حَسَد یا حسادت از رذایل اخلاقی و سیاهی محسوب می‌شود که معمولا فرد در آن آرزوىِ از بین رفتن نعمت‌ها و داشته‌هاى دیگران را دارد. جالب است بدانید؛ واژه حسد چهار بار در قرآن به کار رفته است و احادیثی نیز از باب نکوهش حسد، بیان انگیزه‌ها، نشانه‌ها و آثار آن آمده است. حسد از منظر اندیشمندان مختلفی واکاوی شده و دلایلی از جمله عدم رضایت به قضای الهی، خباثت باطنی و داشتن روحیه تکبر برای آن ذکر شده است.
انسان های حسود چگونه فکر میکنند؟
حسود هیچ وقت فكر نمی كند آن فردی كه بیشتر دارد حتماً خیلی سخت تر كار كرده، او گمان می كند كه هر موقعیت بهتری، چه از نظر روانی یا مالی قیمتی دارد كه شخص حسود هرگز حاضر به پرداخت آن نیست. اكثر افراد حسود فكر می كنند كه حق آنان ضایع شده و آنها كمتر از دیگری به حقشان رسیده اند . حسودانی كه می پذیرند دیگری حقش بوده كه بیشتر بهره ببرد، رنج بیشتری می كشند. این حسودان سعی می كنند با یك رفتار خشونت آمیز به فرد مورد حسادتشان حمله كنند. یعنی آنها با تمام قوا عملی انجام می دهند كه طرف مقابل از امكانات بهتری كه دارد لذت نبرده و به این وسیله هر آنچه باعث یادآوری عدم موفقیت او می شود نابود می كنند. این افراد، محبوب دیگران نیستند و معمولاً چهره واقعی خود را نشان نمی دهند و همیشه تظاهر می كنند كه دیگری را تحسین می كنند، ولی در واقع بسیار رنج می كشند.
حسادت یك احساس مطلق نیست، بلكه مخلوطی است از خشونت و شكست. خشونتی كه حسود احساس می كند مانع از رنج بیشتر او از شكست می شود. اگر شخص حسود جلوی خشونتش را بگیرد بیشتر از شكست رنج می كشد. چنین شخصی متوجه می شود كه اگر او تمام قدرتش را هم به كار ببرد به حق دیگری نخواهد رسید. به همین دلیل فرد دچار افسردگی شدید و فلج كننده ای می شود. زیرا از خودش سؤال نمی كند كه به چه وسیله ای فرد مورد نظر به خوشبختی رسیده است.
تفکر درباره آسیب‌های حسد، تقویت عقل و تقویت ایمان و توجه به حکمت‌های خداوند از جمله راه‌های علمی و عملی دانشمندان علم اخلاق برای درمان بیماری حسد است. در فقه حسد را از گناهان کبیره قلمداد میکنند، اما اگر در رفتار و کردار وارد نشود، طبق حدیث رفع ایرادی بر آن وارد ندانسته‌اند.
روش‌های کنار آمدن با افراد حسود
حسادت، یک اتفاق میان فردی متداول تعبیر می‌شود و کنار آمدن با افراد حسود یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که افراد باید یاد بگیریند. نخستین مطلبی که باید با آن آشنا شوید تکنیک نیست، بلکه فلسفه بنیادی کنار آمدن با اینگونه افراد است که در ادامه روش‌هایی را برای برخورد با آن ذکر می‌کنیم.
پیش از آن که در مورد افراد حسود فکر کنید به این سوال پاسخ دهید:
آیا این افراد واقعاً به شما حسادت میکنند؟
یکی از چیز‌هایی که ما با آن برخورد کرده‌ایم، این است که در بسیاری از موارد، حسادت یک تشخیص اشتباه است.
جریان واقعی این است که فرد تصور بهتری از مهارت‌ها یا موفقیت خود دارد، به همین دلیل دچار غرور می‌شود و انتظار برخورد خاص از دیگران دارد. وقتی این برخورد خاص صورت نمی‌گیرد، فرد به اشتباه تصور می‌کند که دیگران به او حسادت میکنند.
