آیا ضعیفی چشم کودک خوب میشود؟!

ضعیفی چشم گودک اگر به شکل نزدیک بینی و دوربینی باشد؛ اغلب ارثی است و به مرور زمان درمان پذیر نیست و ممکن است با رشد کودک افزایش نیز بیابد.

انحراف چشم در کودکان به مرور زمان بهبود نمی‌یابد. گرچه در برخی از کودکان به دلیل پهن بودن پل بینی ممکن است که چشمها لوچ به نظر برسند، که این حالت با رشد کودک کاهش می‌یابد، اما کودک دچار انحراف واقعی چشم، برای جلوگیری از ایجاد دو‌بینی، تنها از یک چشم استفاده می‌کند و بنابراین چشم دچار انحراف، از بینایی خوبی برخوردار نخواهد شد.

تنها راه درمان هم این است که کودک مجبور به استفاده از چشم ضعیف شود و به همین دلیل هم برای درمان تنبلی چشم، چشم سالم کودک باید به طور متناوب بسته شود.

انحراف چشم می‌تواند توسط عینک، قطره های چشمی و یا جراحی اصلاح شود و هرچه این اقدامات زودتر صورت گیرد نتایج بهتری بدست خواهد آمد. تمام کودکان دچار انحراف چشم باید توسط چشم پزشک معاینه شوند.

انواع عیوب انکساری

نزدیک بینی ( میوپی )
در این اختلال، به دلیل طولانی تر بودن قطر قدامی – خلفی کره چشم و یا افزایش انحنای قرنیه، تصویر اشیاء، جلوی پرده شبکیه تشکیل می شود و شما در مشاهده اشیاء دور دچار مشکل می شوید. این اختلال که اغلب ارثی می باشد معمولاً در سنین ۸ تا ۱۲ سالگی تشخیص داده می شود. در دوران بلوغ با افزایش رشد، شدت آن افزایش می یابد و در ۲۰ تا ۴۰ سالگی تقریباً ثابت باقی می ماند خطر مهم در این اختلال، به خصوص در نزدیک بینی شدید، جدا شدگی شبکیه است.

دور بینی ( هیپروپی )
در این اختلال که ناشی از کوتاه بودن قطر قدامی- خلفی کره چشم یا کاهش انحنای قرنیه می باشد، تصویر اشیاء در پشت پرده شبکیه تشکیل می شود. فرد هم اشیاء نزدیک و هم اشیاء دور را تار می بیند، اما تاری دید نزدیک شدیدتر از تاری دید دور است. این اختلال که مانند نزدیک بینی، اغلب ارثی می باشد با افزایش سن و کاهش قدرت تطابق عدسی، تشدید می شود.

پیر چشمی
در سنین جوانی، عدسی چشم بسیار انعطاف پذیر بوده، قطر آن برای دیدن اشیاء دور و نزدیک به راحتی تغییر می کند. بعد از سن ۴۰ سالگی، عدسی سفت تر می شود و قابلیت تطابق خود را از دست می دهد، در نتیجه فرد دیگر به راحتی قادر به مطالعه و انجام کارها از فاصله نزدیک نیست. این حالت پیر چشمی نامیده می شود که در غیاب سایر بیماری ها، یک حالت طبیعی تلقی می شود. ولی ممکن است همراه با سایر اختلالات از قبیل نزدیک بینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم باشد.

آستیگماتیسم
آستیگماتیسم اختلال بسیار شایعی است و اکثر افراد درجاتی از این اختلال را دارند. آستیگماتیسم شدید در اغلب موارد ارثی است. قرنیه طبیعی صاف وگرد است و انحنای آن در همه محورها یکسان است. آستیگماتیسم معمولاً زمانی اتفاق می افتد که سطح قرنیه دارای انحنای غیر قرینه باشد. در این حالت به دلیل انکسار غیر قرینه امواج نورانی در قسمت های مختلف قرنیه، تصاویر بطور دقیق بر روی شبکیه متمرکز نمی شوند و هم تصویر اشیاء دور و هم اشیاء نزدیک، تارتر از حالت طبیعی به نظر می رسند. در این اختلال، قرنیه به جای حالت کروی شبیه مقطعی از توپ بیس بال می باشد، که این حالت، باعث می شود تا تصویر اشیاء، در دو نقطه جداگانه بر روی شبکیه تشکیل شود.

