دندانپزشکی و بارداری؛ چه خطراتی دارد و چه زمانی مجاز است؟

دندانپزشکی در بارداری یکی از دغدغه‌های اصلی مادران باردار است. به طور کلی اکثر خدمات درمانی دندانپزشکی در دوره بارداری با رعایت نکات مراقبتی قابل انجام است و مانعی ندارد. اما دندانپزشکان توصیه می‌کنند که موارد غیر ضروری و زیبایی دندان را به بعد از زایمان موکول کنید؛ زیرا در این دوره، ممکن است برخی از اقدامات دندانپزشکی برای حفظ سلامتی جنین با ریسک همراه باشد.

در این مقاله انجام درمان‌های دندانپزشکی را در ماه‌های مختلف از ماه اول بارداری تا دندانپزشکی در ماه نهم بارداری را بررسی کردیم و هر کدام از خدمات دندانپزشکی در بارداری را به طور جداگانه توضیح دادیم؛ همچنین تمام مواردی که مادر باید در طی درمان رعایت کند را هم ذکر کردیم.

دندانپزشکی و بارداری؛ مجاز یا ممنوع؟

بر خلاف باور عموم، مراجعه نکردن به دندانپزشکی در دوران بارداری درست نیست! اتفاقا این کار یک اشتباه بزرگ است. مراجعه منظم به دندانپزشک خوب و کنترل دندان‌ها در دوران بارداری، که سطح کلسیم بدن هم پایین است، اهمیت بالایی دارد و نباید نادیده گرفته شود. همچنین حتما ممنوعیت‌های درمانی و دارویی دندانپزشکی در بارداری را در نظر بگیرید و طبق تشخیص و صلاحدید دندانپزشک‌تان عمل کنید.

دندانپزشکی در سه ماهه اول بارداری

سه ماهه اول بارداری دوره حساسی است؛ زیرا اجزای اصلی و حساس بدن جنین در این دوره شکل می‌گیرد و لازم است مراقبت‌‌ها نسبت به ۶ ماه بعدی دوچندان باشد. هنگام انجام پروسه درمانی دندانپزشکی در سه ماهه اول بارداری باید از برخورد اشعه ایکس به بدن مادر خودداری شود. حتی اگر شرایط اورژانسی و خاص باشد قبل از عکس‌برداری، مادر حتما باید لباس سربی محافظ بپوشد.

برای اینکه در این دوره کم‌ترین نیاز را به دندانپزشکی داشته باشید، سعی کنید با دندان‌ها مدارا کرده و بیشتر از آن‌ها مراقبت کنید. به عنوان مثال، از خوردن غذاها و خوراکی‌های خیلی شیرین یا خیلی سرد خودداری کنید و به طور منظم از دهانشویه، مسواک و نخ دندان استفاده کنید.

در نهایت اگر درد دندان، ممتد و آزاردهنده شد یا متوجه شدید آبسه یا عفونت در لثه بروز کرده، مراجعه به دندانپزشکی در ماه اول بارداری هم ایرادی ندارد و اتفاقا ضروری است.

دندانپزشکی در سه ماهه دوم بارداری

در ماه‌های چهارم، پنجم و ششم بارداری می‌توانید عمده کارهای دندانپزشکی خود را انجام دهید؛ زیرا در این دوره زمانی، هم جنین به حد کافی رشد کرده و حساسیت ۳ ماهه اول را ندارد و هم مادر بابت جابجایی و نشستن روی صندلی دندانپزشکی چالش زیادی ندارد.

از ماه چهارم تا ششم بارداری می‌توانید کارهای ضروری مثل ترمیم دندان، درمان ریشه و کشیدن دندان را انجام دهید؛ اما باز هم باید حدالامکان از عکس‌برداری با اشعه ایکس خودداری کنید.

جدا از موارد درمانی، سعی کنید کارهای دندانپزشکی زیبایی که ضرورت بالایی ندارند را به بعد از زایمان موکول کنید.

دندانپزشکی در سه ماهه سوم بارداری

مراجعه به دندانپزشکی در ماههای هفتم، هشتم و نهم بارداری اشکالی ندارد اما مادر برای جابجایی و حتی نشستن روی صندلی چالش زیادی دارد و این مورد رفت و آمد به دندانپزشکی را در طی درمان برای مادر سخت می‌کند.

از آنجایی که در این دوره زمانی راحتی مادر از هر چیزی مهم‌تر است، دراز کشیدن روی یونیت دندانپزشکی در طول مدت درمان ممکن است باعث اذیت شدن مادر شود. بنابراین غیر از موارد خیلی اورژانسی و خاص، بهتر است درمان‌های دندانپزشکی به بعد از این دوره منتقل شوند. همچنین برای کاهش احتمال بروز بیماری‌های دهان و دندانی، مادر حتما باید با نخ دندان، مسواک، دهانشویه و… مراقبت از بهداشت دهان و دندان خود را دو چندان کند.

رفتن به دندانپزشکی در زمان اقدام به بارداری

بهتر است قبل از اقدام به بارداری حتما برای چکاب و انجام درمان‌های لازم به دندانپزشکی مراجعه کنید. این به این دلیل است که بعضی از درمان‌های دندانپزشکی در طول دوره بارداری قابل انجام نیستند و بهتر است تا حد امکان از عکس برداری و برخورد اشعه ایکس به مادر جلوگیری شود. به همین دلیل بهتر است تمامی درمان‌های لازم را قبل از اقدام به بارداری انجام دهید و اگر بارداری ناخواسته پیش آمد، برای انجام درمان‌های ضروری به بهترین دندانپزشک تهران مراجعه کنید تا تمامی جوانب سلامتی شما و فرزندتان قبل از شروع درمان بررسی شود.