یک نمونه برایتان ذکر می‌کنیم:
یک فرد در قسمت کارگزینی باور دارد بهترین فرد متخصص این قسمت در شرکت است و باید مهمترین پروژه‌های کارگزینی را به او بدهند، اما مدیر به درستی باور دارد که این فرد بهترین نیست و به همین دلیل پروژه‌های معمولی به او می‌دهد. به این ترتیب، او تصور می‌کند که مدیر به او حسادت می‌کند.
به همین دلیل خوب است چشمانتان را باز کنید و ببینید واقعاً چه اتفاقی می‌افتد و بعد تصمیم بگیرید که آیا آن فرد واقعاً به شما حسادت می‌کند و یا این فقط یک سوءتعبیر از جانب شماست.
مطلب پیشنهادی: کودکان در چه سنینی حسادت بیشتری دارند؟ | راه درمان چیست؟!
قرار دادن فرد حسود در یکی از دو جعبه
اگر نتیجه گرفتید که با یک مورد حسادت واقعی سروکار دارید، دومین کاری که توصیه می‌کنیم این است که به قدرت واقعی آنها برای گذاشتن تاثیر منفی بر شما فکر کنید. بر این اساس، این افراد را در یکی از این دو جعبه قرار دهید:
جعبه بی‌آزارها:
این‌ها افرادی هستند که به جز کمی مسخره کردن شما و دوست نداشتنتان، قدرت کافی برای آسیب رساندن به شما را ندارند.
جعبه تهدید‌های احتمالی:
این‌ها افرادی هستند که قدرت لازم را دارند که به یک جنبه از زندگی شما صدمه بزنند مثل یکی از همکارانتان که به شدت مورد اعتماد تمام مدیران سطح بالای شرکت است.
نادیده بگیرید
افرادیکه در جعبه اول قرار گرفته‌اند کسانی هستند که باید نادیده‌شان بگیرید. مسخره‌کردن‌ها و نظرات حسودانه را از یک گوش گرفته و از گوش دیگر بیرون کنید. آنها هیچ آسیب جدی به شما نمی‌توانند بزنند و اگر ببینند حرف‌هایشان تاثیری روی شما ندارد، مطمئناً عقب می‌کشند و در خفا به متنفر بودن از شما ادامه می‌دهند. با دفاع کردن از خودتان در حضور آنها یا اینکه خودتان هم خشمگین شوید، بیشتر از آنچه لیاقتشان است به آنها اهمیت می‌دهید. خیلی از آنها واقعاً امیدوارند چنین چیزی اتفاق بیفتد و بتوانند شما را عصبانی کنند.
وارد عمل شوید
افرادی که در جعبه دوم قرار گرفته‌اند داستان متفاوتی دارند. از آنجا که این افراد می‌توانند به زندگی و کار شما ضربه بزنند، باید به محض مشاهده نظرات و رفتار‌های حسودانه آنها، کاری کنید.
اولین رویکردی که توصیه می‌کنیم حرف زدن با آنها است. نظراتتان را صادقانه به آنها مطرح کنید و نظر آنها را هم بخواهید. اگر مهارت ارتباطی شما به اندازه کافی خوب باشد، موثر خواهد بود و خواهید توانست او را قانع کنید. اگر این رویکرد موثر نبود، زمان آن رسیده که یکی از محبوب‌ترین مهارت‌های اجتماعیتان را وارد عمل کنید: قطع قدرت این فرد بر خودتان، این بدین معناست که باید محیطتان و دینامیک‌های ارتباطیتان را تغییر دهید تا آن فرد حسود دیگر سلطه‌ای بر شما نداشته باشد.
فردی را می‌شناختم که یک مدیر بسیار حسود داشت و با دوست شدن با مدیر آن مدیر حسود و به دست آوردن اعتماد او، توانست بر آن فرد حسود غلبه کند. فرد دیگری که می‌شناختم از آن کار بیرون آمد و کار دیگری برای خود پیدا کرد. همیشه جایگزین‌هایی وجود دارد. فقط باید وارد عمل شوید. افراد حسود می‌توانند واقعاً آزاردهنده باشند، اما نباید این اجازه را به آنها دهید. اگر بدانید چطور هوشمندانه با آنها برخورد کنید و اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های اجتماعی لازم برای این کار را داشته باشید، می‌توانید خیلی راحت آنها را از سر راه پیشرفت خود بردارید.