روش های اصلاح عیوب انکساری

عینک
استفاده از عینک آسان ترین روش اصلاح عیوب انکساری است. تعویض نمره عدسی آن به راحتی انجام می گیرد ودر ضمن باعث محافظت چشم ها در مقابل نور خورشید نیز می شود. برای اصلاح پیر چشمی می توان از عینک های دو کانونی استفاده کد که قسمت پایینی آن برای مطالعه مورد استفاده قرار می گیرد.

لنزهای تماسی
در حال حاضر لنزهای تماسی متعددی در دسترس می باشند. انتخاب نوع مناسب لنز بستگی به نوع عیب انکساری و روش زندگی و فعالیت های معمول فرد دارد.
لنزهای تماسی و عینک با تمرکز نور بر روی پرده شبکیه باعٍث تصحیح بینایی می شوند.

ورزش های چشمی، ویتامین ها و قرص ها
شواهد علمی کافی مبنی بر موثر بودن این روش ها در بهبود نمره چشم وجود ندارد.  

عینک‌ها به طور معمول جهت بهبود دید به کار می روند. عدم استفاده از عینک یا استفاده از عینک نامناسب باعث آسیب فیزیکی چشم نمی شود. درواقع عینک سبب تقویت و یا تضعیف بینایی نمی‌گردد. باور غلط دیگری که وجود دارد این است که استفاده از عینک از سنین خردسالی موجب بدتر شدن قدرت بینایی می‌شود که این‌طور هم نیست.

در کودکان دچار انحراف یا تنبلی چشم، عینک ممکن است باعث اصلاح انحراف و حفظ بینایی شود. کودکان زیر ۸ سال که عینک برای آنها تجویز می‌گردد باید به طور صحیح و مداوم از عینکشان استفاده کنند تا از عوارض احتمالی ذکر شده جلوگیری به عمل آید. گرچه جهت ایجاد بهترین دید باید از عینک‌ها و یا لنزهای اصلاح شده استفاده کرد، ولی هرگز نباید از کاهش بینایی بدلیل استفاده از عینک نامناسب ترسید.

چه غذاهایی برای تقویت سلامت بینایی کودکان مفیدند؟

غذاهای گیاهی فراوانی وجود دارند که به سلامت چشم‌ها کمک می‌کنند. سبزیجات برگ‌دار از جمله سبزیجات سوپرفود دارای مقدار زیادی ویتامین‌ها و املاح مانند ویتامین A، ویتامین C و کلسیم هستند. مخصوصاً اسفناج غنی از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند لوتئین و زآگزانتین بوده و بی‌نهایت برای سلامت چشم مهم است. هویج، سیب زمینی شیرین، انگور، غذاهای امگا ۳ دار، مرکبات، بادام و انواع کلم نیز از دیگر خوراکی‌های مفید برای سلامت چشم محسوب می‌شوند.

علائمی که می‌گوید کودکتان مشکل بینایی دارد
۱٫ عادت کرده است برای دیدن هر چیزی به آن نزدیک‌تر شود.
۲٫ چیزهایی مانند کتاب را معمولاً نزدیک به صورتش نگه می‌دارد.
۳٫ چشمانش را می‌مالد.
۴٫ وقتی دور را نگاه می‌کند چشم‌هایش را جمع می‌کند یا خیلی نزدیک به تلویزیون می‌نشیند.
۵٫ چشمش به طور ناگهانی حالتی از انحراف پیدا کرده است، یعنی یکی از چشم‌ها از نظر فیزیکی، زاویه‌اش تغییر کرده و در مقایسه با عکس‌های قدیمی، به سمت داخل یا بیرون برگشته است.

منتظر نمانید تا کودکتان از بینایی‌اش شکایت کند، زیرا خیلی از بچه‌ها حتی نمی‌توانند متوجه شوند که بینایی‌شان مشکلی دارد؛ زیرا به شیوه‌ی خاص دیدنشان عادت کرده‌اند و تصور می‌کنند همه همین‌طور می‌بینند

