بیش فعالی یک اختلال نسبتا شایع در میان کودکان است، شیوع این اختلال در کودکان ۳ تا ۷ درصد است و در پسران نیز شایعتر است. علل ژنتیکی، سابقه خانوادگی و فامیلی و تغییرات بیولوژیکی و نورو شیمیایی مغز از علل ایجاد این اختلال است.
دکتر امیررضا چمنی از جمله علائم این بیماری را حواس پرتی و بیتوجهی به معلم و والدین دانست و افزود:
این کودکان معمولا در انجام تکالیف و امتحاناتشان بیدقتند، به جزئیات اهمیت نمیدهند، وسایل شخصی خود را مکررا گم میکنند، حواسشان به آسانی پرت میشود، فراموشکاری داشته و در دروس املا و ریاضی به علت بیدقتی نمرات خوبی بدست نمیآورند.
این روانپزشک، دومین علامت این اختلال را بیش فعالی کودک عنوان کرد و گفت:
معمولا این کودکان بیقرار هستند، روی صندلی تکان میخورند، قادر نیستند به مدت طولانی روی صندلی بنشینند و صندلی را ترک میکنند، پریدن و دویدن در جای غیرمعمول دارند، همچنین این کودکان قادر نیستند در محیط بیسر و صدا فعالیت کنند، پر حرفند و پر جنب و جوش.
وی سومین خصوصیت این کودکان را رفتارهای تکانشی و انفجاری دانست و بیان کرد: به عبارتی این کودکان قادر نیستند قبل از عمل فکر کنند، معمولا تصمیمات ناگهانی میگیرند، ناتوانی در انتظار کشیدن و در صف ایستادن، دخالت در کار دیگران و قطع حرف دیگران از خصوصیات دیگر این اختلال است.
دکتر چمنی ادامه داد: این کودکان مستعد حادثهاند، رفتارهای پرخطر مانند پریدن از ارتفاع، بازی با کبریت و دوچرخه سواری پر سرعت دارند.
وی در مورد عوارض این اختلال هم گفت: در صورت عدم درمان و پیگیری اختلال بیش فعالی باعث افت تحصیلی، کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس، ایجاد احساس بیکفایتی، احساس سرخوردگی و افسردگی ثانویه توام با پرخاشگری در کودک میشود.
این روانپزشک همچنین در خصوص درمان این اختلال اضافه کرد: معمولا سیر بیماری تا سنین نوجوانی علائم بهبود پیدا میکند و درمانهای دارویی موجب افزایش دقت و تمرکز و کاهش بیش فعالی و رفتارهای پرخاشگرایانه در کودک شده و منجر به بهبود در عملکرد تحصیلی و کاهش اختلالات رفتاری خواهد شد.
این متخصص اعصاب و روان خاطرنشان کرد: همچنین محدودیتهای غذایی مانند محدودیت مصرف شیرینی، تنقلات مثل چیپس و پفک، مواد غذایی محرک مانند سس، نوشابه و شکلات باعث بهبود علایم در کودک میشود.
وی یادآور شد: رفتار درمانی و آموزش و مشاوره والدین در بهبود علایم این کودکان بسیار موثر است.
این روانپزشک افزود: کودکانی که این اختلال را دارند، در دوران بارداری نیز تحرک جنینی آن زیاد است و در دوران شیرخوارگی هم به صدا، نور و حرارت بسیار حساس بوده و کودکانی پرتحرک و پرانرژی هستند.
بچه هایی که دچار بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند بچه هایی بی قرار و ناآرام اند، که هیچگاه در یک جا به شکل ثابت نمی نشینند و دائم در حال راه رفتن هستند. این مشکلات در مدرسه نمود بیشتری پیدا می کند چرا که با رفتارهای خود موجب برهم زدن نظم کلاس شده و یا اگر بتوانند خود را کنترل کنند، دائم بر روی صندلی خود در حال حرکت هستند. اصطلاحی که معمولا در مورد این گروه از بچه ها به کار می برند این است که گویا موتوری به پای این کودکان وصل شده که از ابتدای روز تا اواخر شب دائم روشن بوده و خاموشی ندارد. این کودکان از انجام رفتارهای پرخطر لذت می برند و پرحرفی مشخصه دیگر این گروه از کودکان بیش فعال است.