نکات مهمی که باید هنگام رفتن به دندانپزشکی در بارداری رعایت کنید

همانطور که پیش‌تر هم گفتیم، رفتن به دندانپزشکی در بارداری برای کنترل سلامت دهان و دندان و درمان‌های ضروری، نه تنها مانعی ندارد بلکه خوب است و در نهایت حاملگی و دندانپزشکی با هم تداخلی ندارند. فقط در طی درمان و مراجعه به دندانپزشکی لازم است مواردی را رعایت کنید که عبارتند از:

• کنترل استرس

استرس دندانپزشکی در زمان بارداری می‌تواند تاثیرات بد و مخربی بر مادر و جنین داشته باشد؛ به همین دلیل اگر هنگام رفتن به دندانپزشکی استرس دارید سعی کنید از راه‌های مختلف، برای آسیب ندیدن جنین این استرس را کنترل کنید و دندانپزشک را از استرس‌تان مطلع کنید.

• استفاده از روپوش سربی هنگام عکس‌برداری

زمان عکس‌برداری، یک روپوش سربی برای محافظت از مادر و جنین در برابر اشعه ایکس ارائه می‌شود؛ حتما هنگام گرفتن عکس رادیوگرافی از این روپوش استفاده کنید. همچنین در مراجع علمی دندانپزشکی گفته شده که عکس گرفتن از تک دندان برای مادر و جنین هیچ خطری نداشته و مانعی ندارد.

• مصرف داروهایی که ضرری برای بارداری ندارند

لازم است بدانید که داروها بر اساس میزان خطری که برای مادر باردار و جنین دارند به گروه‌های A، B، C، D و X تقسیم می‌شوند؛ این تقسیم بندی به این صورت است که کم‌ترین خطر مربوط داروهای گروه A است و بیشترین خطر هم مربوط به گروه X.

معمولا بی حسی‌های موجود برای مادر باردار در گروه B و C قرار می‌گیرند. برای استفاده از بی حسی‌های گروه C حتما باید با دندانپزشک و متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

در بارداری از داروهای حاوی آسپرین استفاده نکنید و قبل از مصرف استامینوفن و بروفن برای التیام درد حتما با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

خدمات دندانپزشکی در بارداری

بعضی از خدمات دندانپزشکی در دوران بارداری با بررسی دقیق شرایط بیمار و تحت مراقبت‌ برای مادران باردار انجام می‌شود و تا حد ممکن مشکل را برای بیمار حل می‌کند. این خدمات عبارتند از:

• عصب کشی دندان در بارداری

تحمل دردهای شدید دندان در بارداری اصلا توصیه نمی‌شود، بنابراین اگر ریشه دندان مادر نیاز به درمان داشته باشد می‌تواند در بارداری هم انجام شود. عصب کشی زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی به حد زیادی رسیده و پایانه‌های عصبی دندان را تحت تاثیر قرار داده باشد. در عصب کشی بافت عفونی و آلوده ریشه برداشته می‌شود تا دندان را از تخریب نجات دهند.

• روکش دندان در بارداری

خدمات روکش دندان در بارداری معمولا برای مادر باردار انجام می‌شود و منعی ندارد؛ فقط بهتر است این کار را در سه ماهه دوم بارداری انجام دهید که خطر بی حسی برای جنین وجود نداشته باشد و رشد جنین به حد خوبی رسیده باشد. همچنین برای تزریق بی حسی و شرایط آن حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

• پر کردن دندان در بارداری

پر کردن دندان در دوران بارداری مشکل خاصی برای مادر و جنین ایجاد نمی‌کند و انجام آن مانعی ندارد. فقط لازم است با دندانپزشک و متخصص زنانی که از شرایط بدنی شما آگاه باشد مشورت کنید. پر کردن دندان هم بهتر است در سه ماهه دوم بارداری انجام شود.

• کشیدن دندان در بارداری

خوب یا بد بودن کشیدن دندان هم مثل موارد قبلی بستگی به زمان انجام آن در بارداری دارد. در سه ماهه دوم بارداری مادر می‌تواند نسبت به کشیدن دندان خراب اقدام کند زیرا اکثر اندام‌های جنین شکل گرفته و حساسیت ۳ ماهه اول وجود ندارد،

سوالات پر تکرار شما درباره دندانپزشکی و بارداری

• آیا در دوران بارداری میتوان دندانپزشکی رفت؟

بله؛ بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشکی در بارداری سه ماهه دوم است که هم جنین به حد کافی رشد کرده و هم مادر چالش زیادی برای جابجایی و نشستن روی صندلی دندانپزشکی ندارد.

• دندانپزشکی در بارداری ضرر دارد؟

خیر؛ انجام کارهای درمانی دندانپزشکی برای زنان باردار هیچ مانعی ندارد؛ فقط باید طبق صلاحدید پزشک متخصص زنان و دندانپزشک مربوطه باشد. حتی عدم مراجعه به دندانپزشکی در صورت وجود درد و عفونت در لثه می‌تواند خطرات جبران ناپذیری برای شما داشته باشد.

• چرا در دوران بارداری نباید دندانپزشکی رفت؟

مراجعه به دندانپزشکی در زمان بارداری هیچ مانعی ندارد؛ حتی مصرف داروهای ضد درد یا گسترش عفونت دهان در این دوران ضرر بیشتری از درمان‌های دندانپزشکی دارد. البته جدا از موارد درمانی ضروری، کارهای زیبایی دندان را به بعد از زایمان موکول کنید.

منبع: دلگرم