۶٫ از دوبینی و سردرد شکایت دارد.
۷٫ زیاد پلک می‌زند.
۸٫ برای خواندن یک چشمش را می‌بندد.
۹٫ از خواندن یا سایر کارهایی که از نزدیک باید دیده شوند، دوری می‌کند.
۱۰٫ به تماس چشمی علاقه‌ای ندارد.
۱۱٫ توانایی لازم برای نگاه مستمر ندارد که موجب جا انداختن کلمات هنگام خواندن می‌شود.
۱۲٫ مهارت‌های حرکتی را با تأخیر می‌موزد؛ مانند توانایی ضعیف در توپ بازی
۱۳٫ به نور خیلی حساس است.
۱۴٫ چشم‌هایش تراز نیستند یا حرکات غیرعادی دارند (بعد از شش‌ماهگی)
۱۵٫ چشم‌هایش قرمزی مزمن دارند.
۱۶٫ چشم‌هایش مدام آبریزی دارد.
۱۷٫ مردمک چشم‌هایش به جای اینکه تیره باشند، سفیدند.
ضمناً معلم فرزندتان نیز ممکن است کمبود توجه و بی‌قراری فرزندتان را به شما گزارش بدهد که می‌تواند ارتباط مستقیم با مشکل بینایی او داشته باشد. کودکی که مشکل بینایی دارد نمی‌تواند تمرکزش را حفظ کند، زیرا سیستم بینایی او عملکرد مورد نیازش را ندارد.

کودک شما ممکن است نتواند به شما بگوید برای دیدن مشکل دارد
منتظر نمانید تا کودکتان از بینایی‌اش شکایت کند، زیرا خیلی از بچه‌ها حتی نمی‌توانند متوجه شوند که بینایی‌شان مشکلی دارد؛ زیرا به شیوه‌ی خاص دیدنشان عادت کرده‌اند و تصور می‌کنند همه همین‌طور می‌بینند.
کودکتان را سالی دو بار نزد بینایی‌سنج یا متخصص چشم ببرید تا اگر هرگونه مشکلی در بینایی‌اش وجود دارد هر چه زودتر تشخیص داده شده و درمان شود. بیشتر مشکلات بینایی با تجویز عینک یا در موارد نادر با عمل جراحی رفع می‌شوند.

عینک و لنز در کودکان
بچه‌ها در هر سنی می‌توانند از عینک و لنز استفاده کنند، حتی بچه‌های بسیار کوچک.
اگر کودکتان از عینک استفاده می‌کند این نکات را به یاد داشته باشید:
– اجازه دهید کودکتان خودش فریم عینکش را انتخاب کند.
– فریم‌های پلاستیکی برای بچه‌های کوچک‌تر از دو سال مناسب‌ترند.
– اگر فرزند شما از فریم فلزی استفاده می‌کند حتماً دسته فنری باشد تا فرزندتان بیشتر احساس راحتی کند.
– بند کشی برای عینک به کودکتان کمک می‌کند در زمان فعالیت، راحت‌تر عینکش را سر جایش نگه دارد.
– بچه‌هایی که مشکل بینایی شدید دارند ممکن است به لنزهای بخصوصی به نام لنزهای شاخص بالا (high index) نیاز داشته باشند که نازک‌تر از لنزهای پلاستیکی‌اند.
– لنزهای پلی کربناتی برای بچه‌ها بهترین نوع لنز هستند، مخصوصاً برای آن‌هایی که ورزش می‌کنند. پلی کربنات، یک ترموپلاستیک نشکن و شفاف است که برای درست کردن لنزهای نازک و سبُک به کار می‌رود. هر چند که این لنزها بسیار مقاوم‌اند؛ اما نسبت به لنزهای پلاستیکی، راحت‌تر خش می‌افتند.

بچه‌هایی که با آب مروارید مادرزادی متولد می‌شوند ممکن است طی چند هفته‌ی اول تولد، نیاز به عمل جراحی داشته باشند تا آب مرواریدشان برداشته شود. برخی از این بچه‌ها باید بعد از عمل جراحی آب مروارید، از لنز استفاده کنند. بچه‌ها حدود ۱۰ سالگی ممکن است بخواهند به دلایل زیبایی یا ورزش، به جای عینک از لنزهای تماسی استفاده کنند. این کودک باید بداند چگونه لنز را به درستی در چشم‌هایش قرار دهد، به درستی آن‌ها را خارج کند و طبق توصیه‌ی پزشک آن‌ها را تمیز کند. مشکلات ناشی از استفاده از لنزهای تماسی، تقریباً همیشه به دلیل عادات نادرست و بهداشت ناکافی بروز می‌کنند. چشم پزشک کودکتان می‌تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید چه نوع اصلاح بینایی برای کودک شما بهترین است.