادر در باروری او تاثیر دارد؟
بزرگ‌ترین مانع بارداری كه ممكن است برای خانم‌های بالای ۳۵ سال پیش آید، احتمال باردار نشدن آنها است. بیشترین احتمال باروری، در سنین ۲۰ تا ۲۴ سال است. در ۳۵ تا ۳۹ سالگی، این احتمال به حدود یك چهارم تقلیل می‌یابد و در ۴۰ تا ۴۵ سال، باروری فرد، ۹۵ درصد كمتر از دهه سوم زندگی‌اش خواهد بود. بنابراین اگر بیش از ۳۵ سال سن دارید و ۶ ماه است كه اقدام به بارداری كرده‌اید، در صورت باردار نشدن، فرصت را از دست ندهید و حتما به متخصصان زنان و زایمان یا مراكز ناباروری مراجعه نمایید.
۳- آیا سن پدر نیز موثر است؟
اگر در سنین میانسالی باشید، احتمالا همسرتان نیز در همین گروه سنی قرار دارد. البته تعیین این مساله كه سن پدر چه‌قدر بر بارداری تاثیرگذار است، آسان نیست. بعضی تحقیقات نشان داده‌اند كه مردان ۵۵ ساله و مسن‌تر به احتمال بیشتری صاحب فرزندانی مبتلا به نشانگان داون می‌شوند ولی این احتمال آن‌قدر زیاد نیست كه جای نگرانی داشته باشد. برخی كارشناسان پیشنهاد می‌كنند كه بهتر است مردان پیش از ۴۰ سالگی پدر شوند، البته این یك دیدگاه محافظه‌كارانه است و همه با آن موافق نیستند. پیش از اظهارنظر قطعی در مورد سن پدر و تاثیر آن بر بارداری، داده‌ها و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
۴- در این قبیل زوج‌ها، احتمال بروز چه مشكلاتی در دوران بارداری بیشتر است؟
برخی مشكلات وابسته به سن هستند و خطر بروز آنها با افزایش سن بیشتر می‌شود مانند فشار خون بالا ، دیابت و جفت سرراهی (زمانی كه جفت در قسمت پایین رحم جایگزین شده و قسمتی یا تمام دهانه رحم را پوشانده است). هر یك از این اختلالات می‌توانند باعث ایجاد مشكل جدی در دوران بارداری شوند و باید به خوبی تحت كنترل درآیند. به دلیل این كه اختلالات كروموزومی یكی از شایع‌ترین علل سقط است، احتمال وقوع سقط با افزایش سن بیشتر می‌شود. احتمال دوقلوزایی نیز در زنان میانسال بیشتر است. به علاوه، بسیاری از مطالعات نشان داده است كه نیاز به زایمان با روش جراحی سزارین در خانم‌های باردار بالای ۳۵ سال بیشتر است شاید به این دلیل كه دردهای زایمانی و زایمان ممكن است بیشتر طول بكشد و یا چون زنان میانسال اغلب كودكان بزرگ جثه‌ای دارند. پس از زایمان نیز ممكن است رحم، به سرعت رحم یك زن جوان منقبض نشده و خون‌ریزی پس از زایمان بیشتر و طولانی‌تر باشد.
۵- چه خطراتی فرزندمان را تهدید می‌كند و چه‌کار باید بكنیم؟
مشكل دیگری كه با افزایش سن رخ می‌دهد، افزایش احتمال اختلالات كروموزومی و ژنتیك است. برای مثال، خطر نشانگان داون از یك نوزاد در ۳۸۵ نوزاد متولد از مادر ۳۰ ساله به یك نوزاد از ۱۰۹ مادر ۴۰ ساله می‌رسد. مشاوره ژنتیك اقدامی عاقلانه است اما اگر بالای ۴۰ سال دارید، انجام مشاوره ژنتیك قویا توصیه می‌شود. در مشاوره ژنتیك، پدر و مادر و متخصصانی حضور می‌یابند كه زمینه تخصص آنها بررسی مشكلات همراه با بروز و یا خطر بروز نوعی اختلال ژنتیكی است. در مشاوره ژنتیك ، اطلاعات موجود درباره ژنتیك انسان در مورد یك زوج به خصوص به كار گرفته می‌شوند. این اطلاعات تفسیر می‌شوند تا زوج بتوانند آن را درك كنند و براساس آن در مورد بچه‌دار شدن، تصمیم‌گیری كنند. شاید هم لازم باشد برخی تست‌های به خصوص مانند آمنیوسنتز یا نمونه‌برداری از پرزهای جفتی را در دوران بارداری و به منظور ارزیابی سلامت جنین انجام دهید.
۶- چگونه می‌توانم در این سن بارداری راحت‌تری را بگذرانم؟
با توجه به بالا بودن سن‌تان ممكن است وزن بیشتری اضافه كنید، خطوط كشش پوستی در مكان‌هایی ظاهر شوند كه قبلا وجود نداشته‌اند، سینه‌ها آویزان‌تر شوند و احساس كنید كه قدرت عضلانی خود را از دست داده‌اید. در تمام این موارد دقت به روش زندگی، تغذیه و ورزش مناسب می‌تواند بسیار كمك‌كننده باشد. به دلیل صرف انرژی و زمان بیشتر، خستگی و ضعف یكی از بزرگ‌ترین مشكلات شما خواهد بود. این وضعیت، یكی از شایع‌ترین مشكلات زنان باردار است. استراحت برای سلامتی خودتان و جنین ضروری است. از هر فرصتی برای استراحت یا خواب مختصر استفاده كنید. مسئولیت‌های جدید بر عهده نگیرید. در شغل خود، داوطلب انجام پروژه‌های بزرگ نشوید. به دلیل شرایط جدیدتان می‌توانید به درخواست‌های دیگران نه بگویید.
ترجمه: دکتر زهرا نوروزی
